“CETA & St-Jans-Molenbeek: een Siamese tweeling ”
Saliha Raiss, Verdoolaege Edwin

“CETA & St-Jans-Molenbeek: een Siamese tweeling ”

Internationale vrijhandelsakkoorden leiden tot delocalisatie van werkgelegenheid en daarmee de verarming van kleine steden & grootstedelijke wijken

dinsdag 25 oktober 2016 20:34
Spread the love

Voor alle duidelijkheid, er is natuurlijk niets mis met handel, of het nu gaat over lokale, nationale of internationale handel, dat maakt niets uit: de meeste handel is goed en legitiem. Er is daarentegen wel iets mis met vrijhandel omdat ze het speelveld/de markt vrijlaat zonder voldoende, bijkomende legale en/of beschermende, sociale marktcorrecties.

Bovendien, is er bij vrijhandel, geen enkele verplichte wederkerigheid of wat m.a.w. één van de basisprincipes zou moeten zijn in de handel: “ik koop iets van jouw maar als tegenprestatie, koop jij ook iets van mij”.

Die wederkerigheid zit er absoluut niet in en dat maakt vrijhandel eigenlijk “voodoo business”: de sterkste spelers krijgen na verloop van tijd steeds de bovenhand, er is heel vaak sprake van een massale delocalisatie van industrieën en dus werkgelegenheid + een algemene druk op de lonen en sociale dumping.

Zolang er geen wederkerigheid wordt ingebouwd in de internationale handel, zullen dergelijke vrijhandelsakkoorden na verloop van tijd, dan ook steeds leiden tot een enorme scheeftrekking in de handelsrelaties en zeer ongewenste neveneffecten voor de bevolking in steden & regio’s (via delocalisatie van industriële activiteiten maar ook diensten).

De impact van vrijhandelsakkoorden: the dark side of the moon

CETA of het EU-Canada Comprehensive Economic and Trade Agreement, is voor de Canadezen geen stap in het onbekende: het is voor hen de opvolger van NAFTA of het vrijhandelsakkoord tussen de VS, Canada en Mexico dat reeds in 1994 werd afgesloten. Dat eerste vrijhandelsakkoord – NAFTA dus – heeft in de VS en Canada geleid tot het verlies van 4 miljoen industriejobs op 15 jaar tijd, de massieve overheveling van industrieën naar het lage loonland Mexico gecombineerd met een algemene sociale dumping in de bouwsector, de horeca en de handel, een sterke toename van de clandestiene arbeid en een stagnatie van de lonen bij de Amerikaanse lagere- maar ook de middenklasse gezinnen. Wie profiteerde er ?De 1500 rijkste families & de multinationale ondernemingen.

In de omgekeerde richting, was en is er de massale immigratie van Mexicanen: men schat het aantal illegale werknemers in de VS en Canada momenteel op 10 miljoen mensen en dat zorgt voor heel wat maatschappelijke spanningen.

P.S.: Als Europa een akkoord sluit met Canada, dan krijgen we dus NAFTA (North American Free Trade Agreement) of het handelsverbond waarmee Canada verbonden is met de VS en Mexico, er gratis bij. Via CETA en NAFTA, wordt het lage loonland Mexico een nieuwe concurrent voor de Europese landen.

Men kent dus zeer goed de effecten van deze vrijhandelsakkoorden op de bevolking van landen, steden & regio’s maar desondanks heeft men nog steeds geen enkele poging ondernomen om deze te corrigeren.

Met het EU-lidmaatschap van de Oost-Europese landen in 2004, maakte ook West-Europa kennis met fenomenen als een zware deloyale concurrentie, sociale dumping, de delocalisatie van arbeidsintensieve industrieën, druk op de lage en de gemiddelde lonen alsook de massieve immigratie van Oost-Europeanen. En het gaat steeds verder: de Nederlandse bank ING verhuist dienstenjobs naar Polen en de Filippijnen zodat nu ook de middenklasse onder druk komt te staan in het vrijhandelsdenken.

Het terugdringen van de armoede in de wereld, is een algemeen en steeds terugkerend argument pro-vrijhandel. De voorbije 30 jaar zijn zo’n 2 miljard mensen boven de armoedegrens van 2€/dag getild. Maar dit alles is zéér relatief: de meesten werken nu in zeer moeilijke en gevaarlijke arbeidsomstandigheden met weinig controles, in Mexico, Bangladesh of Pakistan en aan lonen van 50 tot 100€/per maand. En dus 2€/dag …whats in a name, armoede ?

Kleine steden worden onleefbaar = de trek naar de grote steden

Mijn goede vriend Mustapha die in Brussel actief is als zelfstandig chauffeur in het expressvervoer van kleine pakketten, werd vanaf 2004 onmiddellijk geconfronteerd met de deloyale concurrentie uit Oost-Europa. Hij moest zijn bedrijf noodgedwongen stopzetten in 2010.

In de bouwsector werden allochtone & autochtone Belgen weggeconcurreerd en vervangen door Polen en andere Oost-Europeanen. De Vlaamse transportbedrijven – massaal gebruik makend van de detacheringsrichtlijn – verkasten hun bedrijven naar Hongarije, Roemenie, Slovakije en Polen om daar goedkope chauffeurs in dienst te nemen. Ook in de horeca en de voedingsindustrie verdringen Oost-Europeanen de Belgische arbeiders.

In het algemeen en door het verdwijnen van de industrie (Ford Genk, Opel Antwerpen, Caterpillar Charleroi, Arcelor Mittal Luik, delocalisaties bij ING, enz …) zien we op Europees niveau een enorme migratietrek van de bevolking richting de grote steden, havens en transportknooppunten (zoals Antwerpen en Zaventem) die wel nog economisch leefbaar zijn.

Ook in Vlaanderen wordt de impact van de vrijhandel goed zichtbaar. De sluiting van Ford Genk (en Opel Antwerpen) en daarmee het ontslag van circa 10.000 werknemers, is het rechtstreeks gevolg van het vrijhandelsakkoord met Zuid-Korea en daarmee de vrije import van de automerken Hyundai en KIA. Het heeft voor de stad Genk en omgeving, enorme gevolgen en het zorgt ervoor dat de (jonge) inwoners worden gedwongen te pendelen naar de grote steden Antwerpen, Brussel of Gent. Andere kleine steden zoals Ronse, Geraardsbergen, Aarschot, Zele, Dendermonde, Willebroek of Diest, e.a. …zijn feitelijk pendelsteden naar Brussel geworden.

Door het opdoeken van de industrie, zijn vele kleine steden en gemeenten dus economisch, minstens gedeeltelijk onleefbaar. De Vlaming – zo gehecht aan zijn villawijken in plattelandsgemeenten – wordt richting de grote steden geduwd of gaat pendelen.

Het fenomeen van de massale immigratie vanuit Oost-Europa, leidde op 23 juni ll. tot de beslissing van de Britten om de EU te verlaten (de zogenaamde Brexit). De onder druk staande Britse arbeiderswijken en de regionale steden verspreid over Engeland, stemden massaal voor uittrede uit de Europese Unie.

Toch blijft de EU halstarrig vasthouden aan vrijhandelsakkoorden zoals CETA er een is.

CETA en St-Jans-Molenbeek: een siamese tweeling ?

Het gemiddeld belastbaar inkomen per inwoner is in het centrum van St-Jans-Molenbeek (waar de helft van de 100.000 inwoners woont) anno 2013, teruggevallen tot gemiddeld iets meer dan 10.000€/inwoner/per jaar of met moeite het niveau van …Spanje.

Grote delen van de gemeente zitten daarmee officieel onder de Europese armoedegrens van 60% van het mediaan inkomen en voor de volgende jaren verwacht men bovendien, een netto daling. Ruim 40% van de inwoners leeft er van een uitkering en voor de beschikbare jobs, is er massale concurrentie van pendelende Walen & Vlamingen maar nu ook de Oost-Europeanen (in de lage loonjobs).

St-Jans-Molenbeek is het afgelopen jaar op ongemeen brutale wijze geconfronteerd met homegrown Molenbekenaren die zeer zware terroristische misdaden hebben begaan. We rouwen nog steeds, samen met de families van de 162 dodelijke slachtoffers en de meer dan 1000 gewonden van de aanslagen in Brussel en Parijs.

Armoede kan vanzelfsprekend geen enkel mogelijk excuus zijn voor deze zeer zware misdaden maar we moeten misschien wel proberen na te gaan of het terrorisme geen signaal is, een teken voor wat misloopt binnen onze samenleving. Niet als excuus voor hun ongemeen, misdadig gedrag maar omdat precies wij als democratische samenleving, de intelligentie moeten hebben de beweegredenen te begrijpen; opdat wij als democraten de kracht en het inzicht zouden hebben dergelijke misdaden tegen de menselijkheid in de toekomst te voorkomen.

Men moet met de vrijhandelsakkoorden, wijzen op de gevaren van het “ongeleide” kapitalisme waar de maatschappij steeds meer onder de negatieve invloed komt van een vernieuwd polytheisme genoemd hebzucht, geld, macht, ongebreidelde consumptie, mensenhandel, drugsproblemen, mediatisering, afbraak van de natuurlijke rijkdommen en degradatie van de levenskwaliteit.

Is St-Jans-Molenbeek niet het kanarievogeltje in de kolenmijn dat ons moet waarschuwen bij naderend onheil ? De Siamese tweeling van de vrijhandelsakkoorden, de globalisering en het wilde kapitalisme ?

We moeten daar toch eens ernstig durven over nadenken.

Saliha Raiss

Moslima & Vrouwenactiviste

St.Jans Molenbeek

 

Verdoolaege Edwin

Geograaf-Onderwijsdeskundige

St-J-Molenbeek

take down
the paywall
steun ons nu!