Algemene consensus

Enkele maanden geleden spraken alle Antwerpse partijen zich uit voor de overkapping, na jarenlange strijd  vanuit het Antwerpse middenveld (van BorgerhouDt van Mensen in 2004 tot het Meccanoplan van stRaten-generaal en Ademloos). Politiek wordt het nut ervan niet meer in twijfel getrokken.

Ook de technische haalbaarheid staat niet meer ter discussie, nadat projectleider van de BAM Jaak Polen vorige maand in het Vlaams parlement stelde dat overkappen technisch mogelijk is.

De burgemeester spreekt

We belandden zo in een nieuwe fase van het debat: wat bedoelen de partijen precies met het overkappen van de ring? Burgemeester Janssens liet eerder deze week in zijn kaarten kijken. Volgende legislatuur kunnen we aan het overkappen van de ring beginnen, stelt hij, met in een eerste fase de gedeelten aan het Sportpaleis, in Borgerhout (bij de toegang tot het Rivierenhof) en aan de Singel bij Antwerp Expo.

Dit is opnieuw een belangrijke stap vooruit: op het hoogste Antwerpse politieke niveau worden al concrete plannen gesmeed over het hoe en wat.

Het verworpen plan duikt weer op

Maar dan volgt de ontnuchtering. De burgemeester zegt in hetzelfde interview dat hij ervan uitgaat dat de politieke meerderheden in de Vlaamse regering en in het Antwerpse college zullen vasthouden aan dat andere plan voor de aanleg van de Oosterweelverbinding.

Op 4 mei ll. gaven we al aan dat die Oosterweelverbinding net de doodsteek vormt voor de overkapping van de Antwerpse ring. Het is het een of het ander: wie wil overkappen, moet de Oosterweel schrappen. Zie het persbericht hieronder. We legden toen uitgebreid uit waarom dat zo was.

Een niet uitvoerbaar plan …

Kijken we concreet naar de drie zones die burgemeester Janssens aangeeft. Graag vernemen we van de burgemeester hoe je de ring aan het Sportpaleis zou overkappen in combinatie met de zware koppeling van de Oosterweel aan die ring. Hij en wij weten immers dat de EU-regelgeving geen ondergrondse verkeerswisselaars in het TEN-netwerk (Trans-European Network) toelaat. Einde verhaal overkapping ring aan het Sportpaleis, dus.

Het is dan ook geen toeval dat in het Masterplan 2020 van de regering (met Oosterweelverbinding) vlak naast het Sportpaleis een autostrade met 19 baanvakken (incluis op- en afrittenstelsel) in openlucht getekend staat (de fameuze ‘paperclip’).

… tegenover een wél uitvoerbaar plan

Daarentegen krijg je zonder Oosterweelverbinding in die zone de ring er wél ingetunneld. Dat is het voorstel van het Meccanoplan van de actiegroepen. Slide 119 uit hun powerpoint ‘Masterplan Meccano’ is inmiddels een klassieker tijdens de druk bijgewoonde ‘travelling roadshow’ van stRaten-generaal en Ademloos – op 23 mei om 20 uur vindt de achtste en laatste voorstelling op een maand tijd plaats (Parochiehuis St. Lambertus Twee Netenstraat 1 2060 Antwerpen).

Eenzelfde verhaal voor zone 2 van de burgemeester: ook in Borgerhout zal  een ingetunnelde verkeerswisselaar onmogelijk blijken in combinatie met een Oosterweelverbinding die alle internationale vrachtverkeer op de ring verankert, binnen het TEN-netwerk.

Slide 74 uit dezelfde powerpointpresentatie spreekt wat dit betreft boekdelen. Ze toont de verkeerssimulatie na uitvoering van de Oosterweelverbinding. De simulatie is gemaakt door het Vlaams Verkeerscentrum. Kijk naar de kaart en stel zelf vast waar de verkeersstromen zich zullen bevinden na de miljardeninvestering in de Oosterweel. Inderdaad, nog steeds op de Antwerpse ring. Langs de diverse overbruggingen van de regering (Oosterweel, A102 en R11bis) rijdt nauwelijks verkeer.

Het Meccanoplan

Dat is geheel en al anders in het Meccanoplan, waar de alternative verbindingen wel degelijk werken en er bijvoorbeeld aan het Sportpaleis in 2020 tot 62% minder verkeer zal rijden in vergelijking met het scenario ‘niets doen’. Deze verkeersreductie in combinatie met het niet bouwen van de Oosterweelverbinding in die zone levert de noodzakelijke ruimte voor het overkappen van de Antwerpse ring aan het Sportpaleis.

Wanneer de Oosterweelverbiding er wel zou komen, zullen hooguit een paar korte zones van de Antwerpse ring overkapt kunnen worden. Een van die zones ligt aan de Expo/Singel, vandaar dat de burgemeester ook die plek aanwijst. Het is de enige plek in zijn verhaal die effectief overkapt zal kunnen worden.

We zijn uiteraard voorstander maar een dergelijke korte overkapping maakt weinig uit voor het globale verhaal. Antwerpen heeft nood aan een niet-kosmetische overkapping, aan een project zoals bijvoorbeeld de voorbije jaren werd uitgevoerd in Madrid. Dat project zit vervat in het Meccanoplan maar blijft een eeuwige illusie in het Oosterweelplan.

Het overkappen van de Antwerpse ring is prioritair in de zone tussen Berchem-station en de Groenendaallaan (Merksem). Daar liggen de zwaarst getroffen R1-zones, op het vlak van verkeersvolume, uitstoot, lawaai, gebrek aan open ruimte. Alle kaarten geven dit aan.

Op naar de derde fase in het overkappingsdebat dus: het schrappen van de Oosterweelverbinding. Liever vandaag dan morgen.

Manu Claeys en Peter Verhaeghe zijn actief bij de actiegroep stRaten-generaal