Het was misschien wel niet de opzet, maar toch is dit werk het verhaal van een enfant terrible door een enfant terrible. Wie Serge Gainsbourg is, denken we allemaal wel min of meer te weten, maar ook auteur Rudolf Hecke heeft sporen nagelaten in ons collectief geheugen hier ten lande. Hecke maakte mooi solowerk aan het einde van de jaren ‘80 en bereikte daarna de hitparades met bands als Pop In Wonderland.

Balans

Toch staat de auteur niet in de weg van het verhaal van de joods – Franse zanger/componist met Russische roots, één van de meest smaakmakende figuren van de twintigste eeuw in de Francofone wereld en daarbuiten. Het boek weet een balans tussen appreciatie en verhaal te vinden en leest bijzonder aangenaam weg, ook al zijn de capriolen van de hoofdfiguur niet altijd prijzenswaardig.

Tegenstrijdigheden

Serge Gainsbourg was een vat vol tegenstrijdigheden, aan de ene kant muzikaal extreem begaafd, taalkundig immens onderlegd en anderzijds dodelijk verlegen naast sporadisch exuberant irritant. Het zegt bij voorbeeld veel dat sommigen hem spontaan verbinden met één schandaalhit en dronken handtastelijkheden op de toenmalige tv.

Aandoenlijk

Rudolf Hecke schetst Gainsbourgs (geboren als Lucien Ginsburg) leven chronologisch, maar vangt wel aan bij een eigen concertervaring. Ook in de rest van het boek komt de enthousiaste verteller soms tussen, maar zelden is het storend, eerder verhelderend en soms zelfs aandoenlijk. Dit boek is geschreven voor wie niets van Gainsbourgs turbulente leven weet èn voor wie denkt dat hij de man van ‘Je t’aime (moi non plus)’ wel al kent. De eerste krijgt een mooi beeld van de zelfvernietigende komeet en het tweede type lezer zal diverse accenten in Heckes tekst aantreffen die volslagen nieuw zijn. We denken daarbij aan de reeks van getuigenissen van Belgen en Nederlanders die Gainsbourg ontmoet hebben. Hecke geeft verder niet alleen een prominente plaats aan de grote liefdes uit Gainsbourgs leven (zoals Brigitte Bardot en Jane Birkin), maar ook de relatie met zijn vader komt uitgebreid aan bod.

Fascinatie

De auteur geeft ook de bronnen van zijn fascinatie met zijn onderwerp aan, maar dat houdt hem niet tegen om ook de donkere kanten van Gainsbarre aan bod te laten komen. Natuurlijk kan je veel kritiek hebben op ’s mans levenswandel, zijn a-politieke stellingnames en zijn vaak onbehouwen gedrag, maar toch doemt door de nadruk op Gainsbourgs artistieke kwaliteiten een genuanceerd beeld op. Hecke geeft trouwens nog een aantal zaken in verband met zijn hoofdfiguur na diens dood mee, wat we als essentieel ervoeren. Een andere troef van het boek zijn de knappe foto’s van Herman Selleslags. Ze zijn in zwartwit, doordrenkt van de jaren waarin ze genomen werden en zeggen op hun manier evenveel als de tekst waar ze bij horen. Vermelden we ook nog dat Tom Barman en Rick De Leeuw elk een voorwoord schreven.

Molière

Eén opmerking, het boek bevat voorbeeldig een discografie, een filmografie, een bibliografie en een index van de persoonsnamen, maar laat het na om Gainsbourgs uitspraken, inventieve woordspelletjes en tekstfragmenten te vertalen. Spijtig, want toen ik er een paar op mijn omgeving uitprobeerde, kreeg ik steevast de vraag om ze te vertalen, ook al waren de recipiënten de taal van Molière vrij goed machtig. Voor de rest: een krachtig, persoonlijk boek over een getormenteerde beroemdheid die al te vaak met zijn strapatsen en niet met zijn grote kwaliteiten vereenzelvigd wordt.