De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

‘Framis in Progress’, artainment in De Bond (Brugge)

‘Framis in Progress’, artainment in De Bond (Brugge)

maandag 27 oktober 2014 20:33
Spread the love

Tot 23 november loopt in De Bond in Brugge een kleine
overzichtstentoonstelling van werk van de in kunstkringen tamelijk gerenommeerde
kunstenares Alicia Framis. 

Alicia Framis (°1967) werd in Barcelona geboren, woonde een
tijdlang in Parijs en Berlijn, en heeft sinds 1995 een vaste stek in Amsterdam.
In 2003 vertegenwoordigde ze Nederland op de vijftigste Biënnale van Venetië. Haar
tentoonstelling ‘Framis in Progress’ was eerder te zien in Innsbruck
(Oostenrijk), Arnhem (Nederland) en Leon (Spanje) en omvat foto’s, tekeningen,
maquettes, video’s, kledingstukken en enkele resultaten van projecten die ze de
afgelopen vijftien jaar opzette.

Framis is in de eerste plaats een ideeënkunstenares die aanleunt bij het
artainment, een verstrengeling van art en entertainment.  De tentoonstelling wordt dan ook aangekondigd
als een ‘interactieve tentoonstelling’ omdat er paskamers voorzien zijn waar de
bezoekers zich jurken kunnen aanmeten die gemaakt zijn van Chinese vlaggen, een
overblijfsel van haar project ‘100 ways to wear a flag’.  Niet dat dat ook gebeurt. Alleen als er
scholen op bezoek zijn, kan de pret niet op. Artainment dus.

Voor dit project (Genève, 2007) vroeg Alicia Framis aan
zestien modedesigners om jurken te maken op basis van Chinese vlaggen. Met dit
vestimentair ideetje wilde ze de Chinese exportindustrie in de kledingbranche
op de korrel nemen en tegelijkertijd onderzoeken in hoeverre dit zinnebeeld van Chinees patriottisme, de dragers van de jurken opjutte, euforiseerde, afstootte, afschrikte
of andere emoties uitlokte.

Deze jurkenwinkel refereert aan een eerder werk van haar, ‘Anti_dog’,
dat op video te zien is in De Bond. Zeven niet-blanke vrouwen, gekleed in haute
couture-outfits van geel aramidevezel,  belemmeren
min of meer de uitgang van het Ajaxstadion in Amsterdam (2002). Opvallend: de
meeste voetballiefhebbers lopen er gewoon voorbij, zien ze niet eens staan.

Deze installatie was een van de vele in het kader van ‘Anti_dog’,
een project dat Alicia Framis opstartte toen ze een tijdlang in Berlijn woonde.
In de wijk Marzahn was het naar verluidt onmogelijk om als kleurlinge op straat
te komen omdat racistische skinheads met agressieve honden ze wegjoegen. Dit
bracht haar op het idee om een soort veiligheidsoutfit voor vrouwelijke
kleurlingen te (laten) creëren. 

Naast Ajax, ontwikkelde ze soortgelijke installaties in Helsingborg,
Barcelona, Madrid en Birmingham. “Migrantenvrouwen praten wel over deze zaken,
maar niet van harte, omdat ze zich een beetje schamen om een ongewenste immigrant
te zijn. Anderzijds zijn ze ook dankbaar omdat ze de kans krijgen om zich te
ontwikkelen in een vreemd land. Waar ze wonen is dan misschien niet hun eigen ‘biosfeer’,
maar hun dromen sluiten veel meer aan bij het leven in hun nieuwe omgeving”,
zegt Alicia Framis in de catalogus bij ‘Framis in Progress’.

De vraag is natuurlijk in hoeverre dit artistieke engagement
ook maar iéts oplevert behalve een ‘mooi kunstwerk’. Die Ajaxsupporters wisten
hoegenaamd niet wat die zeven vrouwen daar kwamen doen, laat staan dat ze de
boodschap gesnapt hebben. Het ‘Anti_dog’-project is er gekomen om ‘vrouwen,
inzonderheid kleurlingen, zich veilig te laten voelen in gevaarlijke omgevingen’.  Je
kunt je afvragen waarom Framis een voetbalstadion ongenuanceerd met een ‘gevaarlijke
omgeving’ associeert. En je kunt je afvragen of haar ingreep meer te betekenen
heeft dan een gewone grap met verborgen camera.

In een ander filmpje dat op de tentoonstelling bekeken kan
worden zien we een modeshow met naakte mannen. Leuk ideetje voor een
amusementsprogramma op tv, maar als kunst?  Deze performance heeft als titel ‘8 juni,
rustdag voor vrouwelijke modellen’.  Tijdens
deze modeshow, die zou plaatsvinden n.a.v. de 160ste verjaardag van
Loewe, droegen de naakte mannen Loewe-tassen. Uiteindelijk is de modeshow niet
doorgegaan: na de persvoorstelling werd ze door de organisatoren afgelast “omdat het ‘jetsetpubliek’
dit niet zou pikken”, dixit Framis. Misschien een beetje dom dan om eerst een
persvoorstelling te geven en dus je geheimen prijs te geven?

Wat is er nog te zien op de tentoonstelling?  Een ‘Wish wall’, waarin de bezoekers ‘wensen’
kunnen nalaten, geschreven met onzichtbare inkt. Een postbus waarin de bezoekers
brieven kunnen posten voor het hiernamaals. Dat soort leukigheden. 

Al even onnozel vind ik haar ‘One Night Tent’ met
instructies als 1. Zoek iemand met wie je seks wil hebben 2. Leg het hemd van
de man op de grond en sluit de knopen en ritsen, enz. tot 6. Sluit de rits en
begin te seksen. Wellicht bedoeld als grap, maar hoogst onuitvoerbaar en dus
niet grappig genoeg.

Op een tafel worden enkele maquettes tentoongesteld
waaronder het ‘Well matched house’, een uitschuifbare doos waarin twee kamers
nagebootst werden. Het gaat om een woning voor ‘ego’s die slechts voor even,
voor een paar uur of enkele dagen hun privacy willen opgeven om daarna weer
superego’s te kunnen zijn’.  Dan denk ik:
heeft Alicia Framis dit voor zichzelf ontworpen?

Het ‘Guantanamo Museum’ bestaat uit een grote tafel met een
oranje tafelkleed waarop 274 motorhelmen liggen. Het kamp Guantanamo Bay, waar
honderden mensen zonder proces opgesloten zitten, is nog steeds niet opgedoekt,
hoewel president Obama in 2009 het bevel gaf om het binnen het jaar te
sluiten.  Framis ziet haar ‘museum’ als
een memorial voor de (nabije?) toekomst, als iedereen er weg is.

Ik houd een gevoel van ongeloof over aan deze tentoonstelling, die overigens
een mooi overzicht biedt van het werk van Framis. Maar zelfs na lezing van de
bijbehorende catalogus, geloof ik niets van haar engagement. Alles draait om
haar, niet om de boodschap, niet om de kunst.  

take down
the paywall
steun ons nu!