Wachten op een sociale woning vraagt engelengeduld. Wie er een wil vinden, begeeft zich op een lange en lastige weg. En is er een finish? Heel wat mensen in armoede overleven noodgedwongen in slechte woningen, die bovendien grote happen uit hun budget nemen. Anderen vinden dan weer niets. 

De problemen aan de onderkant van de woningmarkt zijn aanzienlijk. De vraag naar betaalbare huisvesting is veel groter dan het aanbod. De sociale huisvesting kreunt. Momenteel wachten meer dan 107.000 kandidaat-huurders op een sociale woning. Ook sociale verhuurkantoren kampen met torenhoge wachtlijsten.

Huurders met beperkte inkomens doen noodgedwongen een beroep op de private huurmarkt. Ook hier is de vraag naar betaalbare woningen veel groter dan het aanbod, met alle gevolgen van dien. Men kan niet kieskeurig zijn. 

De woningen die worden aangeboden, zijn voor heel wat gezinnen te duur. Voor 24% van de huurders bedragen de woonkosten meer dan 40% van het beschikbaar huishoudinkomen. De gevolgen blijven niet uit: het aantal uithuiszettingen stijgt jaar na jaar. Iets goedkopers is bijna onvindbaar. Ook de kwaliteit van huurwoningen laat vaak te wensen over. Met name in het laagste huursegment lopen energiekosten op, wegens gebrekkige isolatie of slechte verwarmingsinstallatie. Gezondheidsproblemen omwille van vocht of andere problemen met woonkwaliteit zijn geen uitzondering. Huurders kunnen de gebrekkige woonkwaliteit aanklagen, maar blijven bij gebrek aan alternatief toch leven in ruimtes die eigenlijk niet zouden mogen bewoond worden. 

Daarnaast blijft discriminatie schering en inslag. Door de krapte op de private huurmarkt kunnen verhuurders hoge eisen stellen aan de kandidaat-huurders. Voor wie er net iets anders uitziet, geen inkomen uit arbeid heeft of zijn verleden niet mee heeft, is het vaak lang zoeken. 

De talloze problemen op de huurmarkt zijn geen toeval. Het tekort op de sociale huurmarkt sleept al jaren aan en de geplande inhaalbewegingen volstaan nooit om wachtlijsten wezenlijk in te korten. Intussen werd de private huurmarkt grotendeels aan zijn lot overgelaten. De Belgische overheden zetten volop in op eigendomsverwerving. Momenteel bezit meer dan drie vierde van de Vlaamse gezinnen een eigen woning. Dat vermindert de problemen voor de huurders bepaald niet.

Nu belangrijke fiscale maatregelen tot de Vlaamse bevoegdheden gaan behoren, is het hoog tijd om duidelijke keuzes te maken. Wij vragen een woonbeleid dat het recht op wonen voor iedereen garandeert. De inefficiënte woonbonus moet worden hervormd, zodat meer middelen vrijkomen voor ondersteuning van hen die het echt nodig hebben. Ook de Vlaamse Woonraad roept in een breed gedragen advies, samen met vele andere (huurders)organisaties, op om werk te maken van degelijk huurbeleid. Wij ondersteunen dan ook de campagne van het platform “1/3 is de max”: www.eenderdeisdemax.be.