Athene na het referendum: “Niemand weet wat er gaat gebeuren”

Reportage -
donderdag 9 juli 2015 19:01

"Overal zien we affiches en graffiti met OXI, het Griekse woord dat nu iedereen over gans de wereld kent. Wat er gaat gebeuren, weet niemand." Een verslag vanuit het Athene van na het referendum.




“Zoals jullie misschien wel weten, gaat het niet zo goed met
de Grieken.”

We zitten ’s avonds, na een enorme schotel gegrilde vis, een
beetje onderuitgezakt aan een tafeltje op een van de vele terrasjes in de
doolhof die Plaka is, hartje Athene. De baas van het restaurantje heeft zich de
ganse avond de voeten onder het lijf gelopen van het ene tafeltje naar het
andere, in vier en vijf verschillende talen naargelang het cliënteel. Om de
vijf minuten kwam hij ons vragen of we nog iets nodig hadden, of het smaakte,
of we wisten wat we aan het eten waren en hoe dat wordt klaargemaakt. Onze
asbak krijgt de tijd niet om twee peukjes te verwerken, die wordt met de
snelheid van het licht onophoudelijk vervangen door een propere en dat steeds
met de glimlach en een kwinkslag, het lijkt wel een vijfsterrenrestaurant. Maar
dat is het niet. Het is gewoon een van de vele gezellige familierestaurants,
waar nu, tijdens de zomerperiode, geld moet verdiend worden, want in de winter
komt er geen kat. We krijgen nog een gigantische schotel vers fruit, “van het
huis” als dessert.

We vragen of hij moe is, en hij lacht. “Ja, ik ben heel moe,
ik heb de hele dag gewerkt en de hitte is moordend. Maar ik klaag niet, de
zaken gaan even goed nu, de toeristen zijn er en daar moet ik het van hebben.
De Grieken zijn dood, dat klinkt niet mooi, maar het is wel zo. Ze hebben geen
geld om uit eten te gaan.” En dan stormt hij weer naar binnen, de keuken in.

Niet zoals op TV

Het dagelijkse leven voor de Grieken de eerste week na het
referendum. Overal zien we affiches en graffiti met OXI, het Griekse woord dat
nu iedereen over gans de wereld kent. Wat er gaat gebeuren, weet niemand.
Overal staat de TV aan of wordt er via live stream debatten gevolgd. Overal
horen we mensen druk discussiëren, over Duitsland, over de VS, over de
instellingen. Als we de receptionist van ons hotelletje of de man achter de
souvlaki-stand vragen wat de situatie is, worden de schouders opgehaald. “Laat
jullie vakantie er niet door verpesten, wat hier gaande is, is ons probleem.”
Het lijkt of niemand zin heeft om er over te vertellen. Of geen vertrouwen meer
heeft in hoe het zal verder verteld worden. Als ik er een paar woorden Grieks
tussen gooi, en duidelijk maak dat we solidair zijn, wordt er in ieder geval opeens
veel relaxter gereageerd en “ja, het is hier niet gemakkelijk, niet hier, en
straks nergens meer in Europa, we moeten terugvechten.”




De eerste twee dagen na het referendum waren de straten van
Athene opvallend rustig. Op het vrij lege Syntagmaplein staan er wat buitenlandse
journalisten, met het parlementsgebouw op de achtergrond, in de blakende zon
verslag uit te brengen voor grote camera’s. Ze worden geamuseerd aangekeken
door de passerende Grieken, er worden heel wat foto’s van hen getrokken. De straten
kleuren vooral geel van de vele taxi’s, auto’s en scooters zijn er opvallend
weinig. Het publiek transport is nog steeds gratis. We passeren bankautomaten
die leeg zijn, we zien mensen aan andere geld uithalen, hier en daar een kleine
rij, maar geen lange zoals we die op tv steevast te zien krijgen.

Sharing is caring

Woensdag keert de drukte weer. De auto’s, de scooters, ze
zijn weer overal en het lawaai in de straten is soms oorverdovend. De winkels
zijn allemaal open, en in tegenstelling tot wat de mainstream media beweren,
liggen de schappen vol en de rekken en manden buiten voor de etalageramen ook.
Mensen kijken en keuren, maar hamsteren niet. Het lijkt me ook nogal moeilijk
om te hamsteren als je maar 60 euro per dag kan afhalen. Als je al geld op je
rekening hebt staan.




Bij de apotheker waar ik pleisters wil kopen, vraagt de
verkoopster of ik misschien geldstukken heb. Anders kan ze me niet weergeven op
een briefje van 10 euro. In de kafeneion is de rekening € 4,10 en wordt er op
een briefje van € 5 een muntstuk van € 1 teruggegeven. Royale fooien geven
voelt opeens aan als een daad van verzet tegen Europa. En dat we overal in de
watten worden gelegd, maakt het er uiteraard nog gemakkelijker op om niet op
een geldstuk meer of minder te letten. Sharing is caring.

Een van de manieren waarop de mensen hier wat geld proberen
bij te verdienen, is het verkopen van aparte pakjes papieren zakdoekjes. Op
straat, op de metrotreinen, langs de terrasjes. Toen ik hier twintig jaar
geleden woonde, waren het vooral de Roma die dat deden. Nu ook de Grieken. De
zakdoekjes komen handig van pas. De lucht is hier kurkdroog vanwege de hitte en
alles is stoffig, ook je neus. Een pakje kost 50 eurocent. Ik heb een euro en
krijg door een magere jongeman twee pakjes aangeboden. Ik probeer een pakje
terug te geven en zeg dat hij het wisselgeld mag houden, maar dat lukt niet.
“Een pakje voor u, mevrouw en eentje voor uw man”, met een grote glimlach. “Oké”,
zeg ik en bedank in het Grieks. Ik krijg een nog grotere glimlach en “een
prettige dag verder” terug. Een paar uren later heb ik nog steeds spijt dat ik
niet voor het hele terras zakdoekjes heb gekocht.




’s Avonds laat toch nog even langs Syntagma. ’s Avonds kan
je niet genoeg wandelingetjes maken, want overdag wordt je platgedrukt door de
hitte. Vroeger wisselde iedereen die het zich maar enigszins  kon permitteren  tijdens de zomermaanden Athene voor een van
de eilanden, waar zee en frisse wind voor verkoeling zorgen, nu werkt iedereen
door. De ferry’s zijn trouwens voor de meeste mensen hier een te grote uitgave
geworden. We zitten op een bankje wat te mijmeren en worden aangesproken door
een verfomfaaide man, gekleed in een broek met grote scheuren, verwilderd haar
, beide benen kreupel. Hij vraagt of we een beetje geld kunnen missen en misschien
ook een sigaret. En of we ook weten hoe laat het is? Ik antwoord in mijn
Grieks-met-haar-op en hij vertelt dat hij uit Moskou komt. Ik durf hem niet te
vragen wat hem overkomen is. Hij steekt de sigaret op, bedankt ons uitvoerig en
mankt traag weg.

Mensen die bedelen is geen nieuw gegeven in Athene. Twintig
jaar geleden was dat net zo. Maar toen werd er royaal gegeven. Ook aan de
straatmuzikanten, aan de vuurspuwers, aan de waarzegsters, aan de jongleurs en
levende standbeelden. Er werd zonder veel nadenken zakdoekjes gekocht, cd’s,
touwtjes om je zonnebril aan vast te hangen, bizarre hoedjes met een ventilator
bovenop, je kon het zo gek niet bedenken of je kon het wel ergens op straat
voor drie keer niks kopen. Dat is nog steeds zo, maar nu zijn er wel veel
minder en je vraagt je af of die mensen nog iets kunnen verdienen.

Grieken rocken




Als we langs Athina Street naar ons logement wandelen,
passeren we een oudere man, gepakt en geladen met uitklapbaar tafeltje en een dichtgeklapt
dubbel bord waar juweeltjes aan hangen. Een van de straatverkopers van
Monastiraki. Hij zit op een vensterbank, met zijn hoofd in beide handen. Aan
ons hotel zitten we nog even buiten voor een sigaret en zien we hem passeren.
Hij zet voortdurend zijn spullen neer, die veel te zwaar lijken. Een paar meter
verder staat een leeg bushokje, met een bank erin. Het is al ver na
middernacht, er rijden nu geen bussen of metrotreinen meer. De man gaat op het
bankje zitten en begint iets te roepen. Dan legt hij zich neer op het bakje en
valt in slaap.

Een beetje verder ligt een junkie op een stuk karton, helemaal
weg van de wereld. In zijn uitgestrekte hand ligt de naald. Een jongen gekleed
in short en t-shirt wandelt voorbij, stopt een paar meter verder en snuift aan
iets. Even staat hij stokstil, wankelt dan en loopt verder. Ook dit is niet
nieuw. Twintig jaar geleden zag je dat hier ook. Maar toen bestonden er wel
methadonprogramma’s, er was opvang. Dat is allemaal afgeschaft, vanwege de
besparingen. Mensen met drugsproblemen worden compleet aan hun lot overgelaten,
velen zijn een vogel voor de kat.




En toch, en toch wordt er hier gelachen.  De hysterie heerst hier op de mainstream
media, niet op straat. Er is hier nog steeds tijd om ’s avonds op straat te
komen als de temperatuur wat gezakt is, om iets te drinken, om samen tijd door
te brengen, te praten, lief te hebben. Het leven gaat door, aan de periptero
(kiosk) koop je nog steeds een flesje water of een blikje bier, je deelt je
sigaretten, gyros uit het vuistje blijft lekker, frappé met suiker en melk ook
en de Akropolis staat er nog altijd. De mensen hier blijven kalm en proberen
het leven op een normale manier te laten doorgaan. De modale toerist merkt er
weinig of niks van dat het land op instorten staat. Hij heeft enkel best wat extra
cash bij. Gemakkelijk, dan hoef je niet op zoek naar een bankautomaat.

Kom naar Griekenland als je nog geen vakantiebestemming
hebt. Het eten is superlekker, de zee is heerlijk, de mensen vriendelijk, enorm
behulpzaam en indrukwekkend in hun cool. 
Grieken rocken.









Content

take down
the paywall
steun ons nu!