Het is al zijn derde, lees ik in het grote interview in De Morgen.
Het politieke gewicht van De Vadder kan men moeilijk overschatten. Niet alleen door zijn talrijke optredens op het kleine scherm waar hij politici op de rooster legt. Het blijkt ook uit de aanwezigheid van een grote groep parlementariërs op de presentatie van het boek, in het parlement. Kamervoorzitter Patrick De Wael (O-VLD) hield een lovende inleiding die ook in de gedrukte pers verscheen. De Wael neemt alvast enkele richtlijnen van De Vadder over, zoals de afschaffing van de opkomstplicht, en de afschaffing van de lijst van opvolgers bij verkiezingen. Want door het systeem van de opvolgers, aldus De Wael, “hebben de partijen al te veel macht”. Tja, zijn het nu de partijen die bron zijn van alle kwaad? Geven de partijen en geassocieerde verenigingen geen kansen tot directe en onafgebroken invloed van de burger? Op voorwaarde dat deze burger in een partij aan het debat wil deelnemen, natuurlijk.

De titel van het boek is “Pleidooi voor een eerlijke politiek”. Het is dus logisch dat het focust op oneerlijkheden van de politici. Meteen beken ik dat ik het boek niet gelezen heb, alleen het lange interview, en de speech van de kamervoorzitter. Ik lees interviews met auteurs om te oordelen of ik een boek ga lezen, want het leven is kort en er wordt (gelukkig trouwens) véél gepubliceerd.

Voorbeelden van de oneerlijkheden volgens De Vadder: i) zonen en dochters van politici die ook in de politiek gaan; ii) opvolgers: ”onzin. Kom dan toch gewoon niet op”. iii) “ondoorzichtige knoeiboel” (over de overstap van federaal naar vlaams, of omgekeerd – zo’n ingewikkeld verhaal, ik wil mij er niet in verdiepen -FR); iv) indien een parlementair ontslag neemt krijgt hij een opstapvergoeding: dat is niet eerlijk; v) de (confidentiële) mail die Caroline Gennez ontving: “het is nodig die te bespreken want ze geeft inzicht in bepaalde mechanismen bij het leiden van een partij” (opmerking: Gennez kréég die mail, ze stuurde hem niet; zullen we met ons allen haar eens vuile mails sturen? – FR); vi) de media zijn niet verantwoordelijk, het is de concurrentie tussen de partijen zelf, en er is geen dwang meer van de one-liner, “die correctie hebben we allang gemaakt” (opmerking: Yvan luistert dus nooit naar TV – FR). 

Meerdere van die gevallen van oneerlijkheid waren mij onbekend, of toch staan ze me niet voor de geest als van enig gewicht. Over de inhoud van de politiek gaan ze nauwelijks. Rond het lot van Brussel ingeval van splitsing zoals NV-A wil wordt een grote bocht getrokken (althans in het interview). Indien “de mensen” zich ergeren aan deze “oneerlijkheden”  is het dankzij het geheugen – of moet ik zeggen: selectief geheugen? gestook? – van de joernalisten.

De Vadder was ook een meester in het ophalen van oude uitspraken van politici, om ze te vergelijken met hun discours een jaar later. Daaruit blijkt, zoals we allen weten, dat beleidsmakers hun standpunt wijzigen naargelang de omstandigheden en de discussies met andere partijen. Vermits politiek bedrijven meestal de kunst van het uitvoerbare is, wordt het discours voortdurend aangepast aan de onderlinge machtsverhoudingen tussen coalitiepartners, aan de media-aandacht, en natuurlijk aan nieuwe feiten. Die zijn er alle dagen, en ze zijn vaak niet te voorzien. Verwachten dat onze politici alleen citeren wat er sedert altijd in hun “rode boekje van Mao” stond, of uit bijbelteksten, dàt zou pas getuigen van een groot misprijzen voor onze verkozenen.

Alleen dankzij zorgvuldig bijgehouden dossiers van De Vadder kunnen we de evolutie van de discours bestuderen. Maar zijn boodschap is zijn afkeuring over deze verandering van oude vormen en gedachten.

In de toespraak van Patrick De Wael lezen we een halve zin die hijzelf overneemt van Claude Lafort: “…het onophefbare sociale conflict dat aan de basis van elke maatschappij ligt...” . Sociale conflict?!  Heeft dat met de eerlijkheid van politici te maken? Dat ruikt naar harde maatschappelijke realiteiten, zogeheten tegenstellingen.

En dat brengt mij op perverse gedachten, nl. andere tema’s waarover Yvan De Vadder nog boeken zou kunnen schrijven. Steeds onderzoekend hoe het met de eerlijkheid is gesteld. Bijvoorbeeld, in alfabetische volgorde:

Eerlijk armoede

Eerlijke banken

Eerlijke beurzen

Eerlijke belastingen

Eerlijke beleggingsvennootschappen

Eerlijke boekhouding

Eerlijke handel

Eerlijk ondernemen

Eerlijke ondervragingsmetoden

Eerlijke oorlog

Eerlijke paters, priesters en bisschoppen

Eerlijke patroons

Eerlijke reclame

Eerlijke staatshoofden

Voor dat laatste boek denk ik natuurlijk aan Bush en Blair en hun leugens om de oorlog in Irak te beginnen. Onlangs gaf Blair die leugen toe, maar toch was het de juiste belissing, zie http://www.uitpers.be/artikel_view.php?id=2562

Uiteraard kan Yvan De Vadder geen expert zijn van al deze tema’s; iedereen heeft zo zijn dada. Het is aan de lezer om te kiezen welk probleem ècht belangrijk is.

9/5/10.