De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Van integratie naar samenlevingsopbouw
Integratie, Inburgering, De multiculturele samenleving, Koerdisch Instituut -

Van integratie naar samenlevingsopbouw

maandag 17 december 2012 16:30
Spread the love

Als bijna 35 jaar is het Koerdisch Instituut actief in België als brug tussen de Vlaamse en Koerdische gemeenschap. Op drie deccenia heeft het instituut beiden gemeenschap enorm zien veranderen. Tijd dachten we om onze ervaring te delen met de beleidsmakers.

De Koerdische migratie naar West-Europa heeft een dubbel gezicht. Enerzijds maakt ze deel uit van de traditionele arbeidsmigratie uit het Middellandse Zeegebied vanaf de jaren ’60. Naast deze economische dimensie heeft de Koerdische migratie vanaf het begin echter ook altijd een politieke dimensie gehad. De economische achterstelling van de Koerden in Turkije is onlosmakelijke verbonden met de geïnstitutionaliseerde discriminatie tegen de Koerdische identiteit. Eind jaren’70, toen het Koerdisch-Turks conflict in alle hevigheid losbarstte, kwam er in navolging hiervan een brede stroom van zuiver politieke vluchtelingen op gang.

Respect voor de Koerdische identiteit is dus een primordiaal punt binnen de integratie van de Koerdische gemeenschap in de Belgische samenleving. We willen niet van de ene assimilatie in de andere vallen. Dit respect afdwingen is alles behalve een evidentie. Beleidsmakers zitten immers vast in een ouderwetse logica, waarbij de natiestaat de behoeder van de nationale identiteit is, de enige identiteit die binnen deze denkwijze toegang geeft tot afdwingbare rechten.

Het samenleven van verschillende nationale identiteiten binnen één natiestaat is echter een kans om deze identiteiten en de rechten die eraan verbonden zijn in vraag te stellen. Wij pleiten daarom voor een bottom-up-aanpak, waarbij men moet vertrekken vanuit de realiteit in het veld om daaraan aangepast beleid te ontwikkelen; los van ideologische dogma’s of van druk vanuit derde landen.

Concreet betekent dit een officiële erkenning van de Koerdische identiteit, naast de Turkse, Iraanse, Iraakse of Syrische zowel in diplomatieke relaties als in het lokale integratiebeleid. Dit houdt in het gebruik van de Koerdische taal, op evenwaardige wijze naast het Turks, Farsi en Arabisch; de erkenning van Newroz (Koerdisch Nieuwjaar) als feestdag – zoals het offerfeest voor moslims – en de erkenning van de Kurdistan National Congress (KNK) als legitieme diplomatieke vertegenwoordigers van Noord Koerdistan (Turkije). Op dit moment ligt deze bevoegdheid nog altijd bij de Turkse ambassade.

De Koerdische gemeenschap kent traditioneel een grote openheid en tolerantie op religieus vlak. Soennitische Islam is weliswaar de meest voorkomende godsdienst, maar ook kleinere religieuze bewegingen kennen onder de Koerden een relatief grotere aanhang. Het gaat dan op de eerst plaats om het Yezidi- en Alevigeloof. Geen van beiden heeft een officiële erkenning in België. Het is een publiek geheim tot de Turkse staat via de Diyanet, het ministerie voor Religieuze Zaken, stevige controle voert op de beleving van Islam door de Turkse gemeenschap buiten Turkije. Op die manier exporteert ze haar religieuze intolerantie ook naar België. We vragen dat de Belgische staat het Alevi- en Yezidigeloof erkend en dezelfde faciliteiten toekend als de grotere religies.

Een ander belangrijk punt is de toenemende criminalisering van het Koerdische verenigingsleven in gans West-Europa. Zelforganisaties en de uitbouw van een allochtoon middenveld vormen belangrijke bruggen tussen de verschillende etnisch-culturele groepen in België. Het ligt in het karakter van de Koerdische gemeenschap dat het merendeel van de Koerdische zelforganisaties vetrekken vanuit een politiek engagement. De meesten van deze organisaties beperken zich echter niet tot politiek en onderschrijven de democratische waarden en beginselen van de West-Europese samenlevingen. Toch merken we meer en meer hoe, vooral de Turkse staat en haar ambassades, hun politiek opdringen aan Europese landen.

Politieke actie vanuit de Koerdische gemeenschap in België wordt meteen verdacht gemaakt. Dit in het kader van het Turkse ‘antiterrorismebeleid’, wat op de eerste plaat dient om elke fundamentele oppositie tegen de Turkse nationalistische staatsideologie monddood te maken. Daarom vragen we dat de Belgische regering zich officieel distantieert van de categorisering door de Europese Unie van de PKK en de KCK, twee van de voornaamste Koerdische bewegingen in Turkije, als terroristische organisaties. Vreedzaam activisme is geen terrorisme.

Het Vlaamse inburgerings- en integratiebeleid heeft een sterke neiging tot centralisatie. Dit vanuit een conservatieve visie op multiculturalisme, gevoed door taalbehoud en een miskenning van pluralisme. Ten eerste moeten integratie en inburgering uit elkaar gehouden worden. Inburgering is voornamelijk een praktische aangelegenheid; het leren van de taal, wegwijs geraken in administratie en praktische aangelegenheden, … Inburgering is gericht op nieuwkomers, in de letterlijke zin van het woord, en éénrichtingsverkeer. Integratie veronderstelt een meer allesomvattende aanpak en gaat de gehele samenleving aan. Vandaar ook dat de naam ‘integratie’ zeer ongelukkig is. Deze veronderstelt enkel actieve inspanning van bepaalde groepen die vanwege hun etnisch-culturele identiteit of religie moeilijk zouden integreren in een Vlaamse/Belgische natiestaat. Wij pleiten voor de vervanging ervan door ‘samenlevingsopbouw’. Dit is een beleidsprioriteit die verschillende bevoegdheden en sectoren overstijgt.

Ten tweede moeten beleidsmaker zelforganisaties en sociaal-culturele verenigingen behandelen als meer dan louter de lokale uitvoerders van door hun opgeleide prioriteiten. Het zijn immers deze organisaties die elke dag voeling hebben met de maatschappelijk problemen, die er een gezicht kunnen opplakken, die weten wat werkt en wat niet, waar de gevoeligheden liggen. Deze organisaties bereiken meer mensen dan de ministeries en zijn een enorme bron aan kennis en ervaring, los van enige politieke schema’s en vooringenomenheid.Luister naar ons, vraag ons advies, nodig hen uit, breng zelf een bezoek aan onze activiteiten.

De Koerdische gemeenschap wil haar verantwoordelijkheid opnemen in de Belgische samenleving. Velen hebben hier een tweede thuis gevonden en een breed sociaal en cultureel netwerk uitgebouw. Erkenning van de Koerdische identiteit veronderstelt niet enkel een inspanning van de Koerdische gemeenschap om aanwezig te zijn in de publieke ruimte en van het beleid om deze kansen te geven. Een samenleving is iets wat alle deelnemers eraan samen maken en creëren, los van hun geboorteplaats, die van hun ouders en grootouders of van de talen die ze al dan niet spreken.

Het veronderstelt dus ook een inspanning van de dominante etnisch-culturele groep de ander op evenwaardige en gelijke wijze te laten participeren aan die samenleving. Discriminatie van etnisch-culturele minderheden is nog steeds een fundamenteel en structureel probleem in ons land. Beleid moet hiertegen ageren door gelijkheid, als pijler van democratie, te waarborgen. Dit betekent strengere straffen voor discriminerende praktijken en het prioritair maken van gelijkheid in de dagdagelijkse beleidspraktijk.

Samengevat pleit het Koerdisch Instituut voor een echt, radicaal pluralisme dat zich losrukt uit natiestaatsdogma’s en dat haar ogen opent voor de maatschappelijke realiteit waarin wij leven. Het idee van de natiestaat, en de daaraan verbonden ‘integratie’ erin, is achterhaald. In verkrampte pogingen zichzelf te redden blijft de natiestaat hardnekkig identiteiten en realiteiten ontkennen of onderschikt en aangepast stellen. De wereld verandert, zodus moeten de recepten om in deze wereld samen te leven ook veranderen. Integratie in een model dat enkel bestaat dankzij een bloedige eeuw van genocide, etnische zuivering en discriminatie is gedoemd te mislukken, vandaar de nood om samen aan een ander soort samenleving te bouwen.

take down
the paywall
steun ons nu!