De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Rouwen om Mandela

Rouwen om Mandela

dinsdag 3 januari 2017 12:27
Spread the love

Welkom op de blog van Radio 68.

De internationaal gelauwerde critica, romanschrijfster en dichteres Marlene van Niekerk, is niet bepaald sant in eigen land. Lees: Suid Afrika. Ik schrijf opzettelijk “Suid”, want Marlene van Niekerks moedertaal is het Afrikaans. Ze is ook blank. En progressief. En laat de combinatie progressieve blanke Afrikaner nu een probleem vormen in het huidige South Africa.

Allochtone anekdote

Marlene van Niekerk herinnert zich met enige weemoed haar ontmoeting met Nelson Mandela. Hij sprak over “ons”, in het Nederlands: “Wij”. Wij: alle progressieve burgers van Suid Afrika / South Africa, ongeacht hun huidskleur, ras of afkomst. Rainbow Nation, weet je wel. De vrouw die zich als blanke achter Mandela schaarde, wordt nu aangesproken met “settler”, een term die verwijst naar een nieuwe bevolking. Eén van haar gedichten heet “Allochtone anekdote” – en in dat gedicht is zij de allochtoon, meer bepaald de “allochtone trut” die met deze woordenschat op een dag werd afgeblaft door een gehaaste jongeman met zwarte huidskleur. Dat vond ze terecht choquerend, want zo’n uitspraak getuigt ervan dat huidskleur er opnieuw toe doet. Dat alle mensen met een bepaalde huidskleur allemaal correcte, goede mensen zijn en alle anderen per definitie niet. Hetzelfde als voorheen, maar omgekeerd.

De meesters van Shell

En van Niekerk verlangt niet terug naar toen. Wat kan je dan doen? Gedichten schrijven, want “naas binnehuisversiering is poësie ook ’n wapen”. En dat blijkt bijvoorbeeld uit het keiharde gedicht “Teorie en praktijk van die digkunst in ’n era van aardgas”, waarin ze onverholen kritiek spuit (sic) op “die meesters van Shell”. Deze tekst van boosheid, onmacht en opstand, spreekt over de geldwolven die al eeuwen de ware macht vormen. Altijd dezelfde geldwolven. Eerst handelden ze in kruidnagels (en gebruikten daartoe zwarten als wegwerpwerkvolk), later werden het meloenen en nu heeft het grootkapitaal zijn oog laten vallen op gaswinning. Vroeger volstonden wat kralen en lintjes om de plaatselijke bevolking te misleiden, nu volstaan een Rolex en een Lexus om officiële vergunningen binnen te halen.

Nagpslam

Gelukkig houdt Marlene van Niekerk enorm van haar land en van het land. In zoveel gedichten klinkt, vrij letterlijk soms, de natuur door. ’s Nacht stapt ze door de natuur, dan valt er veel meer te horen. Dan kan ze rustig haar “nagpsalm” (nachtpsalm) opzeggen. En ’s ochtends luistert ze naar een bijzondere zangvogel, de waterfiskaal. Maar dan komt de volle dag en de maatschappelijke werkelijkheid waar ze geen genoegen mee kan nemen. Daarom schrijft ze ook beklijvende maatschappelijke poëzie, zoals “Hambakakule Madiba”, haar pakkend rouwgedicht voor Nelson Mandela.

Marlene van Niekerk was op 21 september 2016 te gast in het Poëziecentrum www.poeziecentrum.be, waar ze voorlas uit eigen werk en achteraf een exclusief gesprek en voorleessessie toestond aan Radio 68. Een eerste selectie uit dat “Poëzie Rendez-Vous” hoor je in deze uitzending.

Eddy Bonte

De uitzending “Dichters in de Lucht” is een woord- en poëzieprogramma van vier uur van Radio 68 en Poëziecentrum: op zondag van 08 tot 12 uur, herhaling op woensdag van 12 tot 16 en 16 tot 20 uur. Het uur met Marlene van Niekerk kan je beluisteren op woensdag 4 en woensdag 11 januari om 15 en 19 uur en op zondag 8 januari om 11 uur.

Radio 68 Radio 68 www.radio68.be is een niet-commerciële en onafhankelijke internetradio die opkomt voor bepaalde types muziek en woord die je zelden of nooit hoort in een samenleving waar enkel geld en glitter telt. Radio 68 wil ook de herinnering levend houden en focust daarom op zeldzame, vergeten, over het hoofd geziene, onterecht opzijgeschoven, niet-commerciële en door de media verbannen artiesten, genres en muziekjes.

take down
the paywall
steun ons nu!