De politiek struikelde over het vraagstuk B-H-V en op 13 juni krijgen we vervroegde federale verkiezingen. In de aanloop naar deze stembusgang doken al snel de eerste “schijnkandidaten” op in de kiesstrijd. Deze schijnkandidaten spelen hun politieke aantrekkingskracht uit als stemmenmagneet, maar hebben geen enkele ambitie om dat federale mandaat op te nemen. Hun zetel zal gaan naar een kandidaat-opvolger, iemand waarvan de kiezer amper of nooit heeft gehoord.
De Wakkere Burger vzw verzet zich tegen deze vorm van kiezersbedrog en lanceert www.zetelcarrousel.be. Deze carrousel maakt het effect van de verkiezingen ondoorzichtig en onvoorspelbaar voor de kiezer. De kiezer verliest zijn greep op de samenstelling van de parlementen. Neemt zijn voorkeur-kandidaat het mandaat op? Of wordt die opgevolgd? Welke partij-pion belandt op welke plaats?
Zo verzaakten bij de vorige federale verkiezingen van 2007 maar liefst 17 schijnkandidaten onmiddellijk aan hun mandaat. Samen waren ze goed voor 828.106 voorkeursstemmen. Na de Vlaamse en Europese verkiezingen van vorig jaar stelde De Wakkere Burger vast dat het probleem ongeveer dezelfde grootorde had: 18 schijnkandidaten, samen goed voor bijna 850.000 naamstemmen. Voor De Wakkere Burger is het duidelijk. Ook het systeem van de aparte lijsten voor opvolgers zorgt voor onduidelijkheid bij kiezers. Ook dat zouden we beter afschaffen. De “beste verliezers” op de lijst van de effectieven aanduiden als eerste opvolgers is voor de gemiddelde kiezer waarschijnlijker veel duidelijker.Er zijn duidelijke regels nodig die voorkomen dat er in de toekomst nog opportunistische schijnkandidaten meedingen naar de stem van de kiezer. Zo moeten kandidaten, eens verkozen, de eed afleggen en dat mandaat opnemen. Wie verkozen raakt, verliest dus automatisch een eerder mandaat.
Ook het systeem van de aparte opvolgerslijsten zorgt voor onduidelijkheid. Dat zou beter verdwijnen. De “beste verliezers” op de lijst van de effectieven aanduiden als eerste opvolgers is niet alleen democratischer; het is voor de gemiddelde kiezer waarschijnlijker ook veel duidelijker.
De Wakkere Burger plaats op www.zetelcarrousel.be na 13 juni een analyse van bovenstaande kwestie en en duidt de schijnkandidaten aan.