De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Bouwstenen voor vernieuwde samenleving

Bouwstenen voor vernieuwde samenleving

maandag 30 maart 2015 09:00
Spread the love

Basisinkomen,
basisvermogen, vermogensbelasting, vermogenswinstbelasting, ecofiscaliteit,
verhoging verbruiksbelasting, enz.: het zijn vage ontwerpen van bouwstenen voor
een nieuw maatschappelijk bestel waar we gezien de crises – financieel,
economisch, ecologisch – van de voorbije vijftien jaar dringend aan toe zijn. De
voorbije halve eeuw zijn de omstandigheden grondig gewijzigd waarop de nog
bestaande structuren en organisaties destijds uitgebouwd zijn; om er maar twee
te noemen de (on)mogelijkheid om volledige tewerkstelling te realiseren en de
globalisering van het economisch gebeuren.

Het
eerste ontwerp voor die bouwstenen komt voort uit de vaststelling van de  gebreken van het bestaande bestel en betreft
de keuze van nieuwe termen die zich daar tegen afzetten en zo kernachtig
mogelijk hun nieuwe en afwijkende karakter moeten vertolken. De omschrijving
van wat men met de term(en) bedoelt laat dikwijls aan duidelijkheid te wensen
over, wat niet verwonderlijk is aangezien men met de term slechts een richting
kan aangeven die verder nog grondig moet worden verkend. In die fase kunnen
verschillende partijen zich bij de term heel uiteenlopende invullingen
voorstellen en soms akkoord gaan terwijl ze het er achteraf grondig oneens over
zijn.

De
verkenning levert gaandeweg meer precieze definities op waardoor men dan al
snel botst op de vraag wat men dan moet aanvangen met een aantal bestaande
structuren en organisaties; het leidt tot een leerproces waarin sommige nieuwe
termen en concepten ofwel ten onder gaan ofwel verfijnd en beter gepreciseerd
raken.

Een
volgende kritische fase bestaat erin dat er wrijving ontstaat op de raakvlakken
van meerdere nieuwe concepten. De onscherpte van de ontworpen bouwstenen kan er
zowel toe leiden dat men niet ziet wat er nog ontbreekt om ze op elkaar te
laten aansluiten als dat men met overlappingen en schijnbaar ontoelaatbare
tegenstellingen zit. Het kan meer dan eens de aanleiding zijn om alles weer
voor korte of langere tijd in de koelkast te stoppen.               

Gedurende
het hele proces is men er zich doorgaans niet van bewust dat het denkproces
gedomineerd  wordt door de structuren en
regels van het bestaande bestel terwijl de nieuwe bouwstenen daarbuiten gedacht
zijn. Hoe minder precies men de samenhang van het bestaande bestel kent, des te
gemakkelijker men het nieuwe en het bestaande door elkaar haalt. Het is in dat
geval als denken over het verbouwen van een huis dat men al gekocht heeft maar
nog niet betrekt en slechts kent van een aantal korte bezoeken.  

In
onze huidige samenleving is het met het overzicht en grondige inzicht van het
bestaande bestel niet al te best gesteld aangezien de voorstelling van het
maatschappelijke bestel als één grote verzameling van allerhande marktrelaties
bijzonder slecht aansluit op de realiteit en door zijn virtuele karakter weinig
mensen ertoe verleidt om zich erin te verdiepen.

Aan
de slag gaan met nieuwe bouwstenen voor de samenleving vraagt dus in eerste
instantie een nieuw denkkader / een nieuw maatschappijmodel dat de realiteit
volledig en herkenbaar weergeeft. Het Economische Realiteit Systeem (ERS)
voldoet aan die eis en vertoont niet de basisfouten waardoor de neo-klassieke
economieleer met de voeten de grond niet raakt en tot crises leidt die alleen
maar erger worden in plaats van zichzelf op termijn op te heffen. ‘Rethinking
Economics’ groepen kondigen in meerdere landen aan de economieleer te gaan
herbronnen. Het ERS is al ‘Rethaugt’.

Voor een aantal van de nieuwe bouwstenen zijn de
concepten nu voldoende gerijpt om voor hun toepassing met de bouwplannen van
een nieuw huis geconfronteerd te worden. Zolang dat niet gebeurt is stilstand
en tijdverlies te verwachten in het proces dat dringend moet worden voortgezet.

take down
the paywall
steun ons nu!