Op de Dag Tegen Racisme zijn er weinig films meer op hun plaats dan “The Black Power Mixtape”, donderdagavond te bezichtigen om 19u30 in de Blandijn in Gent. Het is pijnlijk te zien hoe groot de kloof geworden is tussen de anti-racistische beweging van toen, en de manier waarop sommigen vandaag de Dag proberen te gebruiken voor eigen gewin.
Deze sublieme documentaire beschrijft de opkomst en helaas ook het verval van de zwarte burgerrechtenbeweging in de VS tussen 1967 en 1975, een reeks van bewegingen die vaak heel succesvol de structurele oorzaken van racisme aankaartten, van mensen die zichzelf tot het uiterste inzetten en opofferden om te vechten tegen het onrecht dat de zwarten toen dagelijks moesten ondergaan. De docu is het resultaat van uniek en recent herontdekt beeldmateriaal met de stemmen van o.a. Talib Kweli en Erykah Badu en voorheen nooit vertoonde gesprekken met Angela Davis, Bobby Seale, Stokely Carmichael, Harry Belafonte, Malcolm X, Martin Luther King etc. Hun strijd betekende een mijlpaal in de geschiedenis van het anti-racisme, hun verzet was een inspiratiebron voor generaties van activisten van alle slag.
Wat opvalt is dat de aangehaalde personen, bewegingen en partijen over het algemeen veel verder gingen in hun analyse van en hun retoriek over het probleem dan de meeste anti-racistische bewegingen vandaag de dag nog durven. Racisme is nochtans geen fenomeen van het verleden, evenmin zijn de structurele oorzaken ervan fundamenteel gewijzigd tegenover de situatie in de VS van pakweg 50 jaar geleden.
Brandend actueel
In bepaalde Belgische steden is de onderbuik van de bevolking bijna volledig samengesteld uit 1e, 2e of 3de generatie-migranten. Van de 25% armsten van de bevolking heeft 80% buitenlandse roots! In een samenleving die gekenmerkt wordt door een beperkte sociale mobiliteit en een groeiende kloof tussen rijk en arm, valt het met deze cijfers niet te verwonderen dat we inderdaad meer maatschappelijke problemen zoals ghettovorming, jongerenwerkloosheid en criminaliteit zullen tegenkomen bij etnische minderheden. Het is bewezen dat deze problemen één voor één gecorreleerd zijn met de sociaal-economische achtergrond, niet met de cultuur of de huidskleur. Een studie over etnische discriminatie op de arbeidsmarkt van de KUL en ULB toonde aan dat er sprake was van aantoonbare discriminatie of discriminerend gedrag in 27% tot 45% van de sollicitatieprocedures die zij opvolgden tijdens de studie. Een undercoverreportage van Volt toonde aan dat negen op tien makelaars bereid waren om – op vraag van de verhuurder – te discrimineren bij het zoeken naar een huurder. Het buurthuis Bonnevie in Molenbeek voerde een “praktijktest” uit, en belde 165 huuradvertenties. Ze stelden in 2009 vast dat in 27% van de gevallen de verhuurder potentiële huurders van vreemde afkomst discrimineerde.
En we gaan er niet op vooruit. In Antwerpen werd onlangs een soort financiële tolmuur opgetrokken tegen migranten, besliste het establishment om een “patsertaks” in te voeren, het beleid van Maggie De Block werd vorig jaar vijf keer veroordeeld door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens omdat het zich schuldig maakte aan onmenselijke behandelingen in zaken van asiel en vreemdelingenrecht, in Antwerpen en Gent werd de toegang van sans-papiers tot aidsremmers beperkt, in Antwerpen wordt de provocerende optocht van de ultra-racistische en fascistische N-SA op de Dag van de Arbeid zonder enig bezwaar toegestaan, de GAS-boetes viseren vooral kansloze jongeren… we kunnen nog wel even doorgaan. Zeker sinds de recente klim van de N-VA regent het discriminerende en polariserende maatregelen, al is de N-VA zeker niet de enige partij die vrolijk haar handen vuil maakt.
Deze docu is dus nog steeds brandend actueel. Wereldwijd en in België wordt er nog steeds aan de lopende band gediscrimineerd, worden mensen tegen elkaar opgezet volgens kenmerken die er absoluut niet toe doen. Met alle gevolgen van dien. Waar het op neerkomt: op de internationale Dag Tegen Racisme moeten we geen gat in de lucht gaan springen.
Leve de Gentse Lente!
Op de Gentse Lente mogen we onszelf warm maken voor een groot solidariteitsfeest.Het wordt een symbolische actie om te sensibiliseren rond racisme, om de ideeënstrijd te voeren via een terechte veroordeling van de deterministische opdeling van mensen in allochtonen en autochtonen. Het idee achter het hele project is symbolisch maar kan enkel toegejuicht worden. Onze kritiek gaat zeker niet uit naar de Gentse Lente op zich.
Het is de rol die het stadsbestuur hierin speelt die op zijn minst dubieus te noemen valt. Wie de laatste stunts van het Gentse stadsbestuur – met de sp.a voorop – volgt zou gaan geloven dat Gent hier immuun voor is, dat het Gentse beleid bij uitstek een baken is van multiculturaliteit en verdraagzaamheid. We zien onze geliefde burgervader opdraven in de nieuwste anti-racistische clip van de rapper Fatih, met veel poeha wordt in de gemeenteraad vrolijk gekeuveld over het afschaffen van het woord “allochtoon”…
Ook al zijn we Antwerpen niet, zelfs in Gent neemt de ongelijkheid zienderogen toe. Wil men het racisme echt aanpakken dan moet men de sociaal economische ongelijkheid aanpakken. Er is een groot tekort aan goede sociale woningen in Gent. Met het gevolg dat vele mensen leegstaande huizen gaan kraken om toch een dak boven hun hoofd te hebben. Het stadsbestuur voert daar tegenover een echte strijd en laat deze woninglozen zonder pardon weer op straat zetten. Woningprijzen schieten de lucht in, er is een nijpend tekort aan kinderopvang en scholen, netto komen er ondanks een stijgende vraag géén sociale woningen bij en de opwaardering van bepaalde arme en verloederde wijken zorgt voor meer neveneffecten dan wat anders. De Brugse Poort is hier een toonbeeld van. De wijk ziet er dan misschien op het eerste zicht wel mooier uit, de opwaardering houdt verre van voldoende rekening met de effectieve noden van de wijk en doet bovendien in de eerste plaats de woonprijzen stijgen in een wijk waar de bewoners niet bepaald tot de meest begoede klasse kunnen gerekend worden. De armere inwoners – met een overwegend Turkse achtergrond – worden meer en meer naar de buitenwijken gejaagd, richting Mariakerke, Sint-Amandsberg en zelfs Evergem.
Dit beleid – waarin Gent geen unicum is – past perfect binnen heel het idee van “citymarketing”, waarbij de klemtoon steevast komt te liggen op het commercieel aantrekkelijk maken van de stad voor investeerders, via de bouw van kantoorruimtes, veel te dure woningen en luxe-lofts, de uitbreiding van het station, de “schaapstal” en het opkuisen van bepaalde wijken. De gewone bevolking komt hierbij echter meer dan eens op het achterplan, temeer in periodes van economische crisis. Zonder een echt progressief sociaal beleid zal men echter nooit de wortels van racisme en discriminatie kunnen uitroeien. In een stad waar discriminatie via een neoliberale visie op stadsontwikkeling een haast ingegroeide praktijk is heeft het bestuur geen recht om zich op de borst te kloppen, laat staan de Dag Tegen Racisme te recupereren en te herleiden tot een populariteitsstunt.
Wij vragen van het stadsbestuur enkel dat ze consequent is, geen woorden zonder daden. Wie racisme veroordeelt én het tegelijkertijd voor het zeggen heeft dient zijn woorden te onderbouwen met daden, dient bereid te zijn om ook structureel de bron van racisme te bestrijden in plaats van zich te beperken tot symbolische propaganda voor electoraal gewin.
Geachte Burgemeester Termont, u heeft tot donderdag om ons alsnog te overtuigen! Maar zelfs wanneer u dit niet doet, na de film zakken we met plezier af naar Sint Jacobs om een hart onder de riem te steken van de talloze vrijwilligers en organisaties die de Gentse Lente mogelijk maakten, en natuurlijk om een goed feestje te bouwen!
Stefaan Van Parys
Voorzitter van Comac-Gent (Jongerenbeweging van de PVDA)
