Geachte mevrouw Mestrum,
Ik heb uw bovengenoemd artikel met aandacht gelezen. Hoewel ik geen expert in het domein van het UBI (Universeel Basis Inkomen) ben zou ik toch graag willen reageren op uw schrijven.
Ten eerste heb ik de indruk dat u zich op verschillende plaatsen tegenspreekt. Sta me toe om enkele voorbeelden te geven. Zo schrijft u ‘Arbeid wordt fors goedkoper, niet enkel door het wegvallen van de ‘lasten’ op arbeid, maar ook omdat werkgevers niet bereid zullen zijn het huidige nettoloon te blijven betalen bovenop het al ontvangen BI’.
Een beetje verder schrijft u ‘de werknemers zullen meer druk kunnen uitoefenen op de werkgevers, omdat ze net zo goed kunnen afzien van de geleverde arbeid. Werkgevers zijn dan verplicht om erg aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden te bieden om voldoende mensen aan te trekken’.
Denkt u niet dat als werknemers meer druk kunnen uitoefenen op de werkgevers (zoals u in het tweede citaat stelt) zij dan onder andere een goed loon zullen opeisen en dus het huidige nettoloon niet zullen willen laten vallen?
Zou het ook kunnen dat druk uitoefenen op de werkgever niet alleen door de werknemers zal gebeuren maar tevens door de vakbonden? Waarschijnlijk niet want u schrijft ‘ Het BI is bedacht door tegenstanders van vakbonden.’ Eerlijk gezegd vraag ik me af waar u dit vandaan haalt.
Een tweede voorbeeld. Ergens halverwege uw artikel poneert u ‘Tenslotte , en niet onbelangrijk, is het (BI) een radicaal middel om de armoede definitief uit te roeien, tenminste als het BI hoog genoeg ligt.
Nadien spreekt u zichzelf tegen door te stellen ‘BI is een systeem bedacht door liberalen die arbeid goedkoper willen maken, zonder dat de armoede er echt mee verdwijnt.’ U verwart me mevrouw. Zal de armoede nu dankzij het UBI definitief verdwijnen of niet?
U heeft trouwens een ietwat vreemde oplossing voor de armoede in Europa. Volgens u zou ‘een gegarandeerd inkomen’ een betere manier zijn om de klus te klaren. Vooralsnog vindt u het gegarandeerd inkomen niet makkelijk te financieren maar ‘ maar met een Europese solidariteit tussen rijke en arme landen en regio’s is het wel perfect haalbaar.’ Beste mevrouw ik weet niet in hoeverre u de laatste jaren het nieuws enigszins gevolgd heb maar ik kan u garanderen dat Europa momenteel niet uitblinkt door haar solidariteit tussen rijke en arme landen en/of regio’s.
Naast de contradicties vind ik sommige van uw uitlatingen een beetje vreemd. Zo denkt u dat sommige minder aantrekkelijke jobs niet langer zouden ingevuld raken. Is het niet zo dat de werknemers dat deze jobs uitvoeren dankzij het UBI meer druk op hun werkgevers kunnen uitoefenen (zoals hierboven al gesteld) en dus een goed loon kunnen eisen. De nu beter betaalde maar minder aantrekkelijke jobs worden plots aantrekkelijker en misschien zullen ze dan toch uitgevoerd worden. Inderdaad misschien ik ben daar niet zeker van. Maar hoe kan u van het tegendeel zeker zijn?
U heeft tevens een ethisch bezwaar. Wat als het geld om te gokken of drinken gebruikt wordt? Ik veronderstel mevrouw dat u wel weet dat sommige mensen die vandaag van een uitkering genieten de dag doorkomen door op café te zitten (en misschien te gokken). Trouwens ook sommige werknemers schrikken er niet voor terug om hun geld op te drinken. Ik denk dus niet dat een UBI daar een extra stimulans voor zal zijn. Zou u beginnen drinken mocht u een UBI krijgen?
Ook vind ik het opmerkelijk dat Vivant een zo grote plaats in uw schrijven krijgt. Het lijkt wel of zij de uitvinder en de enige vaandeldrager van het project zijn. Enkele opmerkingen hierbij. Ten eerst is het idee voor een basisinkomen al zeer oud. Op de website van BIEN (Basic Income Earth Network), een wereldwijde organisatie dat het basisinkomen op de politieke agenda wil brengen, situeert men het idee van een basisinkomen al bij Thomas More in de zestiende eeuw[1]. BIEN werd in 1986 opgericht onder andere door Philippe Van Parijs[2], Vivant zag het licht in 1997. Vivant zal dus eerder de mosterd bij BIEN gaan halen zijn dan omgekeerd.
U stelt tevens dat het UBI een liberaal project is of een ‘systeem dat uit de neoliberale hervormingsdrang is ontstaan. Ook dit argument lijkt me uit het niets gegrepen zoals u zelf kan lezen op de website van BIEN:
‘Members of BIEN include academics, students and social policy practitioners as well as people actively engaged in political, social and religious organisations. They vary in terms of disciplinary backgrounds and political affiliations no less than in terms of age and citizenship.
Daarnaast kan u iemand als Guy Standing toch niet verdenken van een neoliberaal te zijn. U moet volgend filmpje[3] maar eens bekijken. Op het einde van het filmpje pleit hij trouwens voor een UBI.
Met vriendelijke groet
Patrick Dewals
[1] http://www.basicincome.org/bien/aboutbasicincome.html#history
