Eind Februari kocht de jonge, zwarte Trayvon Martin een zakje Skittles en een blikje Ice-Tea. Met de kap van zijn bloes op zijn hoofd wandelde hij voorbij ene George Zimmerman. Een man die de verantwoordelijke is voor de Neighbourhood Watch. Zimmerman belde de politie en meldde dat hij een jongeman zag die verdacht rondliep, waarschijnlijk drugs gebruikte en naar huizen keek. Tegen het advies van de politie in, reed George achter de jongeman aan en stapte uit. Hij startte een confrontatie die eindigde met een enkel schot door het hart van de jonge Trayvon.

Zelfverdediging in al zijn aspecten

Gisteren, 13 juli, is er een eind gekomen aan de lange rechtszaak tegen Zimmerman. Hij werd onschuldig bevonden onder de noemer van zelfverdediging. Volgens Zimmerman zou Trayvon hem hebben aangevallen en heeft hij zichzelf tegen deze ongewapende jongeling verdedigd.

Hopen vragen circuleren de sociale media maar het grote vraagstuk dat blijft opduiken, is het raciale conundrum. Was dit een racistische moord en wat voor gevolgen heeft deze uitspraak?

Ik wil even twee andere rechtszaken erbij halen die evenzeer raciaal getint waren. In April 2008 kreeg dhr. John White 2 jaar gevangenisstraf voor het doden van een blanke jongen. Vijf dronken tieners waren namelijk naar zijn huis gekomen en stonden op zijn oprit bedreigingen te roepen naar zijn zoon. Ook dreigden ze met het verkrachten van de moeder. John White reageerde daarop door zijn wapen te nemen en te vuren op de tieners. Hij schoot daarmee één van de jongens, Daniel Cicciaro, dood. Gedurende de rechtszaak kregen de vier andere tieners immuniteit in ruil voor een getuigenis. De vader van Daniel vond de straf te weinig en vroeg zich af hoe het zou geweest zijn moesten de rollen omgedraaid zijn.

Persoonlijk kan ik de reactie van dhr. White wel begrijpen. Dit was een daad van zelfverdediging. Aan de andere kant vind ik gebruik van vuurwapens in deze situaties compleet verkeerd en ik ben er dus ook van overtuigd dat dhr. White inderdaad deze straf verdiende.

Een tweede zaak is die van Marissa Alexander. Een jonge, zwarte moeder die schoten loste in haar huis als waarschuwing toen haar echtgenoot op het punt stond haar te misbruiken. Niemand geraakte gewond maar Marissa’s zelfverdediging ging niet op in de rechtszaal en ze kreeg 20 jaar.

Nou en?

In alle drie de rechtszaken gaat het over zelfverdediging. Enkel bij de tweede kunnen we daarvan zeker zijn. Bij de Zimmerman-zaak blijft het een feit dat Zimmerman tegen het advies van de politie de confrontatie zelf is aangegaan. In hoeverre is het aangaan van een confrontatie door een gewapende man tegenover een jongeling met snoep en frisdrank een zelfverdedigingszaak? Nochtans verkrijgt de blanke man het voordeel van de twijfel ten koste van een mensenleven.

In de zaak rond Marissa kunnen we hier ook niet zeker van zijn dat het wel degelijk om zelfverdediging ging. En in het ergste geval, namelijk dat Marissa zomaar in het wild heeft geschoten zonder aanleiding, zou er een gevangenisstraf voor dat feit moeten bestaan. Ik ben ervan overtuigd dat 20 jaar niet de gepaste uitspraak is. De zwarte vrouw krijgt het nadeel tegenover de zwarte man ten koste van een lange gevangenisstraf.

Geinstitutionaliseerde discriminatie

Racisme en sexisme zijn voor sommige mensen simpele concepten. Het gaat over het discrimineren op basis van huidskleur of geslacht. Maar daar stopt het niet. Discriminatie is niet altijd zomaar een persoonlijk iets. Het is niet zomaar een individuele karaktertrek. Het zijn geinstitutionaliseerde concepten. De vezels van onze maatschappij zijn doordrongen van discriminatie en dat brengt het gevaar mee dat we als individuelen deze discriminaties niet langer zien maar ze als vanzelfsprekend beschouwen.

Discriminatie is ook iets geworden dat velen proberen om te draaien. Een veelgebruikt excuus van racisten is dat ook mensen van andere afkomst “vuile belg” zeggen. Het verschil is echter dat het racisme dat bij niet-blanken bestaat enkel de gevoelens van de blanken kwestst terwijl de niet-blanke onder een maatschappelijk racisme lijdt. Dit spreekt slecht gedrag uiteraard niet goed. Maar als blanke mens is het gemakkelijk spreken vanuit een maatschappelijk veilige positie.

Only in America

Het gerechtssysteem in Amerika staat overduidelijk bol van geïnstitutionaliseerde discriminatie. En niet alleen het gerechtssysteem uiteraard. De ganse Amerikaanse samenleving is gericht op het welzijn van de blanke populatie met de blanke, heteroseksuele man voorop. We maken ons ook graag wijs dat dit Amerikaans is. Dat dit een soort megalomane ziekte is die woedt in het kapitalistische superrijk.

Tot ik daarstraks de reacties op het artikel over Trayvon in de Knack en het Nieuwsblad las. “Die neger zal het wel gezocht hebben”, “er schieten zoveel negers de blanken dood en daar hoort ge niks over” en “dan moest hem zijn kap maar aflaten”. Drie voorbeelden van hoe snel wij zijn om het slachtoffer te beschuldigen als de dader blank is. Dit gedrag zie je ook vaak bij verkrachtingen waarbij uitdagende kledij, alchohol of eender welk excuus goed is om de verkrachter goed te spreken.

Het is dat gedragspatroon dat weergeeft dat ook wij, hier in ons brave Europa, in een maatschappij leven waarbij racisme, seksisme en zoveel andere vormen van discriminatie hebben toegelaten als onderdeel van onze maatschappij. Wanneer een mens een mens doodschiet, is diegene die schoot de dader. Wanneer zijn huidskleur, geslacht of geaardheid daarin iets verandert, zijn we fout bezig.