De Cannabis Social Clubs van Belgie zijn vragende partij om deel uit te maken van een grondige evaluatie door de overheid. Zij wensen graag samen te werken met de overheid om hun ervaringen te delen, om hun werking tegen het licht te houden en dit met aandacht voor de veiligheids-, volksgezondheids- en economische aspecten.
De Belgische CSCs zijn verenigingen zonder winstoogmerk die operen onder een gemeenschappelijke richtlijn die in 2005 werd uitgegeven door de minister van Justitie en het College van Procureurs-Generaal. Deze richtlijn kent de laagst mogelijke prioriteit toe aan vervolging voor bezit van maximaal drie gram cannabis of één geteelde cannabis plant. De Belgische CSC’s bieden hun leden de mogelijkheid om gezamenlijk cannabis te telen, één plant per persoon, in besloten ruimten.
In augustus 2013 bestond Trekt Uw Plant uit 370 leden. Recentelijk zijn er nog drie CSC’s opgericht: ‘Mambo Social Club’ in Hasselt met 88 leden en een wachtlijst van 200 leden, ‘Ma Weed Perso’ in Luik en ‘Weed ’Out’ in Andenne. De CSC’s zijn lid van Encod en werken volgens de gedragscode van de Europese Cannabis Social Clubs. De Belgische CSC’s waren voorwerp van onderzoek in een recente studie van RAND Europe.
De eerste doelstelling van de CSC’s is om hun leden in staat te stellen om gezamenlijk 1 cannabisplant per persoon te verbouwen in een afgesloten, niet openbaar toegankelijke ruimte. Niet alle cannabisgebruikers hebben de mogelijkheid om zelf hun cannabis te telen. Het bewonen van een huurwoning, minderjarigen in huis, logistieke tekortkomingen of geen groene vingers hebben, vormen hierbij vaak een hindernis.
Na een intakegesprek en middels een ondertekende verklaring, inclusief een kopie van het identiteitsbewijs, geven de leden de opdracht aan de CSC’s om hun cannabisplantjes te verzorgen. Enkele leden van de CSC’s stellen op hun beurt een ruimte ter beschikking en krijgen de opdracht om deze plantjes te verzorgen. Deze plantenverzorgers gaan akkoord met een duidelijk protocol. Zo heeft elke plant een identificatienummer, is er controle op de gebruikte voeding- en plantenverzorgingsproducten, moet de installatie beantwoorden aan de gestelde brandveiligheidseisen en mag er natuurlijk geen sprake zijn van diefstal van stroom. De plantenverzorgers krijgen een vergoeding voor het ter beschikking stellen van de ruimte en de gemaakte onkosten. De CSC’s worden vergoed voor de administratieve en juridische taken. De vergoedingen en de uiteindelijke prijs van de cannabis worden in onderling overleg met de betrokkenen bepaald.
Na de oogst worden de planten op een discrete, besloten en veilige manier verdeeld. De leden worden zo volledig onafhankelijk van straathandel en de verkoop aan derden en minderjarigen is uitgesloten. CSC’s verstrekken aan hun leden objectieve informatie over cannabisgebruik, waarbij ook de risico’s openlijk worden besproken. Diverse leden zijn patiënten die zo op een veilige en aangename manier hun cannabis als medicijn kunnen bekomen en gebruiken. Door de contacten met de telers en de feedback van de leden beschikken de CSC’s over een ingenieus systeem waarbij men in tegenstelling tot de illegale markt onderzoek doet naar diverse methoden om cannabis te verbouwen met zo min mogelijk schade voor de volksgezondheid en worden de telers en leden ingelicht over de resultaten. Tevens worden er groepsaankopen gedaan van bijvoorbeeld vaporizers (toestellen voor verbrandingsvrije verdamping) of gaat men over tot de gezamenlijke aankoop van een pollenzeef (voor de vervaardiging van cannabisolie voor medische gebruikers) en wordt er onderzoek gedaan naar CBD-rijke cannabis-varianten.
De Antwerpse CSC ‘Trekt uw Plant’ is betrokken geweest bij twee rechtszaken. In 2006 voor het bezit van cannabis, met als verzwarende omstandigheid deelname aan een criminele organisatie. Het Hof van Beroep verklaarde de strafvordering echter vervallen door verjaring. Twee jaar later werd de organisatie beschuldigd van het aanzetten tot drugsgebruik, ook hier sprak het Hof van Beroep de verdachten vrij. Sinds 2010 waren er geen juridische acties tegen een van deze vier CSC’s. Hier kwam een einde aan op 18 december 2013 toen de voorzitter van de ‘Mambo Social Club’ werd aangehouden op weg naar een besloten ruimte waar hij met de leden had afgesproken om hun rechtmatige cannabis te overhandigen.
Het ontbreken van een echt legaal kader voor de activiteiten van de CSC’s brengt veel problemen met zich mee. De CSC’s en hun leden hebben in de huidige situatie geen enkele bescherming tegen diefstal. Als er een inbraak plaatsvindt op een van de kweekplaatsen, kan er geen klacht worden ingediend. Er zal ook geen gerechtelijk onderzoek plaatsvinden om de daders te achterhalen. Zo is er geen enkele zekerheid over de gevolgen voor de leden als een van de kweekplaatsen wordt ontdekt door de politie. Woordvoerders van de politie hebben eerder te verstaan gegeven dat in dat geval alles zal worden geruimd, en het vervolgens aan de rechter zal zijn om een uitspraak te doen. Wellicht zullen de verdachten dan opnieuw worden vrijgesproken, maar intussen is er wel een probleem voor de medische leden, want voor hen betekent cannabis immers het verschil tussen een waardig en een onwaardig leven. Velen zullen zich noodgedwongen opnieuw bevoorraden op de illegale markt.
Een verbod op cannabis is louter en alleen een geschenk voor de criminele organisaties die nu het monopolie in handen hebben, wat ten koste gaat van de volksgezondheid en de openbare orde, en een loodzware last legt op de tijd en middelen van politie en justitie. Professoren Decorte, De Grauwe en Tytgat bevelen de Belgische overheid aan om “met modellen van wettelijke regulering van cannabis te experimenteren. (…) Gebruikers kunnen ook verplicht worden om zich bij een wettelijk gecontroleerde en degelijk vergunde club of groep aan te sluiten (het sociale clubmodel). Aan het lidmaatschap van zo’n club kunnen ook allerlei eisen worden gesteld”. Voor politici die willen inzetten op thema’s als veiligheid, volksgezondheid en economie vormen de CSC’s een uitstekende bondgenoot.
Bronnen:
Websites en documenten van Trekt uw Plant (www.trektuwplant.be), Mambo Social Club (www.mambosocialclub.be)
Meer info over en de link naar de studie van RAND Europe : https://www.dewereldmorgen.be/blogs/marccuyvers/2013/12/24/rand-studie-over-cannabis-regulering
Meer info over en de link naar de studie ‘Cannabis : Pleidooi voor een kritische evaluatie van het Belgisch cannabisbeleid’ van Decorte, De Grauwe en Tytgat : https://www.dewereldmorgen.be/blogs/marccuyvers/2013/12/19/mambo-social-club-krijgt-politiebezoek
Meer info over de gedragscode voor de Europese Cannabis Social Clubs : http://encod.org/info/GEDRAGSCODE-VOOR-DE-EUROPESE.html
