Op het Antwerpse stadhuis kent men de prioriteiten. Bestuur, coalitie? Het welzijn van de kat, ja! Schepen van Dierenzaken Luc Bungeneers liep met zijn zwarte kat van Open VLD over naar de diervriendelijke N-VA. ‘Den Dolf’ (Hitler) en zijn Vlaams-nationale collaborerende epigonen waren dierenliefhebbers, ‘Üntermenschen’ lagen hen minder. Antwerps extreemrechts warmt de show nog eens op.
Ze waren ook natuurvrienden, al lokten de Duitsers ‘als één volk’ na WOI weer een verwoestende WOII uit die grote delen van de wereld plus haar bevolking in as legde. Sommige mensen waren minder dan andere dieren. Ze werden vergast, uitgeroeid. Burgemeester Termont van Gent ruikt terecht de walm van de dertiger jaren, waaruit huidig extreem rechts inspiratie put. Aangevuld met ‘la nouvelle droite’, zoals Filip Dewinter zopas fijntjes uitlegde in Knack. Openlijk verheugd dat dit extremistisch rechts van uit het VB nu infiltreert, ‘entrisme’, in de ‘democratische’ N-VA om er de boel over te nemen.
Drama op ‘Schoon Verdiep’!
De ‘liberaal’ Bungeneers smokkelde jaren geleden zijn zwarte privé kat binnen op zijn bureau in het stadhuis, in een gebouw waar dieren niet toegelaten zijn. Een subversieve daad waarmee hij mijn rode sympathie wegdroeg. Het beestje moest wel dagelijks het politieke gezanik en gekonkel van zijn baasje aanhoren. Dieren mishandeling ?
De N-VA bulkt van bewonderaars van ‘den Dolf’. Afkomstig van het VB of op de golf van de ‘Vlaamse beweging’ aangespoeld. Het zijn dieren vrienden. De eerste grote crisis waarmee Leider Bart De Wever op het Schoon Verdiep te maken kreeg, betrof een paar behaarde schreeuw lelijkerds. Héél Antwerpen en verderop zal het gehoord hebben… ‘Katten mishandeld door filmploeg in het stadhuis !’. Het stadhuis, waar de GAS-boetes bekokstoofd worden die uitgedeeld worden aan oude vrouwtjes die het lef hebben in de winter voedsel voor de vogeltjes op het voetpad te strooien.
De poesjes werden twee meter – geen tien ! – de lucht in geworpen, gefilmd en liefdevol opgevangen. Er lagen matten op de trappen. Twee exemplaren vielen zoals het katten betaamt zonder schade krijsend op hun vier pootjes. Drama op het ‘Schoon Verdiep’!
Ik ben dol op katten in alle variaties. Vooral aan hen die lak hebben aan het dier mens. Aan het gezag. Er wandelt bij mij al eens een straatkat binnen en verdwijnt zonder boe of ba na haar / zijn buik vol gevreten te hebben. Ondankbaar mormel. Een overlast veroorzakende ‘hang kat’…
De schoonheid van de krijger
Me verplaatsend in het brein van katten, kat zijnde, lijkt me enkele meter in de lucht geworpen worden eerder een onverwachte spel sensatie dan mishandeling. Mishandeling is het door de flikken tijdens een actie van burgerlijke ongehoorzaamheid op de grond of tegen de muur gekwakt te worden en met aangesnoerde boeien afgevoerd naar de cel. Armoede, oorlog zijn onmenselijke mishandeling. Fabre werd slachtoffer van zinloos geweld.(‘ Kattenkunstenaar’ Fabre bewerkt met knuppels’) (1)
Die vliegende katten passen in een film naar het leven van de kunstenaar Jan Fabre. Titel : ‘De schoonheid van de krijger’. En zoals elke krijger weet is de jacht mooier dan de buit. Fabre doodt geen dieren, hij speelt er creatief mee. Ik was in de jaren zeventig één van de eersten die Fabre interviewden, als journalist van het toenmalige communistische weekblad (KPB) ‘De Rode Vaan’. Naar aanleiding van zijn beginnend theaterwerk.
Ik was nooit geestdriftig over het ‘socialistisch realisme’, de volkse kitch die in de bureaucratisch – stalinistische Sovjet Unie en satellieten als enige toegelaten werd. Evenzo was de culturele barbarij ten tijde van Mao in China – ‘culturele revolutie’ – waanzin.
Samen met miljoenen doden ging het om misdaden tegen de mensheid. Die culturele en kunst politiek kan naast die van de nazi’s staan. Wie dit als linkse vergoelijkt of verzwijgt, zit zwaar fout. Ook daar ging het om de ‘eigen identiteit’, de ‘waarheid’ die ‘het volk’ in zich zou dragen tegen de éénling in, die verpletterd werd. Wat vandaag de bedoeling van de N-VA en C° in Vlaanderen is. Met Antwerpen als extremistisch labo. (Biografie Jan Fabre / Wikipedia) (2)
Dierenmishandeling in de Zoo
Dieren spelen in de beeldende en andere kunst van Jan Fabre een centrale rol. Hij is samen met Panamarenko en anderen één van de huidige belangrijkste Antwerpse en internationale kunstenaars. Hij is een dierenvriend. Hij (1958) staat kwalitatief een paar trapjes hoger dan de gehypte knutselaar uit de Seefhoek, Panamarenko. Beiden zijn opgegroeid in een volks milieu.
Fabre volgde net als de bekende ‘protest zanger’ Ferre Grignard en ikzelf, meer dan tien jaar vroeger, middelbaar onderwijs in het ‘Stedelijk Instituut voor Sierkunsten en Ambachten’ (SISA). ‘De Cadixstraat’, op de toen nog met het huidige Antwerpen-Noord vergelijkbare havenbuurt het Eilandje. Een stadsschool voor technisch onderwijs die tal van creatieve lastigaards afleverde. Waar Jan Fabre en anderen als pubers in vrijheid hun weg vonden.(Video Cobra oeuvre Jan Fabre) (3)
Fabre voltooide zopas een kunstwerk voor de Zoo, schildpadden. In het zog van het schandaal der ‘vliegende katten’, mag Fabre nu ook in de Zoo niet aan zijn film werken. Redelijk achterbaks vanwege de ‘dierentuin’. In De Morgen (3/11/12) reageert Jan Desmet, schrijver die gespecialiseerd is in de relatie mens en dier, aldus : ‘De manier waarop Vlaanderen hierop reageert is totaal, maar dan ook totaal van de pot gerukt’.
Hij voegt er bij : ‘Katten zijn geen lieve zachtaardige beestjes. De kat is het meest moorddadige roofdier van België’. Na de mens zelf, uiteraard. En over de ‘ethische bezwaren’ van de Zoo : ‘Welnu, ik kan u verzekeren dat er in de kooien van die Zoo dieren gevangen zitten die veel zwaarder mishandeld worden dan de katten van Jan Fabre’.
GAIA – ‘Die narcistische zot…’
De katten scéne verwijst naar Salvador Dali, voor de film ‘Fabre will Cure You’. Dali was een met het fascistische Franco regime sympathiserende katholieke Spaanse kunstenaar die door de surrealistische beweging – die politiek links was – nooit aanvaard werd. In Terzake zei Fabre : ‘Ik kan u verzekeren dat de katjes gelukkig en gezond zijn’. Mijn straatkat is dat ook. Al krijgt ze al eens een trap onder de kont wanneer ze inbreekt in de vuilniszak.
Opper dierenrechten führer Michel Vandenbosch maakte van GAIA een druk beklante winkel. Het ‘reguliere middenveld’ van zijn sector. De brave ziel waant zich een zelfverklaard kunst paus : ‘Ik en vele mensen met mij hebben er de buik van vol dat zogenaamde kunstenaars zich te buiten gaan aan dierenmishandeling onder het mom van kunst’. Bungeneers en hij dienden een klacht in tegen Fabre’s filmploeg.
De GAIA-militant voelt zich goed in het extreem rechts populistisch milieu en sluit qua vulgariteit naadloos bij aan bij de haat campagne in een stad die niet van iedereen is. Gretig wordt vermeend katten leed ingezet tegen actuele kunst en kunstenaars. Zoals ook Vlaamse politici, ‘denkers’ en organisaties als het VB en de N-VA de Noor Breivik inspireerden, zo is het Vandenbosch die de munitie aandraagt voor de zieke geesten die Jan Fabre bestoken met doodsbedreigingen, haatmails en hem fysiek aan Antwerpen Spoor-Noord aanvielen. Zijn filmploeg krijgt nu politie bescherming.
De Standaard (3/11/12) : ‘ Dat was echter gerekend buiten de dierenliefde van de Vlaming, zeker als die in conflict komt met diens opvattingen over wat kunst mag en vooral niet mag zijn. Was Bungeneers geschokt, dan toonde Gaia zich ronduit bloeddorstig. ‘Ze zouden die Jan Fabre, die narcistische zot, samen met die regisseur in een gesticht moeten steken’, brieste Michel Vandenbosch. Die opvatting bleek wonderwel te sporen met die van de gemiddelde forum Vlaming, die wel meer dan één kunstenaar in een gesticht wilde steken’. Ik had het op DeWereldMorgen.be reeds aan de stok met Michel Vandenbosch. (Lees ‘ Ritueel slachten verbieden ?’+ reacties) (4)
Thermometer in anus van bruine tijdsgeest
Verder in DS : ‘In elk geval moesten ze Fabre zijn subsidies afnemen, want waarom zou de belastingbetaler opdraaien voor iemand die hammen rond zuilen drapeerde, kevers op plafonds van paleizen kleefde en varkens tatoeëerde? Nee, wacht, dat laatste was een grap van een andere zot. Om het even: een verknipte bende, die kunstenaars. Zelfs Lieven Verstraete was in Terzake niet geneigd geweest dat tegen te spreken’.
Mijn schoolgenoot Jan Fabre verbaast er zich over hoe ‘ongelooflijk de zaak werd opgeblazen’. De Standaard : ‘Als men tegenwoordig het TV-toestel aanzet, is het alsof men een thermometer in de anus van de tijdsgeest duwt’. Die tijdsgeest stinkt en kleurt bruin. Fabre denkt een slachtoffer te zijn van een politiek manoeuvre van de N-VA-politici die de zaak aan de grote klok hingen. Hij vergist zich niet. Deze katten affaire betekend de brutale start van een extreem rechts bewind gericht tegen ‘Entartete Kunst’ in Antwerpen en elders in Vlaanderen.
Het GAIA-boegbeeld misbruikt ‘vliegende katten’ om van uit zijn rechtse ideologie in het voetspoor van Leider De Wever en zijn partij met gratuite boutades een eng sfeertje tegen ‘ontaarde kunst’ op te zetten. Citaat uit een Opinie in De Morgen (3/11/12) : ‘Artistieke vrijheid houdt op waar dierenleed begint. De tijd dat kunstenaars met alles wegkomen onder het voorwendsel dat de artistieke vrijheid van expressie absoluut is en niets in de weg mag gelegd worden, waarbij dieren een gemakkelijk slachtoffer zijn, is voorgoed voorbij’. GAIA beslist voor u wat kunst is en wat mag en misbruikt dieren om dat op te dringen. Artistieke vrijheid, vrijheid tout cours ? Met als alibi twee katten die blaken van gezondheid, vergeet het.
‘Goede’ en ‘slechte’ kunst…
Op DeWereldMorgen.be stelt Daan F.Oostveen in zijn Blog bijdrage ‘Maar is het kunst ?’ (4/11/12) de vraag : ‘Levert Jan Fabre hier goede kunst ? Ik heb deze vraag nog niemand horen stellen of beantwoorden’. Over het werk van de kunstenaar is al een bibliotheek vol gepubliceerd. Hij weet van niets. Dan voegt hij er deze merkwaardige bedenking bij : ‘Als het oordeel immers luidt dat iets goede kunst is, dan vindt ik dat er een heleboel praktijken gerechtvaardigd zijn om deze kunst tot stand te brengen’. Immers, kunst levert een grote positieve bijdrage aan mens en maatschappij. ‘Slechte kunst’ laat dan niet toe ‘om daar katten voor in de lucht te gooien’… (‘Maar is het kunst ?’) (5)
Wie oordeelt hier over ‘goed’ of ‘slecht’. ‘We’ ? Een kunstenaar hoeft zich voor geen millimeter te verantwoorden tegenover ‘het volk’. Zijn, haar, mijn vrijheid is totaal en ondeelbaar rekening houdend met de essentiële inhoud van het burgerlijk- en strafrecht. En dan nog. Kunstenaars en aanverwante zielen – zoals wetenschappers – hebben per definitie lak aan normen en waarden en overschrijden naar eigen inzicht alle grenzen. Dat recht geldt ook voor ‘gewone’ mensen. Zinvolle kunst en wetenschap provoceren, onthullen en zijn ‘hun tijd vooruit’. Ze is tijdelijk ‘elitair’. Zowel Picasso als Van Gogh en Einstein werden gek verklaard. Enkele honderden jaren geleden belandden dergelijke figuren op de brandstapel. Net als heksen, die iets met zwarte katten en de duivel hadden.
In de allerlaatste plaats hoeven kunstenaars wat hun creatief werk betreft zich bezig te houden met partijen, politici, ideologieën. Hun kunst is op zich ‘politiek’. Laat de geschiedenis oordelen. Al zullen tal van kunstenaars zich terecht profileren, engageren als tot de samenleving behorend individu. En bijvoorbeeld begrijpen dat de hetze tegen Jan Fabre niet om om ‘goede’ of ‘slechte’ kunst gaat, maar een extreem rechtse bedreiging inhoudt tegen de vrijheden die van uit de Verlichting opgebouwd werden.
En wat mij betreft zijn nu juist actuele kunstenaars als Wim Delvoye en Jan Fabre geen pretentieuze formalisten, geïsoleerd bezig met willekeurige beuzelarijen, zoals Daan F.Oostveen op DeWereldMorgen.be insinueert. Ik koester de illusie dat dit schone volk van de lage landen haar brein ooit voor meer gebruikt dan de beuzelarijen waarvoor het gebrainwascht is. Bijvoorbeeld door een poging te ondernemen van kunst even veel te snappen als van de soap ‘Thuis’. Dat zou al een vooruitgang zijn.
Vervalser De Wever
Waar het om gaat is de artistieke vrijheid, de burgerlijke vrijheden, democratische rechten, ongecontroleerd adem kunnen halen. Jan Fabre zit goed wanneer hij machinaties van de N-VA en C° vermoedt. Met de Vlaams-nationalisten aan de macht is kunst,cultuur en meer in gevaar. Reeds twee jaar geleden sloegen 200 artiesten alarm met de open brief ‘Het is de solidariteit die cultuur groot maakt’. Het afnemen van subsidies, de sluiting van het Antwerpse ‘Wereld culturen centrum’, het ‘Zuiderpershuis’ illustreert hoe men solidariteit de nek omwringt.
Concrete aanleiding voor die brief was de regelrechte bedreiging door de voorzitter van het Vlaams Parlement, de N-VA’er Peumans. Hij beschuldigde ‘bepaalde artistieke en intellectuele kringen er van om het Vlaamse identiteitsgevoel te minimaliseren, ja zelfs te ontkennen…’. Peumans gaat door voor ‘gematigd’. Zijn intimiderend toontje doet niet minder denken aan de jaren dertig. ‘Bepaalde’ sujetten durven hetgeen extreem rechts als correct wil verplichten, ‘te ontkennen’. Ongehoord…
Wellicht is Fabre te internationaal, niet ‘Vlaemsch’ genoeg met zijn kunst. Dat in tegenstelling tot het qua ‘identiteit’ echte Vlaamse ‘Feest van de Krakelingen en Tonnekesbrand’ in Geraardsbergen. Waar in naam van de ‘Vlaamse identiteit’ levende visjes gedronken worden uit een bokaal wijn. De Tonnekensbrand, luidt het,hoort thuis in een bredere traditie van voorchristelijke vuurfeesten en symboliseert het einde van de winter, de terugkeer van het licht en het leven.
De deken, de burgemeester, de schepenen en de gemeenteraadsleden drinken elk kleine levende visjes, eveneens symbool van het nieuwe leven, in een schaal met wijn, teken van feestvreugde en verbroedering. GAIA klaagde dat aan, de plaatselijke overheid won het behoud van deze dierenmishandeling langs juridische weg.
Culturele éénheidsworst
Naar aanleiding van de open brief van 200 kunstenaars uit 2010, de schrijfster Anne Provoost : ‘Waarom zouden wij, als kunstenaars, ons moeten scharen achter wat mijnheer Peumans als Vlaamse identiteit ziet ? Wat is dat trouwens, Vlaamse identiteit ? Als ik hoor en zie wat ze daar bij de N-VA onder verstaan, dan voel ik niet meteen de zin om me als Vlaming te gaan uiten’. En ik, als Belg al evenmin .(Voer in de zoekfunctie van DeWereldMorgen.be ‘N-VA & Cultuur’ in voor tal van bijdragen over dit thema).
Onze eigenste Leider De Wever zei het zo in De Standaard : ‘Vandaag kan kunst nog amper de gemeenschap beroeren, hoe krampachtig sommige kunstenaars dat ook via schokeffect proberen… Veel actuele kunst heeft zich teruggetrokken in een gesloten reservaat, waarbij kunst een beperkte kring samenbindt, maar hen ook af- en onderscheidt van de samenleving’.
‘Onderscheidt…’ ’t Is maar een woordje, maar bevat de hele discriminerende ideologie van uitsluiting die De Wever ook spuide in zijn beruchte : ’t Stad is niet van iedereen… ‘Afscheidt’… van de samenleving ? Van zijn eng nationalistische kliek, bedoelt hij. De Vlaamse culturele éénheidsworst die ‘de gemeenschap’ wel zou ‘beroeren’ zal gevreten worden. ‘Onze’ worst, van het ‘Eigen volk eerst’.
Dat àlle belangrijke kunst als avant garde per definitie ontstond en ontstaat in kleine kring, soms in één hoofd, in ateliers, aan schrijftafels als noodzakelijke ivoren torens, ontgaat deze latijnse pseudo wijsheden spuiende, zelfverklaarde historicus makkelijkheids halve. Dat avant garde kunstenaars zeker nu intense internationale contacten hebben, eveneens. Zijn bewust de werkelijkheid en de geschiedenis vervalsende praat is op maat gemaakt voor zijn kiesvee dat zich opsluit in het veilige stulpje – ook al is het een krot – en verlangt naar de veilige stadspoorten om al dat ‘vreemde’ buiten te houden.
Het moet dan slechts met enkele ‘vliegende katten’ opgejut worden om kunstenaars en ander onguur werkschuw tuig fysiek te lijf te gaan. Waarom hun boeken niet verbranden en zotte kunstenaars in het gesticht steken, zoals GAIA wenst ? Het soort dat zich rond extremistisch rechts schaart, knikt instemmend.
‘Schoon Verdiep’ als commandopost van de haat
‘In de kunstensector regeert de angst voor de N-VA’, titelde Véronique Goossens in Knack (9/6/12). Ze verwijst naar Pacal Gielen van de rijksuniversiteit Groningen. Die waarschuwde er op de ‘State of The Union van het theaterfestival’ al voor : ‘Het neo-nationalisme zal actuele kunst altijd bestrijden omdat ze het vermeende fundament van een stabiele Vlaamse cultuur van binnenuit aanvreet’.
In de reeds geciteerde open brief van 200 kunstenaars komt de schrijfster Anne Provoost terug bij de beestjes : ‘Wij zijn de kanaries in de mijn’, die als eerste dodelijk gas opmerken. ‘Het is onze morele plicht om ons ongenoegen op zoveel mogelijk manieren te uiten’. De GAS-sancties alarmeren de kanaries voor een gevaarlijke duistere periode.
De reeds geciteerde dieren auteur Jan Desmet : ‘Terwijl we ons druk maken over de katten van Fabre wordt er in Syrië aan de lopende band gemoord. Waar is hier de volkswoede ? Waarom doen we daar niet zo hysterisch over ? Deze verontwaardiging (over Fabre) is, als je het mij vraagt, de hypocrisie ten top’.
Deze opgefokte ‘volkswoede’ is van hetzelfde kaliber als de door extreem rechts gelanceerde haat campagne tegen de vrijlating onder voorwaarden van Michélle Martin. Waarbij de extremist en Vlaams volksvertegenwoordiger Jurgen Verstrepen opriep tot moord. Een overduidelijk aanzetten tot een criminele daad, waarvan het dossier door het parket als onschuldig geseponeerd werd.
Van op het Antwerpse stadhuis wordt een haatcampagne tegen Jan Fabre gelanceerd. Fabre’s leven loopt gevaar. Wanneer Verstrepen ongestraft tot moord mag aanzetten, waarom mogen ‘wij’ die gekke kunstenaar niet molesteren ? En in het verlengde alle linkse gespuis ? Het Vlaamse volkje dat extreem rechts stemde en wat er achteraan loopt ruikt bloed. Zo’n volkje is, bewijst de geschiedenis, tot alles bereid. Het Schoon Verdiep wordt de commando post van de haat. Wordt Antwerpen de eerste Vlaamse stad waar een kunstenaar vermoord wordt om de inhoud van zijn kunst ? Om twee poezen ?
En die kat?
Wie een echte, Nederlandse, tot kunst verheven kat wil zien vliegen, bekijkt de bijgevoegde video. Het dier pest van uit de hoogte koeien in de weide. De ideale drone die De Wever als burgemeester kan inzetten om katten kwaad uithalende hangjongeren te vatten. Is dit ‘goede’ of ‘slechte’ kunst ? In ieder geval zag ook de Hollandse Partij voor de Dieren in deze kunstige kat een reden om over gebrek aan respect voor de beestjes te gaan krijsen. (‘Video vliegende Nederlandse kat’) (6)
En voor ‘onze’ burgemeester in spe Bart De Wever, de kersverse tot het ware Vlaamse geloof bekeerde schepen Bungeneers en GAIA-führer Vandenbosch, dit oer Vlaamse poëem. Het past in de klompendans cultuur die zij voor kunst en cultuur houden : ‘Die kat kwam weer…’ :
DIE KAT KWAM WEER
De boer, die zwoer hem blou:
Hij zou die kat doodskiet,
Hij had zijn hoos gelaan.
Met kruit en dynamiet,
Hij lei die kat hem voor
Den weg die hij moest kom
En de volgende morgen: velletjes en beentjes, maar…
Die kat kwam weer,
Die kon nie langer wach,
Die kat kwam weer de volgende dag
Die kat kwam weer
Geloof me het is waar
De volgende dag was die kat weer daar!
1 – ‘Kattenkunstenaar Fabre bewerkt met knuppels’
2 – ‘Biografie van Jan Fabre / Wikipedia’
http://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_Fabre
3 – ‘Video Cobra oeuvre Jan Fabre’
http://www.cobra.be/cm/cobra/kunsten/1.997497
4 – ‘Ritueel slachten verbieden ?’
https://www.dewereldmorgen.be/blog/koen-calliauw/2011/05/16/ritueel-slachten-verbieden
5 – ‘Maar is het kunst ?’
https://www.dewereldmorgen.be/blogs/ineffable/2012/11/04/maar-het-kunst
6 – ‘Video vliegende Nederlandse kat’
http://freshgadgets.nl/opgezette-kat-kan-vliegen
7. Galerie Guy Pieters in Knokke toont nieuw werk van Jan Fabre. Zie hier een overzicht met tal van afbeeldingen :
http://www.guypietersgallery.com/nl/expositie/212237/knokke-kustlaan/cha…
