Film Fest Gent ’13: Avant L’Hiver
Filmfestival, Film Fest Gent, 40E FILMFESTIVAL GENT, Avant L'Hiver, Philippe Claudel, Burgerlijkheid -

Film Fest Gent ’13: Avant L’Hiver

dinsdag 10 december 2013 10:25
Spread the love

In een land vol met boeiende regisseurs, zoals Jean-Pierre Jeunet, Leos Carax, Olivier Assayas, Cédric Klapisch en François Ozon, is het niet altijd even makkelijk om je eigen stempel te zetten. In het geval van Philippe Claudel lukt dat nog aardig. Alleen zijn zijn films zo vreselijk bourgeois, dat ik me niet geroepen voel om hem op te waarderen tot één van de betere cineasten uit Frankrijk.

Net zoals Denis Dercourt, die andere Franse bourgeois, zijn Claudels films veel te academisch. Dat hoeft op zich nog niet slecht te zijn, ware het niet dat Claudels semi-autobiografische films vooral doordrongen zijn van burgerlijke problematiek en moraal. Het is alsof je kijkt naar cinema die gemaakt is voor de Vrijzinnige Kerk. Zo ook zijn Avant L’Hiver, nochtans (of misschien net daarom) een publieksfavoriet op het recentste filmfestival van Gent.

In Claudels laatste staan de steenrijke neurochirurg Paul (Daniel Auteuil) en zijn stay-at-home vrouw Lucie (Kristin Scott Thomas) centraal. Beiden rond de zestig jaar en op de vooravond van Pauls pensioen, blijkt dat hun leven voorbij gevlogen is. De genietingen van goed te gaan eten, naar de opera te gaan, wandelingen op hun landgoed te maken en bezoekjes van hun ambitieuze zoon of enige vriend te krijgen, zijn eerder routine dan plezier geworden. Het is een materialistisch bestaan ten voeten uit, geleefd op automatische piloot. Tot op een dag dat dit patroon doorbroken wordt door een exotisch jong meisje dat Paul overal lijkt te volgen. Bovendien worden er om de zoveel tijd anonieme bloemboeketten afgeleverd aan Paul en Lucies adres. Het zijn deze ingrediënten die dienen om Claudels eerste thriller op te baseren.

Met Il y a Longtemps que Je T’Aime en Tous les Soleils maakte Claudel respectievelijk een melodrama en een tragikomedie. Ditmaal wil hij de suspense verkennen en dat lukt hem behoorlijk goed. Ook begint zich stilaan een afgetekende stijl en voorkeur te ontwikkelen doorheen Claudels werk. Zo neemt in Avant L’Hiver muziek een belangrijke bijrol in (cf. Tous les Soleils) en is Kristin Scott Thomas van de partij (cf. Il y a Longtemps que Je T’Aime). De meest opvallende en wederkerende eigenschap is echter Claudels inhoudelijke preferentie: de hoofd- en nevenpersonages zijn altijd academici en artsen. Hierdoor krijg je steeds een setting van burgerlijkheid die nooit in vraag wordt gesteld, maar eerder Claudels eigen leefwereld beschrijft. De enige kanttekeningen daarbij staan eerder ten dienste van het verhaal en worden alleen maar gemaakt van binnen het burgerlijke raamwerk zelf.

Zo lijkt het grijze leven van Paul eindelijk terug wat kleur te krijgen door de bizarre omstandigheden. Paul geraakt geïntrigeerd door de mysterieuze Lou en de bloemboeketten zonder afzender. Zodanig zelfs, dat hij terug de capaciteit om iets te voelen ontwikkelt, zij het dat het meer om compassie dan om wat anders gaat (uweetwel, dat gevoel dat liberale weldoeners verwarren met empathie). Deze gevoelens en emoties zijn niettemin van korte duur. Het lijkt een laatste kleine opflakkering te zijn alvorens de saaiheid en afstomping van het burgerlijke leven zich volledig meester maken van Paul en zijn omgeving. En dan… il n’y a rien que la mélancolie… Deze weemoedige, intrieste sfeer is meteen ook het hoofdbestanddeel van Avant L’Hiver.

Ik hou een erg dubbel gevoel over aan deze film. Enerzijds is het een knappe prent die een accurate schets geeft van de verstikkende burgerlijkheid zoals ook Michael Haneke dat wel eens doet. Anderzijds lijkt de film te suggereren dat melancholie vooral een luxegevoel is en wordt de burgerlijkheid nergens écht geanalyseerd. Mijn oordeel is dan ook eerder negatief, ondanks de bakken lovende kritiek van menig toeschouwer. Het feit dat sociaal-ontheemde grootgrondbezitters voor het eerst in decennia iets voelen en dat gevoel dan net melancholie moet zijn, is voor mij een ergerlijke nevenplotlijn. Zeker omdat het exact dat gevoel is dat de regisseur hoopt te bereiken bij de kijker (cf. de droeve Marokkaanse muziek die blijft nazinderen).

Ware het niet van de, alweer, uitstekende acteerprestaties van Auteuil en Scott Thomas, zou deze film me volstrekt koud gelaten hebben. Avant L’Hiver zal door velen wel gesmaakt worden, maar ik erger me te veel aan de pretenties en de vreselijk burgerlijke sfeer (zowel in inhoud als in stijl). Een verdienstelijke poging, meer niet.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!