Op basis van cijfers van Milquet (die haar eigen departement blijkbaar niet goed kent of geen recente cijfers heeft) rekent Ben Weyts op 30/12/2013 uit dat er in 2010 17% méér agenten waren in Wallonië dan in Vlaanderen en in 2011 18% meer, dat is dus een groei met 1%, het verschil wordt dus groter.

Op basis van de cijfers van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de Provinciale en Plaatselijke Overheidsdiensten (RSZ-PPO), de enige cijfers die correct en controleerbaar zijn (zie BuG 193) waren er echter  34.608 personen ingeschreven op 31 december 2012 bij de lokale politie in de plaatselijke besturen. Hiervan werkten er  17.428 in het Vlaams gewest of 50,4 procent, 6.147 in het Brussels gewest of 17,8 procent en 11.033 in het Waals gewest of 31,9 procent. Per 10.000 inwoners zijn er dat 27 in het Vlaams, 31 in het Waals en 53 in het Brussels gewest.

Dat betekent dat er verhoudingsgewijs geen 18 procent méér agenten zijn in Wallonië maar 14 procent, Ben overdrijft met een derde dus. Maar goed, er zijn inderdaad verhoudingsgewijs meer agenten in Wallonië, misschien is er ook meer criminaliteit, zoals dat ook in Brussel het geval is. Met Brussel heeft Ben Weyts echter geen moeite, grootstad, meer criminaliteit. Het argument dat Wallonië groter is snijdt volgens hem ook geen hout.

En oh drama, Vlaanderen (weer eens) achtergesteld, wars van elk abstractievermogen en elementaire kennis worden alle gemeenplaatsen weer bovengehaald en wordt het essentiële vergeten of niet aan de orde gesteld, namelijk het aantal agenten in verhouding stellen tot het aantal criminele feiten. Op hoeveel criminele feiten moet een Vlaams, Brussels en Waals agent toezien, dat is de enige realistische en correcte vergelijking.

En wat blijkt? in Brussel ziet 1 agent toe op 30 criminele feiten in 2012, in het Vlaams gewest 1 agent op 31 criminele feiten en in het Waalse gewest 1 agent op 32 feiten. In Wallonië is de werklast voor een agent dus een tikkeltje hoger dan in Vlaanderen en Brussel.

Ook al is er 14 procent méér omkadering in Wallonië, het mag in feite nog een tikkeltje hoger om echt gelijk te zijn met het Vlaams gewest. Dat is ook niet meer dan normaal. In Vlaanderen is er een criminaliteitsgraad van 8,4 feiten per 100 inwoners, In Wallonië 9,9, dat is 1,5 meer dan in het Vlaams gewest of 1,5/8,4 = 18 procent meer criminaliteit in het Waals dan het Vlaams gewest. Met die 14 procent meer agenten zit men daar dus een beetje onder. Zelfs als het 18 procent meer agenten zouden zijn, in de telling van Ben, dan is de situatie in Vlaanderen en Wallonië juist gelijk.

Dit soort elementaire berekeningen en vergelijkingen is echter teveel gevraagd voor  Ben Weyts, of van de pers die blijkbaar maar al te graag Bens enormiteiten en onvermogen om cijfers te lezen overneemt. Wat is immers de analyse van Ben, zonder enige commentaar of factchecking overgenomen door Belga en alle andere media, VRT weer op kop, De Standaard, de Morgen enzovoort. Laat ons even de ‘voorbeelden’ van Ben Weyts, breed aangehaald in de pers, van naderbij bekijken:

De VRT-site van 30/12/2013 haalt Ben Weyts als volgt aan: “Per inwoner heeft Antwerpen bijna een kwart minder lokale politieagenten dan Luik en zelfs minder dan de helft van het aantal lokale agenten in Brussel. Nochtans worden er in Antwerpen 50 procent meer criminele feiten vastgesteld dan in Luik, en bijna evenveel als in Brussel.”. 

Hoezo, Luik heeft 59 agenten per 10.000 inwoners, Antwerpen 51, dat is een verschil van 8 of een verschil van 16 procent en geen ‘kwart’ (25 procent). In Antwerpen werden 91.184 criminele feiten gepleegd, dat is meer dan dubbel zoveel als de 43.267 criminele feiten in Luik in 2012 en geen 50 procent. Waar haalt Ben die cijfers vandaan? Ze kunnen zo van de website van de federale politie geplukt worden. In Luik is er ook een grotere criminaliteitsgraad van 22 feiten per 100 inwoners tegenover Antwerpen met 17,8 criminele feiten per 100 inwoners.

De conclusie van Weyts is dus volledig tegengesteld aan wat hij denkt te bewijzen: in Antwerpen ziet 1 agent toe op 35 criminele feiten per jaar, in Luik 1 agent op 38 feiten. In Luik is er dus een hogere werklast van 3/35 of 9 procent dan in Antwerpen.

Het voorbeeld van Brussel is nog onwezenlijker. In Antwerpen zouden “bijna evenveel criminele feiten vastgesteld worden als in Brussel”. De cijfers zijn nochtans klaar en voor elkeen toegankelijk: 181.674 criminele feiten in het Brussels gewest en 91.184 in Antwerpen, dat is juist de helft van Brussel. In Antwerpen heeft de helft van de lokale agenten dan Brussel stelt Ben Weyts vast.

Et alors, dat betekent 53 agenten per 10.000 in het Brussels gewest en 51 per 10.000 inwoners in Antwerpen, dus 2 minder dan in Brussel, dat is verhoudingsgewijs 2/53 of  4 procent minder in Antwerpen dan in Brussel. In Antwerpen bedraagt de criminaliteitsgraad evenwel 17,9 feiten per 100 inwoners, in het Brusselse gewest is dat 15,7. Als Weyts berekeningen maakt waarbij in Antwerpen evenveel criminaliteit geteld wordt als in Brussel terwijl dat maar de helft is, dan komt je tot totaal verkeerde conclusies, dat is zijn probleem. Dat niemand hem tegenspreekt en nalaat de elementaire controle te doen, dat is pas (voor de zoveelste keer) balen.

In Brussel is er dus 1 agent per 30 misdrijven, in Antwerpen 1 per 35. Misschien de criminaliteit in Antwerpen terugbrengen op het Brusselse niveau, dan is dat verschil ook opgelost?

En dan het volgende voorbeeld, overgenomen van de VRT-site, maar evengoed van De Standaard, De Morgen, Het Laatste Nieuws enz.: “De provincie Luxemburg heeft per hoofd van de bevolking meer lokale agenten dan Vlaams-Brabant, terwijl er in Vlaams-Brabant drie keer meer criminele feiten worden vastgesteld”, stelt Weyts vast.”

In Luxemburg zijn er 29 agenten per 10.000 inwoners, in Vlaams-Brabant 23, dat is een verschil van 6/23 = 25 procent verschil, oh jee. Rekening houdend met het aantal criminele feiten – jawel, dat ligt hoger in Vilvoorde, Zaventem, Leuven dan bij de Luxemburgse houthakkers – dan wordt dat verschil teruggebracht tot 1 agent per 28 feiten in Luxemburg en per 30 feiten in Vlaams Brabant, dat is een verschil van 2/28 = 7 procent of 4 keer minder dan wanneer voortgegaan wordt op het aantal agenten per 10.000 inwoners.

Dan is er nog de ridicule vergelijking van Herent en Kortenberg met Hoei zoals gemeld door de VRT: “De politiezone van Herent en Kortenberg heeft met 40.000 inwoners amper 51 lokale politieagenten. De gemeente Hoei, met 21.000 inwoners, heeft de helft van het inwoneraantal, maar wel 84 lokale politiemensen.”

Kleinere gemeenten vergelijken wat tewerkstelling van lokale politie betreft is klinkklare onzin omdat de politie niet in elke gemeente aanwezig is, maar volgens hun ‘stelplaats’, dit wil zeggen volgens hun politiezones. Dat is zelfs in Brussel zo. De ene gemeente volgens aantal inwoners vergelijken met andere wat politieaantal betreft is een blijk van totaal miskennen van de werkelijkheid en de betekenis van de cijfers. Herent en Kortenberg vergelijken met Hoei, daar mag men eens heel hartelijk om lachen, het is trouwens oudejaar en nieuwjaar. Ben Weyts als nieuwe minister van Begroting, dat zou nog eens wat zijn. Of minister tout court.

Wat in feite heel verwonderlijk is, maar tegelijkertijd heel normaal en verklaarbaar, is dat de aanwezigheid van agenten in verhouding tot de in elk gewest aanwezige criminaliteit, volledig gelijklopend is, 1 agent voor 30 feiten in Brussel, 1 op 31 in het Vlaams gewest en 1 op 32 misdrijven in het Waals gewest. Als dat geen ‘Belgisch’ evenwicht is, voor wie de werkelijkheid wil zien tenminste en niet constant door z’n eigen demonen opgejaagd wordt.

Het ‘onverklaarbare’ is dus volledig verklaard door de cijfers van agenten, bevolking én criminaliteit met elkaar te verbinden.

Het eigenaardige is dat Ben Weyts zelf de band met criminaliteitscijfers legt, maar met verkeerde (gebruikte) cijfers zodat hij tot foute conclusies komt. Dat niemand in staat (geweest) is om dit misbruik van cijfers te doorzien en daarmee ook de boodschap van Ben Weyts en de N-VA te ontkrachten, dat is pas verontrustend. 

Bronnen:  Criminaliteit per gemeente 2012 en Tewerkstelling lokale besturen per gemeente 2012.

Jan Hertogen, socioloog
www.npdata.be