De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

25 miljard euro!
Dat hebben de banken ons de laatste drie jaar gekost. De rekening is voor ons.
Onze gemeenten verliezen een smak geld. Werkgelegenheid en dienstverlening komen in gevaar. We moeten langer gaan werken en meer belasting betalen. En die belastingen zullen... niet dienen voor bvb. openbaar vervoer of gezondheidszorg. Ze willen ons de schulden van de banken doen betalen!

Elke Belg betaalde hiertoe al 2500 euro, en staat garant voor 13900 euro.

In Ijsland vlogen de bankiers achter tralies, hier kregen ze een bonus.
De Dexia-commissie dreigt een doofpotoperatie te worden...

Zij groeven de financiële put.
Wij moeten die vullen met ons belastingsgeld!

Hebt u er genoeg van? Wij ook.
Wilt u de schulden van de banken betalen? Wij ook niet. Dien mee klacht in tegen Dexia en de Gemeentelijke Holding!

Eerste gemeentelijke actie:
Afspraak op zaterdag 28 januari om 14u
in Trefpunt vzw, Bij St.-Jacobs 18, 9000 Gent
http://www.facebook.com/events/157586534351983/

Volg de actie:
www.nietmetonsgeld.be - http://www.facebook.com/pages/Niet-Met-Ons-Geld/224043471010235

Meer weten? Lees het artikel op DeWereldMorgen:
www.dewereldmorgen.be/blogs/hans/2011/11/17/jaccuse-klachtenactie-tegen-dexia-en-de-gemeentelijke-holding
Hoe? Lees de klacht op DeWereldMorgen:
www.dewereldmorgen.be/blogs/hans/2011/11/17/jaccuse-ontwerp-klacht-tegen-dexia-en-de-gemeentelijke-holding

 

De rekening van de banken als inzet van actie

vrijdag 27 januari 2012 10:58
Spread the love

Komende zaterdag vindt de eerste publieke klachtenactie tegen Dexia en de Gemeentelijke Holding plaats in Gent.
Aanleiding is de constatering dat de bankencrisis neerkomt op een hold-up ter waarde van 25 miljard euro op de belastingbetaler. In IJsland volgde daarop de terechte reactie: de bankiers vlogen de gevangenis in. Hier kregen ze een bonus. En u betaalt de volgende jaren hun rekening via uw belastingen. Die dienen dan in eerste plaats om de put van de bankiers te vullen en niet voor pensioenen, openbaar vervoer of onderwijs.

De maandag erop organiseren de vakbonden een algemene staking. Als we de media moeten geloven een onterechte, misplaatste staking. Want er moet nu eenmaal bespaard worden. De Belgische sociale zekerheid zou boven zijn stand leven. Bullshit, die ons braafjes de rekening van de banken moet doen slikken.  De algemene staking komende maandag draait in feite om dezelfde vraag: wie dokt de rekening van de banken?
Een kleine vergelijking om dit in perspectief te zetten. Uit het jaarverslag van de RVA leren we dat er jaarlijks zowat 6 miljard euro aan allerlei vormen van werkloosheidsuitkeringen uitgegeven worden. Van 2008, het begin van de bankencrisis, tot nu is dat 24 miljard. Anders gesteld, onze banken hebben ons de voorbije jaren meer gekost dan alle werklozen tezamen. Wie leeft er dan boven zijn stand?

In een eerder artikel heb ik de details van de rekening opgesomd. Ondertussen zijn de voorspellingen over het Dexia-domino-effect tot bij de Gemeentelijke Holding, Arco en Ethias uitgekomen. Goed voor een bijkomende rekening van 2 miljard euro.
Het volgende rondje bankencrisis volgt in maart, wanneer Griekenland een staking van betaling zal moeten aankondigen op zijn schulden. De oplossing van de EU: de kraan verder open zetten naar de banken.
Daarover verderop meer. Eerst kan het geen kwaad om eens dieper in te gaan op de oorzaken van deze bankcrisis.

Monetaire zeepbellen blazen

De aanleiding van de bankencrisis in 2007-8 was een instorting van de hypotheekmarkt in de VS. Hoe kon ‘de bank van hier’ en haar Belgische collega’s hierdoor in problemen komen? Omdat ze zwaar in ‘gestructureerde producten” hadden geïnvesteerd. Normaal gezien verzamelt een bank spaargelden, die ze dan uitleent op langere termijn. Eenmaal uitgeleend staat zo’n lening voor lange tijd vast op de balans. Deze traditionele vorm van bankieren was blijkbaar te saai geworden, want bankiers zochten allerlei manieren om hun geld sneller te laten circuleren en zo meer op te laten brengen. Eén van die manieren was die leningen in stukjes delen, herverpakken in ‘gestructureerde producten’ en doorverkopen. Op deze manier werden schuldvorderingen op lange termijn liquider gemaakt. Nadeel is wel dat het veel moeilijker is om de waarde van een gestructureerd product te bepalen. In de traditionele situatie kijkt een bankier of iemand die een lening wil voldoende solvabel is en kent hij het risico bij een lening. Wanneer die leningen doorverkocht worden, dan kent de klant het onderliggende risico veel minder. Hiervoor werd gerekend op de ondertussen beruchte ratingagentschappen. Deze deden hun job niet bijster goed en beoordeelden de gestructureerde producten veel te positief. Want eenmaal dit systeem goed op gang kwam, werd het voor bankiers interessant om veel risicovollere leningen af te sluiten. Het risico werd toch doorgeschoven via de gestructureerde producten. Globaal genomen werd dit liquide maken van (ongedekte) leningen zo een vorm van valsmunterij. Zo’n systeem kan draaien zolang er vertrouwen is, maar zakt in wanneer twijfels over de onderliggende waarde zichtbaar worden.
Deze hypotheekcrisis was slechts een aanleiding. Eigenlijk is het een symptoom van een breder probleem: de financialisering van de economie. Met financiële spitstechnologie kon veel meer verdiend worden, maar werd een monetaire zeepbel gecreëerd die veel groter is dan de onderliggende reële productie. Een zeepbel die nu uit elkaar spat. Simpelste manier om van die zeepbel af te geraken, is de banken gewoon laten failliet gaan. De schuld wordt niet betaald en afgeschreven. Kortom, het valse geld verdwijnt uit circulatie.
Probleem is dat die banken ‘too big to fail’ blijken te zijn. Er wordt bijgevolg voor een andere optie gekozen. In plaats van de schuld af te schrijven worden simpele zielen gezocht die die schuld op zich willen nemen en afbetalen. Die simpele ziel is de belastingbetaler. In plaats van vals geld onder de vorm van ongedekte schulden uit circulatie te nemen, wordt er echt geld van gemaakt door andere sukkels er garant voor te laten staan. En hen wijs te maken dat ze boven hun stand leven en moeten besparen.

Too big to fail

Hiermee komen we op het tweede probleem: waarom kan een bank niet gewoon failliet gaan ? Waarom is die ‘too big to fail’?
Big waren onze grootbanken zeker. In 1993 had de Belgische banksector een balanstotaal van 560 miljard euro, wat tegen 2000 groeide tot 780 miljard euro. Tegen 2007 was dit bijna verdubbeld tot boven 1400 miljard euro, of 4 maal het Belgische BNP.
Die snelle groei veroorzaakte een andere zwakte van de Belgische banken. Weliswaar werden andere banken overgenomen, maar de groei weerspiegelde niet de groei in deposito’s van spaarders. In plaats daarvan was de groei gebaseerd op lenen van andere banken. Vooral Dexia was hier extreem in, nog geen 20% van het geld was afkomstig van deposito’s. De betiteling als hedge fund is dan ook meer als terecht. Bij Fortis kwam een klein derde uit deposito’s, KBC was wat gezonder met de helft. Dit wil zeggen dat ze voor de rest afhankelijk waren van de bereidheid van andere banken om geld te lenen. Toen de geldzeepbel uit elkaar spatte, en duidelijk werd dat het financiële systeem vol zat met ongedekte schulden, viel die bereidheid tot lenen weg. Vrij logisch dat de Belgische banken dan snel onderuit gingen.
Die wanverhouding betekende ook dat de Belgische grootbanken het Belgische spaargeld als inzet gebruikte in een groot gokspel op de financiële markten. Deze banken laten failliet gaan zou een enorme verarming van Belgische spaarders en ondernemingen betekenen, en via de depositogarantie door de overheid zou een groot deel daarvan toch richting de belastingsbetaler schuiven. Kortom, het roekeloos gedrag van ‘systeembanken’ gebeurt op uw rekening.

Conclusie: wat ‘too big to fail’ is, moet onder publieke controle. No taxation without representation. Als de putten met publieke middelen gedicht moeten worden, dan is ook publieke controle en verantwoording nodig. En dan moet voorkomen worden, dat die banken ‘too big to save’ worden.

Het Europese beleid als oorzaak van de crisis

Maar publieke controle is niet genoeg. Met alle sympathie voor de ideeën over een nieuwe cooperatieve of publieke bank, met die publieke controle is het ook grondig mis gelopen. Want Dexia, KBC en Ethias waren banken met publieke of cooperatieve aandeelhouders. Maar ook die gingen, zoals ACW-voorzitter Develtere erkende, mee in de opvattingen van de dag. En die opvattingen waren gericht op schaalvergroting, een grotere speler worden op de wereldmarkt.
Deze financiële crisis is ook een crisis van onze politieke instellingen. Want van het Europese niveau tot in de gemeentes hebben die gefaald, en zijn ze mee gelopen met de waan van de dag.
Zowel het economische als het politieke project dat ten grondslag ligt van deze crisis is aan herziening toe.

De dwangneurose om tot grotere industriële spelers te komen was en is diepgeworteld bij alle klassieke partijen en ligt mee ten grondslag aan de Europese markt. Men was bevreesd om met te kleine economische spelers te blijven zitten, die niet op konden tegen de groten op de wereldmarkt, en daarom tot onderaannemers gereduceerd zouden worden. Schaalvergroting om tot grotere industriële spelers te komen was de politieke en economische orthodoxie. De eengemaakte Europese markt was daar het politieke programma voor, bij de hele politieke generatie die sinds de jaren ’80 tot nu de Belgische en Europese politiek heeft vorm gegeven: Martens, Dehaene, Van Rompuy, Verhofstadt, De Gucht, Davignon.
En dit was ook zo voor de sociaal-democratie. Begin jaren ’80 probeerde Mitterand, als eerste socialistische president van Frankrijk de economische crisis met een klassiek relancebeleid te lijf te gaan. In de internationaler wordende economie betekende dit echter dat veel van de positieve effecten naar het buitenland uitgevoerd werden, waar voor zware besparingen gekozen werd. Na 2 jaar gooide Mitterand het roer om. Gezien een economisch beleid tegen de stroom in niet mogelijk bleek, koos Mitterand voor het Europese project van een eengemaakte Europese markt en zette Delors aan het hoofd van de Europese Commissie. De Europese sociaal-democratie volgde, met in België Van Miert, maar verloor daarbij ook haar eigen economisch programma. Ze is even liberaal als de andere politieke stromingen. Waarin ze verschilt is een eigen sociale zekerheidspolitiek. Maar een eigen economische visie heeft ze niet meer.

Die schaalvergroting betekende onder meer privatisering van openbare diensten. Europa heeft geen kader voor openbare diensten op Europese schaal. De schaal vergroten van openbare diensten wil zeggen, privatiseren en via fusies grote Europese spelers maken. Deze dynamiek is zichtbaar bij het openbaar vervoer, de luchtvaart, de financiële sector, energie, zelfs de defensiesector. Zie bv Deutsche Bahn, Deutsche Post, de Franse en Duitse energiebedrijven, EADS …
Dexia, Fortis en KBC probeerden alle drie een grote speler te worden. Een stevige mislukking, zoals ook de andere pogingen om Belgische openbare diensten tot kern van een groot Europees bedrijf te maken grandioos mislukten: Sabena (failliet), NMBS (Schouppe creëerde een gigantische schuldenberg), de uitverkoop van de energiesector met nu hoge energieprijzen tot gevolg, en nu dus ook de banken. België werd een wingewest voor de buurlanden. De (voorlopige) uitzondering op deze regel is Belgacom. De vraag valt te stellen of het succes van Belgacom niet deels te danken is aan de rem die de publieke controle tot nu toe vormde op ambities om een grotere internationale speler te vormen.
Zonder politiek kader op Europees niveau was het logische gevolg dat een aantal landen zich tot economisch perifere gebieden maakten van enkele anderen. De uitkomst wie ging winnen stond op voorhand niet vast, maar het resultaat was voorzienbaar.
Conclusie: het wordt tijd om eens wat kritischer naar dat Europese project te kijken. Het basisidee is correct: in een internationaler wordende economie moet er politieke sturing en controle gebeuren op een grotere internationale schaal. Maar aan de uitvoering schort heel wat.
Het economische beleid dat ingebakken is in de Europese pensée unique is ronduit nefast. De drang naar het creëren van grote industriële spelers komt neer op het privatiseren van de winsten en het doorschuiven van de kosten naar de belastingsbetaler. Het lijkt nog het meest op de uitverkoop in de vroegere communistische landen aan voormalige apparatsjiks.

Meer van hetzelfde

Het huidige Europese beleid komt neer op meer van hetzelfde ultra-liberale beleid. Enerzijds blijft de kraan van belastingsgeld naar de banken wijd open staan. Onze parlementen stemmen kritiekloos in met steeds grotere sommen voor de Europese steunfondsen. Dit wordt verkocht als solidariteit aan de landen in grote financiële moeilijkheden zoals Griekenland. Maar eigenlijk is het in de eerste plaats solidariteit met de banken.
Er valt veel kritiek te leveren op hoe Griekenland bestuurd werd. Maar ook Griekenland kwam in de eerste plaats in de problemen door haar banken overeind te houden. Ook Griekenland is niet geplunderd door te luie werknemers maar door haar economische en politieke elite.
De Europese steunmaatregelen komen opnieuw neer op belastingsbetalers laten opdraaien voor ongedekte schulden. Nu niet meer op het niveau van de individuele staten, maar op Europese schaal.

En om zeker te zijn dat die belastingsbetaler niet ontkomt door zijn eigen overheid onder druk te zetten, hoort daar een verdere afbraak bij van de democratie op nationaal niveau. Het begrotingsbeleid van de nationale staten wordt onder Europese curatele gezet. Hoera, eindelijk een politiek eengemaakt Europa?
De nationale staten geven hier wel één van hun belangrijkste bevoegdheden af zonder dat daar een sterkere democratische controle, een grotere sociale bescherming of een eengemaakt fiscaal beleid op Europees niveau voor in de plaats komt. Integendeel. Het Europese project wordt uitgehold tot een a-sociale schuldslavernij naar het model van de structurele aanpassingsprogramma’s van de IMF.

Kortom, nu actievoeren is niet misplaatst. Het is integendeel investeren in de toekomst. Het gaat om wie de rekening voor deze crisis moet betalen.

take down
the paywall
steun ons nu!