Antiseksisme, Femme de la rue -

Femme de facebook

zondag 6 januari 2013 20:12
Spread the love

De documentaire Femme de la rue zette medialand afgelopen zomer in lichterlaaie. Het seksisme in de Brusselse straten dat Sofie Peeters met haar film aanklaagt werd eensluidend veroordeeld. Terecht natuurlijk, alleen waren daarbij vooral allochtone mannen kop van jut. In dat licht is het frappant dat de artikels over de facebookgroep ‘Antwerpse hoeren’ een heel andere teneur hebben. Ondanks de voor de hand liggende parallel met Femme de la rue, spitst de berichtgeving over deze internetpagina zich toe op het algemene thema ‘cyberpesten’. Dat het ongewenste gedrag zich in cyberspace voordoet en niet op straat, is klaarblijkelijk reden genoeg om niet stil te staan bij het expliciet seksuele karakter van de pesterijen. Of is het omdat de vooralsnog anonieme cyberdaders mogelijk blank zijn?

Op 3 en 4 januari schotelen de kranten De Morgen en De Standaard hun lezers nagenoeg hetzelfde artikel voor. De Morgen komt met de primeur op 3 januari: ‘Tieners op facebook te kijk gezet als ‘hoer’’, kopte de krant. In de tekst wordt een experte aan het woord gelaten over cyberpesten en een kolom naast het artikel vermeldt wat je kan doen om cyberpesten te voorkomen. Het vervolgartikel in dezelfde krant klaagt de volgende dag de “middeleeuwse” want ontransparante zeden van facebook aan: de site waarop de tieners te kijk werden gezet is zonder commentaar offline gehaald en het is onduidelijk bij wie je terecht kan met klachten, noch is duidelijk hoe die vervolgens opgevolgd worden. De Standaard doet dit op 4 januari nog eens dunnetjes over. Onder de titel ‘Bangalijstjes, bezemfilmpjes en hoerenpagina’s’ staat de krant vooral stil bij de kwalijke gevolgen van pesten in cyberspace. Hoewel het gewraakte gedrag gelijkaardig is, wordt de link naar Femme de la rue nergens gelegd.

De kloof met de berichtgeving rond de documentaire kan niet groter zijn. In het debat dat zich ontspon naar aanleiding van de reportage werd seksisme al gauw gereduceerd tot een cultureel en dus niet-Westers fenomeen. Er leek een zucht van verlichting door het land te gaan: eindelijk mogen we zonder taboes zeggen hoe het zit. Allerlei semi-experts waren er dan ook als de kippen bij om de zogenaamde ‘allochtone gemeenschap’ te veroordelen. “Het heeft geen zin het allochtone seksisme dat Sofie Peeters toonde tot een algemeen probleem te reduceren. Maghrebijnse jongens hebben nu eenmaal een totaal andere (in hun geval onbestaande) seksuele opvoeding gekregen dan Belgische jongens,” zo meende Luckas Vander Taelen bijvoorbeeld in De Standaard van 14-08-2012.

Maar waar zijn die verontwaardigden als een reeks tienermeisjes ongevraagd expliciet seksueel te kijk wordt gezet? Dat zowel De Morgen als De Standaard vooral het medium facebook problematiseren doet vermoeden dat we het niet ongewoon vinden dat tienermeisjes als ‘slet’ versleten worden als ze zich uitdagend kleden. De artikels insinueren dat het pas problematisch wordt als het dankzij cyberspace wat te expliciet wordt en er bovendien meer toeschouwers en meer pesters zijn dan pakweg in de gemiddelde klassituatie.

Wie de ronduit beledigende commentaren leest, zou nochtans meteen moeten beseffen dat de kern van het probleem niet bij het medium ligt. De auteurs van de gewraakte facebookpagina spreiden immers vooral een groot gevoel van frustratie tentoon, alsook een onvermogen om met seksualiteit om te gaan. De hamvraag is dus niet of wij willen dat onze tieners leren dat dit niet geoorloofd is op facebook. Wel moet de boodschap zijn dat dit seksisme is en dat dat tout court nooit door de beugel kan, in cyberspace net zo min als op straat.

In één van de artikels wijst een onderzoekster er bovendien terecht op dat het normaal is dat tienermeisjes samen met hun vriendinnen ‘modellen-poses’ aannemen voor de spiegel. Tegelijkertijd kan je er niet omheen dat de foto’s die op de haatpagina’s circuleren (én de commentaren erop) blijk geven van het feit dat tieners een erg eng schoonheidsideaal en een dito visie op seksualiteit hebben geïnternaliseerd. Het is haast ironisch te noemen dat de meisjes in kwestie precies worden aangepakt op het feit dat ze er zo goed in geslaagd zijn dit ideaal na te bootsen. De tieners zitten dus twee keer gevangen: de eerste keer door een schoonheidsideaal en de tweede keer omdat ze erin slagen om aan dat sexy ideaal te beantwoorden.

De tweede hamvraag die deze kwestie opwerpt is dan ook welke beelden van lichamelijkheid en seksualiteit we willen laten circuleren, en hoe we kinderen een rijkere visie op schoonheid en aantrekkelijkheid mee kunnen geven. En daarbij mogen we ook niet vergeten hen diets te maken wat seksisme is, dat schoonheidsidealen niet onschuldig zijn en dat ze ons bovendien bijzonder onvrij kunnen maken. 

take down
the paywall
steun ons nu!