Het belang van literatuur

Het belang van literatuur

zaterdag 31 januari 2015 20:46
Spread the love

Ik lees boeken. Ik lees al sinds ik het concept doorhad dat als je allerlei woorden combineert tot zinnen je beschikt over de kracht om werelden te scheppen, verhalen te creëren, boodschappen over te brengen, kennis te delen en mensen te raken en bereiken.

Ik ben opgegroeid met het idee dat lezen belangrijk is, dat literatuur belangrijk is, dat je open moet staan om dingen te willen lezen. Dat heeft vooral te maken met de manier waarop ik onderwezen werd in taal en Nederlands, en met het respect dat mijn leerkrachten me bij brachten voor het leren van een taal, bijgevolg was Nederlands voor mij een vak waar ik met de nodige ernst aan deel nam.
Er is ook een duidelijk spoor van ‘literatuur-beminning’ te vinden in mijn eigen familie. De honderden boeken uitgestald in de werkkamer van mijn grootvader zijn er altijd geweest. Als ik mijn ogen sluit zie ik de verscheidene titels nog in volgorde op de planken staan.

Gedurende het opgroeien begin je, en dit is een raad voor eenieder die jonge kinderen wilt aanmoedigen om te lezen, de bibliotheek te bezoeken en alles binnen handbereik te lezen. Dat is ook wat ik gedaan heb tot de moment ik de boeken die ik las en lezen zou bij me wou hebben. Zo begon mijn eigen collectie van avonturen en verhalen, reizen naar verre landen en nieuwe werelden.  

“The ability to read awoke inside of me some long dormant craving to be mentally alive.” 
Malcolm XThe Autobiography of Malcolm X

De honger om te willen lezen, om mentaal te ontwikkelen drijft me altijd naar het opzoeken van interessante boeken. Vreemd genoeg  gebeurde het vaak door naar de radio te luisteren. Het Radio 1 programma Joos was een van de grootste bronnen van literaire interesse. Ik luisterde graag en begeesterd naar de vele schrijvers die te gast waren, soms zocht ik hun boeken op en als ik ze lezen wou kocht ik ze, maar de honger komt het best tot uiting wanneer ik een boekenwinkel binnenstap. Overal coverillustraties, titels in grote letters, namen van schrijvers bekend en onbekend. De tijd stopt en er wordt gekeken, gevoeld, geroken en gelezen en uiteindelijk wordt er gekocht.  

“That is part of the beauty of all literature. You discover that your longings are universal longings, that you’re not lonely and isolated from anyone. You belong.” 
F. Scott Fitzgerald

Maar ik lees niet genoeg boeken, ik durf wel zeggen dat ik te weinig lees. Ik kan  me een periode herinneren dat ik meer las dan dat nu het geval is.  Er is een ongelooflijk verlangen om elke dag te lezen, om op te gaan in een verhaal of een wereld waarin ik slechts een toeschouwer maar geen vreemde ben. Romans/literatuur zijn vaak de perfecte formule om een schets te maken van problemen die zeer centraal zijn in de huidige ervaringswereld van de schrijver. Vaak, en ik durf zeggen altijd, zijn de onderliggende verlangen en gevoelens universeel en niet gebonden door tijd. Het is het vastleggen van gevoelens en het overbrengen van emoties dat literatuur zo belangrijk maakt.




Maar opnieuw: ik lees te weinig. De afgelopen jaren ben ik een interne strijd aan het voeren met  uitstelgedrag en afleiding. Er is zoveel aan de hand dat ons een vals gevoel geeft van bezigheid. Mensen zijn constant bezig met sociale media, waar zo’n grote buzz heerst die elke vezel van onze sociale interactie wilt aanspreken en zo een illusie  van sociale activiteit geeft. We lijken constant bezig te moeten blijven om mee te gaan, om mee te kunnen volgen. De tijd die daar in kruipt weerhoudt ons van even te stoppen, neer te zitten, een boek te nemen en te lezen. Mensen lijken zich te willen verliezen in Facebook-comments of zinloze Twitter-discussies. Mensen hebben een vals gevoel van vertrouwen in het feit dat ze hun gevoelens kwijt kunnen of hun lotgenoten kunnen vinden op sociale media. Mensen lijken soms hun leven te willen leiden via hun sociale media connecties die soms zo ver weg zijn maar o zo dichtbij lijken. Ik wil me er niet over uitspreken of zo’n interacties slecht zijn. Ik wil me wel uitspreken over het feit dat deze sociale media ontzettend veel tijd opeisen. Als je constant je gsm in hand moet hebben om te kijken wat er waar gebeurt, kan je niet openstaan voor de diepgaande perceptie van iemand die zijn visie op een probleem of maatschappij wil vertellen via een roman. Je staat niet open om je te verliezen in een avontuur omdat je het niet lijkt te kunnen maken om weg te zijn van het nu, het heden en het internet.
Daarbij komt dan dat je bovenop  het constant in verbinding moeten staan ook nog eens je werk te doen hebt. Het lijkt steeds meer zo te zijn dat mensen meer moeten doen en het neemt steeds meer en meer tijd in beslag en in een vrij moment is er dan geen plaats voor een boek.

Het belang van literatuur is dat je de tijd neemt om iemand anders grondig te begrijpen. Of die andere nu de schrijver, het hoofdpersonage, of een minder belangrijke hobbit is, maakt op zich niet zoveel uit. Het gaat er om dat je de tijd neemt, dat je je neerzet om mee te gaan in het verhaal. Dat je je eigen mening vormt, je eigen gevoelens creëert. Dit is ook belangrijk om in het dagelijkse leven te doen; neem de tijd om te leren wie je bent en wat je wilt. Lees allerlei auteurs van verscheidene afkomsten en strekkingen en reflecteer over hun visie op het leven. Bouw aan jezelf door naar en in je eigen persoon te kijken en niet door achter statusupdates van andere te jagen. Maar vooral: Blijf lezen!

Pieter Roefs,

Eindredacteur bij ZENIT Magazine

take down
the paywall
steun ons nu!