Zweeds en sociaal, een contradictio in terminis

Zweeds en sociaal, een contradictio in terminis

donderdag 28 augustus 2014 11:25
Spread the love

De Zweedse regeringsvormers willen zich sociaal profileren.
Ze willen de sociale lasten op de laagste lonen verlagen zodat de betrokkenen
op het einde van de maand netto meer overhouden.

Het is niet al wat het lijkt.

De loonsverhoging zal onmiddellijk als sneeuw voor de zon
verdwijnen. De meerkost van elektriciteit, water, btw en kinderopvang zal
mogelijks hoger liggen dan de netto loonsverhoging.

Bijkomend zal men moeten vaststellen dat de laagste lonen in
het vaarwater komen van de bescheiden loonlaag die zich in de loonpiramide net
boven de minstverdienenden citueert.

Deze groep zal terecht stellen dat zij voor meer
verantwoordelijkheden en moeilijker werk dezelfde verloning krijgen dan minder
gekwalificeerd personeel.

De loonpiramide is het resultaat van decennia lang overleg
tussen de sociale partners. Dit overleg zorgt, of moet ik zeggen ”zorgde”, ervoor dat de loonvorming in zekere mate aan het marktmechanisme
onttrokken wordt. Meer nog de sterke progressieve belastingen, tot destijds
70%, zorgde voor een sociale beïnvloeding van een te grote loonspanning.

Daar ik van de wielersport houd, maak ik even een vergelijking
tussen de hellingsgraad van de piramide en de hellingen in de Ronde van
Frankrijk.

In de vorige eeuw kon je de hellingsgraad van de
loonpiramide vergelijken met deze van een col van vierde categorie. Deze
hellingen hebben de eigenschap dat omzeggens alle renners er mits een
verantwoorde inspanning tot boven geraken haast niemand blijft achter. Door
allerhande aftrekposten in de belastingaangfite en het afschaffen van de
hoogste schalen, de Zweden willen 40% als de maximale aanslagvoet, werd het
systeem ondermijnd de hellingsgraad van lonen werd steeds stijler. Vandaag
kunnen we spreken van een col buitencategorie. Deze heeft de eigenschap dat
zij die minder sterk of wat ziek zijn niet boven geraken, meer nog, ze raken
buiten tijd en mogen niet meer meedoen.

Morrelen aan de loonpiramide heeft dus heel wat perverse
neveneffecten.

Hoe moet het dan wel?

– Het loonoverleg moet zoveel mogelijk tussen de sociale
parners federaal dus centraal gebeuren om de invloed van de markt in te perken.

– Er moet na progressieve belastingen een sociaal aanvaardbare
loonspanning ontstaan tussen de verschillende schalen, er rekening mee houdend
dat de minimumlonen een normaal leven in onze maatschappij garanderen.

– De bijdragen aan de sociale zekerheid mogen niet enkel uit
arbeid komen, ook de vermogens moeten hun bijdrage leveren  zodat de netto
lonen voor iedereen hoger kunnen.

Het resultaat zou ervoor zorgen dat ons sociaal model
overeind blijf, niemand uit de boot valt  en dat iedereen naar draagkracht
bijdraagt. Met de Zweedse coalitie lijkt het niet die kant op te gaan. Moeten we in stilte hopen op een Cubaanse?

take down
the paywall
steun ons nu!