Vrijdag 3 juni (plaatselijke tijd) 2016 stierf Cassius Clay (alias Muhammad Ali). Zijn dood bracht heel wat commotie teweeg. Hij had uitgesproken meningen over een groot aantal politieke kwesties. Eén ervan was zijn verzet tegen de oorlog in Vietnam. Ali werd opgeroepen in 1967, maar hij weigerde te gaan. Beroemd zijn de quotes : “I ain’t got no quarrel with the Viet Cong” (ik heb geen ruzie met de Vietcong) en “No Viet Cong ever called me n*gger” (geen enkele Vietcong heeft me ooit neger genoemd). In maart 1967, een maand voor zijn geplande oproeping legde Ali uit waarom hij niet wilde vechten in Vietnam (Nederlandse vertaling achteraan) :
“Why should they ask me to put on a uniform and go ten thousand miles from home and drop bombs and bullets on brown people in Vietnam while so-called Negro people in Louisville are treated like dogs and denied simple human rights ?
No, I am not going ten thousand miles from home to help murder and burn another poor nation simply to continue the domination of white slave masters of the darker people the world over. This is the day when such evils must come to an end. I have been warned that to take such a stand would put my prestige in jeopardy and could cause me to lose millions of dollars which should accrue to me as the champion.
But I have said it once and I will say it again. The real enemy of my people is right here. I will not disgrace my religion, my people or myself by becoming a tool to enslave those who are fighting for their own justice, freedom and equality …
If I thought the war was going to bring freedom and equality to 22 million of my people they wouldn’t have to draft me, I’d join tomorrow. But I either have to obey the laws of the land or the laws of Allah. I have nothing to lose by standing up for my beliefs. So I’ll go to jail. We’ve been in jail for four hundred years.”
(eigen vertaling) Waarom mogen ze mij vragen een uniform aan te trekken om tienduizend mijl van huis in Vietnam bommen te gaan droppen en kogels op bruine mensen af te vuren, terwijl zogenaamde Negro’s in Louisville worden behandeld als honden en hun basismensenrechten worden ontzegd ?
Nee, ik ben niet van plan om tienduizend mijl van huis te gaan helpen bij het moorden en platbranden van een ander arm land, gewoon om de overheersing van blanke slavenmeesters over donkerhuidige mensen in de hele wereld voort te zetten. Dit is de dag waarop dergelijke misstanden tot een einde moeten komen. Ik ben gewaarschuwd dat een dergelijke houding mijn prestige in gevaar zal brengen en dat het me miljoenen dollars kan kosten die me toekomen als kampioen.
Maar ik heb het een keer gezegd en ik zeg het nogmaals. De echte vijand van mijn volk bevindt zich hier. Ik zal mijn geloof, mijn volk noch mijzelf te schande maken door een instrument te worden om diegenen tot slaaf te maken die vechten voor hun eigen rechtvaardigheid, vrijheid en gelijkheid …
Als ik zou denken dat de oorlog vrijheid en gelijkheid voor 22 miljoen van mijn volksgenoten brengt, dan zouden ze me niet moeten inlijven. Dan zou ik me morgen aansluiten. Maar ik moet kiezen tussen gehoorzamen aan de wetten van mijn land of aan de wetten van Allah. Ik heb niets te verliezen door op te staan voor mijn overtuiging. Ik ga naar de gevangenis. We hebben al vierhonderd jaar in de gevangenis gezeten.
Zijn desertie betekende een breuk in zijn professionele bokscarrière voor vier jaar. Op 28 april 1967 meldde Ali zich bij het Military Entrance Processing Station in Houston. Toen een ambtenaar zijn naam riep om hem te rekruteren voor de oorlog in Vietnam, zette hij geen stap vooruit. Hij werd gearresteerd en veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf en $10,000 boete. Hij mocht op borgtocht vrij in afwachting van zijn proces in beroep, maar moest zijn paspoort en wereldtitel afgeven. In de Verenigde Staten mocht hij niet meer boksen. Drie keer werd zijn vonnis in beroep bevestigd, tot hij uiteindelijk in 1971 in hoger beroep door de Supreme Court vrijgesproken werd.
