Toch was het vervolg op deze berichtgeving voorspelbaar. Er werd immers door massa’s goedbedoelde sociale mediabezoekers geëist dat de verantwoordelijken bij fraudebestrijding hun kostbare tijd volledig zouden besteden aan het opsporen en bestraffen van deze ‘profiteurs’. Want het zal toch niet waar zijn dat zij hun zuurverdiende centjes moeten afstaan aan gespuis dat een dubbele pré opstrijkt. Als ze in ‘t zwart kunnen werken, kunnen ze ook gewoon in ‘t wit werken en belastingen betalen, net zoals iedereen, toch?

De realiteit heeft echter een ander kleurtje. Langdurig zieke mensen zijn meestal mensen met een chronische ziekte. Een griepje of een gebroken been zijn immers zelden langdurig en ik zie kankerpatiënten en brandwondmensen niet echt zwartwerken. Dus chronisch zieken…

Het belangrijkste kenmerk van een chronische ziekte is dat ze meestal fluctueert. Dat wil zeggen dat je goede en slechte dagen hebt en alles daartussen. Je weet als patiënt niet op voorhand wanneer je een goede of een slechte dag hebt. Die info krijg je pas ‘s ochtends toegespeeld. En dat is nefast voor je sociale leven. Chronisch zieke mensen kunnen je honderden voorbeelden geven van afgezegde etentjes, kortgewiekte uitjes en in de vuilnisbak gegooide concerttickets. Na een tijdje kunnen ze de geduldige vrienden die overblijven dan ook op één hand tellen.

Die willekeur van je lichaam is ook nefast voor je professionele leven. Voltijds werken is meestal niet mogelijk en een deeltijdse functie vinden is niet makkelijk. Er is immers geen vat vol werkgevers die het fijn vinden om pas ‘s ochtends te weten te komen of je komt opdagen.

Een andere optie zou zelfstandig werk kunnen zijn. Maar daar wringt dan weer een budgettair schoentje. Aangezien je voor het overgrote deel van je actieve tijd te moe ben of te veel pijn hebt om voor jezelf te zorgen, verdien je als zelfstandig chronisch zieke niet genoeg om uit de kosten te komen of zelfs maar de verplichte driemaandelijkse sociale bijdrage te betalen.

Een ander verhaal zou het zijn, mocht je als chronisch zieke kunnen werken met een statuut van zelfstandige in bijberoep, met een aanvullende uitkering. Maar zo’n bijberoep moet je al hebben voor je ziek valt, want er wordt niet aanvaard dat je er een opstart terwijl je een ziekte-uitkering krijgt. Weinig mensen nemen een BTW-nummer in bijberoep in afwachting van een chronische ziekte.

De enige mogelijkheid die dus overblijft, is gewoon ‘genieten’ van een ziekteuitkering. Alleen valt er weinig te genieten aan zo’n uitkering. Om te beginnen is het geen dikke soep, terwijl je meestal erg veel medische kosten moet dragen. Zwart werk is in deze gevallen dus geen appeltje voor de dorst of een tripje naar Gran Canaria, maar pure noodzaak.

Bovendien tikt de klok als chronisch zieke op ziekte-uitkering. De meeste patiënten krijgen maximum 3 jaar een uitkering voor ze op straat worden gezet.

Past de discussie over zwartwerkende langdurig zieken dus in de fraudebestrijding? Niet echt. Ik denk dat we op zoek moeten gaan naar een statuut waarbij mensen met chronische ziektes kunnen werken (om geld te verdienen, maar ook voor hun eigenwaarde) volgens het ritme van hun lichaam/geest/ En als we dan toch bezig zijn, laat ons dan het hele werksysteem eens aanpassen. Misschien eindigen we dan met tevreden mensen en minder chronische zieken en worden centen zoet verdiend. ‘t Zou mooi zijn.