In België kunnen vluchtelingen die tot hier geraken een asielaanvraag indien bij de dienst voor vreemdendelingenzaken. (DVZ) Ze krijgen dan opvang tijdens hun asielprocedure.
Het Commissariaat generaal voor Vluchtelingen en Staatlozen (CGVS) onderzoekt de aanvraag voor asiel. Dat gebeurt niet op basis van al of niet ‘economische vluchteling’ maar op op basis van twee wettelijke criteria. De vluchtelingen-asielzoekers krijgen een verblijfsvergunning als ze ofwel voldoen aan de voorwaarden van de conventie van Genève of aan deze van de subsidiaire bescherming. (*) Deze laatste is opgelegd door Europa en in België ingevoerd op 10 oktober 2006.

Samengevat wil dat zeggen dat twee soorten vluchtelingen in België kunnen worden erkend: vluchtelingen met een ‘gegronde vrees voor vervolging ‘ en vluchtelingen uit een ‘oorlogsgebied’

Er is dus geen enkele reden om de vluchtelingen ‘economische vluchtelingen ‘ te noemen als het over opvang of erkenning gaat, tenzij men dit doet om demagogische redenen.
Voor mij is het simpel: ‘vluchtelingen’ zijn alle mensen die hun woonplaats ontvluchten omwille van de onmenselijke situatie waarin ze moeten overleven.’
Niemand ontvlucht zomaar zijn land en verlaat zomaar zijn familie, gemeenschap en cultuur, zelfs niet om wat meer te verdienen. Mensen ontvluchten hun land omdat het ter plaatse niet langer leefbaar is. Vluchten ze binnen hun land dan worden ze ‘ontheemden’ genoemd en als ze hun land ontvluchten worden ze simpelweg allemaal ‘vluchtelingen’ genoemd.

Politici creëren bewust en om politieke redenen, bepaalde categorieën van vluchtelingen.
Zo gebruiken ze wel overwogen de benaming ‘economische vluchtelingen’ om aan te duiden dat die mensen zo gezegd geen recht hebben om naar Europa of naar België te vluchten. Ze zouden hier alleen maar komen profiteren van onze welvaart. Ze moeten volgens hen worden tegen gehouden aan de buitengrenzen van Europa. Desnoods moeten ze worden teruggestuurd naar de ellende in hun land. Sommige landen gebruiken zelfs geweld tegenover de vluchtelingen. Ik mag er niet aan denken dat mijn ouders tijdens de tweede wereldoorlog, op hun vlucht zo zouden behandeld zijn geweest.

Als men dagelijks herhaalt dat de vluchtelingen alleen maar naar hier komen omwille van onze degelijke sociale zekerheid, dan gaat er dat bij de bevolking op de duur wel in en creëert men zo afkeer voor al de vluchtelingen. Het lijkt er op dat dit het enige doel is dat vele politici nastreven. Nogmaals, wat betekent ‘economische vluchteling’? Nergens is deze benaming wettelijk gedefinieerd. Betekent het dat die vluchteling hier werk wil zoeken of een beter leven voor hem en zijn gezin? Elke vluchteling zoekt dat naast een veilig onderkomen en het heeft niets te maken met een al of niet erkenning.

Velen stellen op dit ogenblik dat alleen ‘oorlogsvluchtelingen’ welkom zijn, en dan bedoelt men vluchtelingen uit Syrië, Irak en Afghanistan. Dit is tegen de mensenrechten en tegen wetten en verdragen die de Europese landen hebben onderschreven. Asiel aanvragen is een individueel recht en het dossier van elke persoon moet individueel onderzocht worden en beoordeeld op basis van de wettelijke criteria. Dat is uitgesloten als men vooraf beslist dat alleen vluchtelingen van een bepaald land binnen mogen. Hierdoor sluit men de vluchtelingen uit die vervolgd worden en beroep zouden kunnen doen op de Conventie van Genève

Dat iedere vluchteling het recht heeft om in eender welk land een asielaanvraag in te dienen, staat ook in de universele verklaring van de rechten van de mens van de VN. In art 14 lezen we:
‘ Een ieder heeft het recht om in andere landen asiel te zoeken en te genieten tegen vervolging.’
Mensenrechtenorganisaties wijzen er op dat de landen van de EU allemaal het Vluchtelingenverdrag uit 1951 ondertekend hebben waarin staat dat vluchtelingen het recht hebben om in een ander land asiel te vragen.
Nergens staat in deze conventie in welk land de vluchtelingen dat moeten of mogen doen. Komen aandraven dat de vluchtelingen asiel moeten aanvragen in een land buiten de grenzen van Europa is bijgevolg strijdig met de conventie en verdragen en een ontwikkeld land onwaardig.

Voor een beschaafd en menselijk Europa is er maar een oplossing mogelijk: vluchtelingen zonder onderscheid opvangen en elke vluchteling de kans geven om asiel aan te vragen in een land van de EU. De opvang gebeurt best met een spreidingsplan.

Duizenden vluchtelingen laten creperen voor de grenzen van Europa of ze niet opvangen en terugsturen, is even barbaars als de aanslagen van de terroristen.

Men vergeet dikwijls dat er tientallen keren meer vluchtelingen sterven door de houding van Europa dan door de aanslagen. Het voornaamste verschil is natuurlijk dat de aanslagen nu ook Europa raken en dicht bij huis gebeuren. Door de grenzen te sluiten zadelt Europa de landen die niet tot Europese gemeenschap behoren op met al die vluchtelingen. Nu reeds vangen Turkije, Libanon en Jordanië, landen die veel armer zijn dan de EU-landen, al miljoenen vluchtelingen op.

Hoe komt het toch dat men politici uit een beschaafd land nog steeds moet overtuigen dat het een menselijke plicht is om vluchtelingen op te vangen? Onbegrijpelijk!

Pol Van Camp
Ex-voorzitter Recht op Migratie vzw

0495-80,31,67

(*) de conventie van Genève’ houdt in dat de vluchteling kan aantonen dat er: ‘een gegronde vrees is voor vervolging wegens zijn ras, godsdienst, nationaliteit, het behoren tot een bepaalde sociale groep of vanwege zijn politieke overtuiging’
Met subsidiaire bescherming wordt beoogd bescherming te bieden “in de uitzonderlijke situatie dat de mate van willekeurig geweld in het aan de gang zijnde gewapend conflict dermate hoog is dat zwaarwegende gronden bestaan om aan te nemen dat een burger die terugkeert naar het betrokken land of, in voorkomend geval, naar het betrokken gebied, louter door zijn aanwezigheid aldaar een reëel risico loopt”

Alles over de wetgeving rond asiel en migratie, en over de uitvoerige omschrijvingen van ‘erkende vluchteling’ en van ‘subsidiaire bescherming’ kan men lezen op www.kruispuntmi.be