Het offensief van het Turkse leger en Syrische rebellen en extremisten is de derde week ingegaan. Ondanks de overmacht verloopt de opmars erg traag. Het verzet door troepen van de Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF) met de Koerdische YPG als hoofdmoot, is hevig, maar erg ongelijk. Turkse troepen en rebellen hebben toch al enkele ‘pockets’ in het grensgebied veroverd. Dit weekend sneuvelden daarbij 7 Turkse soldaten.
Het aantal dodelijke burgerslachtoffers bedraagt 129 volgens de gezondheidsdiensten in Afrin. Duizenden proberen te ontsnappen aan de oorlogshel. Ook in Idlib waar Russische gevechtsvliegtuigen op grote schaal bombarderen. Velen proberen de grens over te steken met Turkije waar al 3,5 miljoen Syrische vluchtelingen opvangt. Human Rights Watch beschuldigt de Turkse grenswacht evenwel op vluchtelingen te schieten en te mishandelen. Volgens getuigenverklaringen zouden al minstens 10 mensen, onder wie één kind zo gedood zijn.
Ankara beseft zeer goed dat deze oorlog in internationale middens niet erg populair is en de dagelijkse berichten over slachtoffers kunnen ook in het binnenland het protest aanwakkeren. Ankara probeert elke dissidente stem in de kiem te smoren. Er zijn al honderden arrestaties verricht omwille van het verspreiden van kritische berichten op sociale media en in de pers. De media staan grotendeels onder de rechtstreekse controle van het Turkse regime dat 15 propagandarichtlijnen heeft uitgevaardigd die moeten worden gevolgd. De Daily Sabah bijvoorbeeld beweert dat de operatie in Afrin hoop op terugkeer geeft aan de Syrische vluchtelingen in Turkije en dat daarom veel vluchtelingen vragen op de wapens op te nemen om te vechten tegen deze Koerdische terroristen. Dat is zowat in een notendop ook het narratief van de Turkse regering.
Hoog spel
Rusland speelt Turkije tegen de YPG uit en wil zo een dubbelslag slaan. Ten eerste wil Rusland de Turkse oorlogsmachine gebruiken om ofwel de autonome Koerdische enclave ofwel de oppositionele Idlib regio waar vooral salafistische extremisten sterk staan onder controle van het Syrische regime te brengen. Een Syrisch-Koerdische delegatie had voor de Turkse invasie in Afrin een ontmoeting met Russische vertegenwoordigers in de luchtmachtbasis Hmeimim in West-Syrië. De Russen zeiden dat het Syrische regime (en dus de Russen) bescherming kan leveren als ze de enclave overhandigen aan het regime in Damascus, wat het Koerdisch autonome bestuur weigerde. Moskou en Damascus sloten daarop een deal met Ankara: Turkije mag zich op Afrin gooien. In ruil zouden de Turken een Syrisch offensief in Idlib tolereren. Turkije dreigt al maanden met een oorlog tegen de YPG in Afrin maar had daarvoor een akkoord nodig met Rusland omdat het er troepen heeft gelegerd en zij er het luchtruim controleerden. Syrische troepen rukken daadwerkelijk op ten oosten van Idlib. Vraag is hoelang Turkije dat zal tolereren. Vorige week was er een Turks konvooi met honderd voertuigen waaronder panstervoertuigen en 20 tanks op weg naar dat front waarop de Syrische luchtmacht de weg er naartoe bombardeerde. Een confrontatie werd vermeden omdat het Turkse konvooi rechtsomkeer maakte. Vandaag lopen er opnieuw berichten en beelden binnen van een Turks konvooi in dezelfde richting.
Ten tweede: Rusland heeft veel te winnen bij dit pervers, maar erg gevaarlijk spel want het probeert ook verder een wig te drijven tussen Turkije en de Verenigde Staten. De VS wil duidelijk voet aan grond krijgen in Noord-Syrië en gebruikt daarvoor de SDF. De VS geeft luchtsteun, wapens en andere militaire steun aan de Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF), een multi-etnisch-culturele alliantie met de Koerdische YPG als hoofdmacht in de strijd tegen de Islamitische Staat in het noordwesten van Syrië. Het Turkse ongenoegen over de VS-steun aan Koerdische ‘terroristen’ is ontzettend groot. De Turkse regering roffelt op een zelden geziene schaal de nationalistische oorlogstrom. De hele natie wordt gemobiliseerd om deze oorlog te verkopen als zelfverdediging, ja zelfs een overlevingsstrijd, wat complete onzin is. Ook Ankara speelt het hoog en uiterst gevaarlijk. De Turkse Vice-premier Bozdag haalde afgelopen weekend hard uit en kondigde aan dat er na Afrin een derde offensief volgt, tegen Manbij 100 km van Afrin aan de andere kant van de Eufraat, waar ook VS-troepen patrouilleren. Het eerste offensief was de invasie van de nazomer van 2016 in de Jarablus-Azaz regio. Bozdag zei dat het Turkse leger geen verschil kan maken tussen YPG strijders en VS-soldaten als deze “de uniformen dragen van terroristen en het Turkse leger aanvallen omdat ze zich met hen hebben vermengd.”
Tot nu toe lijkt Washington er voor te kiezen om zijn NAVO-bondgenoot niet al te zeer voor het hoofd te stoten. Voor de oorlog in Afrin had Ankara immers ook het groen licht nodig van Washington. De door de VS gedomineerde NAVO geeft zelfs diplomatieke steun aan de operatie door de Turkse schending van de Syrische grenzen te legitimeren als ‘zelfverdediging’.
Dit geostrategisch toneel doet erg veel denken aan wat er gebeurd is aan het eind van de tweede wereldoorlog met de Koerdische regio in Noord-Iran waar onder bescherming van de Sovjet-Unie in 1945 de Koerdische Republiek Mahabad het daglicht ziet (van 22 januari tot 15 december 1946). Onder de druk van de VS en na een Sovjet-Iran oliedeal trokken de Sovjettroepen zich terug waarna de republiek werd overgeleverd aan de Iraanse troepen die het gebied terug inpalmden en de Koerdische oppositie zwaar aanpakte… onder het goedkeurende oog van Washington om te vermijden dat er nog een gebied onder communistisch bewind zou komen.
Noot:
Turkije voert al meer dan een week oorlog tegen Afrin, de overwegend Koerdische enclave in het noordwesten van Syrië dat militair verdedigd wordt door de SDF (Syrische Democratische Strijdkrachten waar de Koerdische YPG lid van is). U vindt een eerste analyse bij het begin van de operatie op de website van Vrede.
Mijn opinie over deze agressieoorlog kan u hier lezen. Er volgden ook vier updates die u hier – hier – hier – hier en hier vindt.
