De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

MO* -Lezing / Uitgesproken : Eugene Rogan
Gent, Arabieren, De vooruit, Arabische landen, Eugene Rogan, Mondiaal nieuws -

MO* -Lezing / Uitgesproken : Eugene Rogan

vrijdag 13 mei 2011 14:19
Spread the love

Om de zoveel tijd passeer ik de betere boekhandel en kan ik het niet laten even binnen te springen. Iedere keer opnieuw vind ik mezelf terug aan hetzelfde rek, hetzelfde boek in de hand, dezelfde hebberige gedachte en diezelfde twijfelende blik bij het zien van het prijskaartje nauwkeurig afgewogen tegen het resterende weekbudget. Het boek, lijvig genoeg om soms meer dan één hand nodig te hebben in die minuten van vertwijfeling, is “De Arabieren”. Geschreven door Eugene Rogan, behandelt het de relatief recente geschiedenis, laat ons zeggen de laatste paar eeuwen, van wat we nu als Arabische staten zouden bestempelen. Laat prof. dr. Rogan, verbonden aan het St.-Anthony college in Oxford waar hij moderne geschiedenis van het Midden-Oosten doceert, nu net in Gent vertoeven en alginds een lezing geven voor MO* (Mondiaal Nieuws) in de balzaal van de Vooruit.

Inleiding en moderatie van het gesprek achteraf werden verzorgd door John Vandaele (MO*). In bijzonder lovende, relatief weinig en pover Engelse woorden kondigde hij de hoofdspreker aan en schetste hij het belang van het kennis nemen van “de andere”, in dit specifieke geval, de moderne Arabische wereld. Misschien een ietwat overbodige boodschap gezien de aard van het publiek.

Rogan opteerde voor een historische schets en kadering van de meest recente gebeurtenissen in de Arabische wereld, de revolutionaire golf die het Midden-Oosten en Noord-Afrika lijkt te overspoelen, boven een diagonale schets of bloemlezing van zijn boek. Ongetwijfeld de betere keuze, gezien het debat achteraf en de specifieke interesses van het publiek. Bij de meest recente editie van zijn boek is overigens een extra nawoord bijgeschreven. Het boek, geschreven in 2009, eventjes voor de revoluties van januari en volgende maanden dit jaar, eindigde met de enigszins profetische boodschap dat Arabische landen, indien ze willen losraken van hun huidige situatie, het heft in eigen handen zullen moeten nemen. Het nieuwe nawoord probeert duidelijk te maken, dat ze daarmee bezig zijn.

De kern van de lezing was een betoog dat de ontwikkelingen in de Arabische wereld de laatste eeuwen kaderen in een constante poging los te raken van autoritarisme. Door de het concrete onderwerp beperkt te houden, slaagde Rogan erin niet te hervallen in de ondertussen afgezaagde debatten over Islam en politiek. Zonder al te veel casuïstiek en zijsporen, bleef de uiteenzetting duidelijk en volgbaar, doch niet meteen voer voor leken. De occasionele naam die gedropt werd, een Arabische term hier en daar getuigden van Rogan’s gewoonte om voor een academisch publiek te spreken. Een bijzonder interessante lezing.

Na het betoog was het tijd voor het debat. Althans toch in naam een debat. De uitgenodigde gesprekspartner prof. dr. Sami Zemni (Ugent), door enkelen als rising star bestempeld in het huidige multiculturaliteitsdebat in Vlaanderen, leek het op quasi elk punt eens te zijn met Rogan en omgekeerd. Moderator John Vandaele bleef vaag genoeg met zijn vragen om beide heren uitgebreid hun zegje te laten doen. De allereerste stelling reeds lokte een uitgebreide en bijzonder geanimeerde monoloog van Zemni uit, die van wal stak tegen de vreemde visie dat Islam en democratie incompatibel zouden zijn. Ergens die avond viel een snedige vergelijking met christen-democraten en de katholieke partij in de 19e eeuw.

Het debat, of gesprek zo u wilt, bouwde verder op de teneur van de lezing: zeer informerend, onderbouwde stellingen, niet echt tegen iemands schenen schoppend. Pas op het einde, bij één van de laatste vragen, kwam iets naar boven waar beide sprekers het niet meteen over eens waren: hoe het nu verder moet met die Arabische landen en welke rol Europa (en de rest van de wereld) daarbij moet/kan spelen. De vraag betekende impliciet dat beide sprekers politieke kleur moesten bekennen. Hoewel zowel Rogan als Zemni absoluut geen voorstanders zijn van het neoliberale beleid verantwoordelijk voor een groot deel van de economische moeilijkheden waar de Arabische landen zich momenteel in bevinden, bleven ook de standpunten daar vrij gematigd in. Rogan trok de lichtblauwe kaart met zijn geloof in buitenlandse investeringen, een soort Marhsall-plan voor de Arabische wereld. Investeringen zouden van de Arabische wereld een belangrijke handelspartner kunnen maken en dus op termijn opleveren. Een moderne Mare Nostrum-handelszone. Zemni koos een zachtrood tintje, economische hervormingen. Heel voorzichtig en in bedekte termen probeerde hij iets als een sociale revolutie aan te raken, na de politieke die er momenteel aan de gang zijn. Sociaal-economische maatregelen om de crisis op te lossen. Ik meen zelfs een enkele keer het woord “vakbond” opgevangen te hebben.

De vragen uit het publiek ten slotte bleken wat overbodig. Niets dat nog niet in ofwel de lezing, ofwel in het gesprek achteraf aan bod was gekomen. Al bij al was het een bijzonder interessante en leerrijke avond, die mij vooral met een waslijst aan titels in de categorie “nog te lezen” heeft nagelaten.

foto’s: http://www.mo.be/artikel/beeld-mo-lezing-met-eugene-rogan

take down
the paywall
steun ons nu!