2 december 2018, wat een wonderbaarlijke dag. 75.000 mensen verenigden zich en marcheerden recht door het regenachtige hart van Europa. Een troep, zij aan zij. Vrolijk, maar bezorgd.

De verontrustende voorspellingen van klimaatwetenschappers stapelen zich op. De rapporten ogen niet rooskleurig. Ze beschrijven hoe de wereld eruitziet als er niet snel iets verandert. Mega-orkanen, verschroeiende bosbranden, het water aan de lippen door een stijgende zeespiegel, extreem hete en lange zomers, het afsterven van fauna en flora én een immense stroom klimaatvluchtelingen. Grote delen van de planeet dreigen onleefbaar te worden voor mens en dier. Neen, het vooruitzicht naar 2050 wordt er niet aangenamer op.

Alles hangt af van de beslissingen die anno 2018 genomen worden. We hebben nood aan meer. Het moet omvattender, performanter ook. Het klimaat wacht niet. De 24ste internationale klimaatconferentie van Katowice in Polen buigt zich opnieuw over de gezondheid van onze planeet. Drie jaar geleden werden in Parijs heel wat beloftes gedaan. Maar veel beloven en weinig geven, doen zotten in vreugde leven. We zijn geen zotten. Er is veel te weinig vooruitgang geboekt in de strijd tegen de klimaatverandering.

Hoop

#Claimtheclimate bood vooral hoop. Er liepen opvallend veel jongeren, maar ook ouderen, gezinnen, organisaties en groepjes vrienden. Een vrolijk ensemble van bezorgde burgers. En terecht. Iedereen, van welk allooi ook, wees één of meerdere verantwoordelijken aan. De vorige generaties, onze consumptiepatronen, noem maar op. Het zou fout zijn dit te beschouwen als een conflict tussen generaties.

Ja, vroegere generaties hebben het te bont gemaakt. Ja, klimaatverandering een halt toeroepen impliceert een compleet andere levensstijl, eentje waar jongeren wat ontvankelijker voor zijn. Maar wisten ze wel beter zou je dan denken? Moeilijk te zeggen. Wat wel zo is, is dat megabedrijven, zoals bijvoorbeeld Exxon, Shell en Standard Oil vroeger verdomd goed wisten wat er aan de hand was. Maar wat deden ze? Ze staken hun kop massaal in de olie- en teerzanden.

De manifestatie maakte iets helemaal anders duidelijk.

Iedereen is er ondertussen van overtuigd dat een systeemverandering en geen klimaatverandering zich aandient. Toch blijven onze politici, bestuurders en bedrijven lanterfanten. Hoe komt dat toch? Waarom kijken politici niet verder dan hun neus lang is? Waarom blijven bedrijven maar olie oppompen en kolen verstoken? Waarom genieten de lucht- en scheepvaart nog fiscale gunstregimes, terwijl ze immens vervuilen?

Politieke keuzes

Om de planeet binnen leefbare grenzen te houden is het nodig om tegen 2050 te evolueren naar een volledig klimaatneutrale economie. Dat wil zeggen dat er binnen 30 jaar enkel nog fossiele brandstoffen (kolen, gas, aardolie) kunnen worden gebruikt, als de uitstoot volledig wordt opgevangen. Er moet dus heel wat veranderen om dit mogelijk te maken, zowel in de industrie, bij het verwarmen van gebouwen als op het vlak van mobiliteit.

Hoe deze overgang zal verlopen, hangt heel erg af van de politieke keuzes die op korte en middellange termijn gemaakt worden. Als je dan ziet hoe onze bevoegde ministers meer bezig zijn met promopraatjes en het doorschuiven van klimaatzwartepieten naar elkaar, dan met doortastend en ambitieus beleid, dan voorspelt dit niet veel goeds. Het is bijzonder cynisch dat ons land, twee dagen na de klimaatmars, nieuwe Europese klimaatdoelstellingen afkeurt.

In België, de VS en grote delen van de EU proberen regeringen bedrijven te ‘verleiden’ om stappen te zetten naar een groene economie en de factuur door te schuiven naar de burgers. Denk maar aan de sterk gestegen prijzen voor elektriciteit en diesel. Denk aan de fameuze trumpiaanse taxcut in de VS voor megabedrijven. Deze keuzes zijn niet enkel asociaal, ze missen ook hun doel. België dreigt zelfs de klimaatdoelen voor 2020 niet te halen en dat terwijl die inspanning in vergelijking met de doelstellingen voor 2030 eerder beperkt is.

Als er snel niet wat verandert, dan zullen maatregelen niets meer zijn dan wat druppels op de hete plaat die onze planeet verworden is.

Dit verscheen eerder als gastblog op de website van ABVV-Metaal.