Laten we beginnen bij het begin: het fenomeen is de eerste jaren
onderschat geweest. Voor zover me bekend hebben twee mensen er als
eersten voor gewaarschuwd: als eerste Peter Calluy en later Benno
Barnard. Wat me opvalt is dat die waarschuwingen met Boom en
Antwerpen te maken hadden. Ik heb me vaak de vraag gesteld waarom ik
hetzelfde niet zag aankomen in Brussel… De enige verklaring die
ik zie, is dat er te Brussel wel degelijk jihadisering was waarvan
men op de hoogte was, bv in Molenbeek (maar ook daarbuiten), maar die
richtte zich daar op het buitenland en was geenszins gericht op een
binnenlandse werving. Men denke aan de moord op Massood in 2001, met
Malika El Aroud en Dahmane, en een kliek rond cheik Ayaachi Bassam,
die echter door de Molenbekenaars zelf afgewezen werd. Er was toen al
eens een actie geweest vanuit die hoek tegen mij via leaflets in
sommige cafés, maar die had geen enkel effect gehad. En zo had ook
een oproep tot betoging tegen mij aan de Beurs geen effect gehad. Ik
spreek over feiten in Brussel van voor 2003. Ik zie dit een beetje
als redenen voor onderschatting bij mij. Mea culpa dus.

We staan nu ruim tien jaar verder… Via de media maak ik zoals u
kennis met allerlei verklaringsmodellen. Zelf heb het fenomeen echter
nog maar bij een twintigtal casussen kunnen bestuderen. Een vlugge
berekening leert me dat twintig op een totaal van minstens
vierhonderd ooit met Syrië in contact gekomen jihadisten zoiets
betekent als 5%. Als het klopt dat je dit mag verdubbelen om bij het
minimale aantal van sympatisanten uit te komen, betekent dit een
onderzoek bij ca 2% van het totaal. Dit is extreem weinig, vooral als
daar nog als bias tussen zit dat onder die 2% geen enkele
teruggekeerde zit.

Van al de verklaringen voor het relatieve succes van het jihadisme
bij ons die ik ondertussen lees, stel ik vast dat er altijd wel iets
van aan is. Het enigste wat me als verklaringsmodel lijkt te
ontbreken, is: het sektariseringsfenomeen en het aspect
jongeren/tegencultuur. Andere zaken die ontbreken: een verklaring
voor het succes van het fenomeen in Marokko zelf en vergelijkingen
met andere West-Europese landen (want daar is het fenomeen ook
aanwezig!).

Ik vrees dat als we over niet méér gegevens beschikken, iedereen
wel ergens met zijn waarheid zal verder kunnen… De vraag is
overigens of er wel een éne waarheid bestaat… Wat meer doet
huiveren is dat men op partijpolitiek vlak nu al lijkt gekozen te
hebben voor zijn verklaringsmodellen… elk het zijne, en dan nadien per opbod over wie gelijk heeft?