Een wereldomvattend analist en academicus

Ik stuitte op een artikel met de uitdagende titel: Alles wat niet geweten is over Venezuela van Alfredo Serrano Mancilla. Eens nagaan wie die auteur wel zou kunnen zijn. Blijkt dat de man niet de eerste de beste is.

Hij is uitvoerend directeur van het Latijns-Amerikaans Strategisch Centrum voor Geopolitiek. Hij is een Spaanse economist en academicus met doctoraatstitels en hij is zowat overal thuis als professor, aan de universiteit van Barcelona in Spanje, Modena en Bologna in Italië, Laval in Québec en verder aan universiteiten in Mexico, Ecuador, Bolivia, Argentinië en Colombia. Op zijn minst een man die moet weten waarover hij het heeft.

Wat is dat ‘de internationale gemeenschap’?

De auteur begint met te zeggen dat Juan Guaidó verkozen werd door hetzelfde electoraal orgaan waarmee president Nicolás Maduro verkozen werd. Guaidó verkreeg 97.492 stemmen in de staat Vargas in 2015.

Maar de Organisatie van Amerikaanse Staten (OEA) erkent hem niet als president van iets. Wel de secretaris-generaal van de OEA, maar dan voor eigen rekening en risico, niet de lidstaten als blok. Ook de Verenigde Naties erkenden hem niet. De secretaris-generaal António Guterres maakte dat duidelijk in een open brief. Wel vond hij het goed om humanitaire hulp te verstrekken wanneer de huidige regering daar naar zou vragen.

Paus Franciscus van zijn kant wou ook al niet ingaan op het voorstel van Trump ten voordele van Guaidó. Dit bleek duidelijk toen de paus antwoordde op een expliciete vraag van een journalist tijdens de vlucht op de terugkeer vanuit Panama. Sommige landen die een belangrijke geopolitieke gewicht vertegenwoordigen, zoals China, Rusland, Turkije, Iran, Mexico en Zuid-Afrika, schaarden zich evenmin achter de optie van een andere president dan Maduro.

Niet alle landen van de Europese Unie keerden Maduro  de rug toe. Dat was het geval, alleszins tot 7 februari, voor Italië, Griekenland, Roemenië, Ierland, Bulgarije, Cyprus, Malta en Slowakije.

Ondertussen heeft de chef van de Europese diplomatie, de Italiaanse Federica Mogherini aanvaard om deel te nemen op 7 februari in de Uruguayaanse hoofdstad Montevideo om een dialoog op te starten in de schoot van de internationale contactgroep over Venezuela. Van zijn kant heeft het parlement van Mercosur (de Gemeenschappelijke Markt van Latijns-Amerika, nvdr) Maduro ook de rug niet toegekeerd noch de Gemeenschap van de Caribische Eilanden (Caricom).

Een rijke ondergrond

De auteur verwijst verder naar de enorme rijkdommen van de ondergrond van Venezuela. Het land is het achtste in de wereld van de gasreserves. Het eerste in petroleum.

De waarde in goudreserves zijn groter dan het Bruto Nationaal Product van Chili of Denemarken. De ijzerreserves zijn groter dan het BNP van Mexico of Spanje. Diamant gaat boven het BNP van Paraguay of Bolivia. En of dat nog niet genoeg was, werd recent ontdekt dat er veel coltan in het gebied te vinden is.

De draagwijdte van de sancties

Wie zijn eigenaars in het land? 98,5 procent van de bedrijven is privé, 0,5 procent is gemengd en 1 procent is totaal openbaar. 80 procent van de communicatiemedia zijn in privé-handen.

De auteur haalt een artikel uit The New York Times aan. Het blad verwijst naar de ramingen van de regering Trump. De nieuwe sancties zouden de Venezolaanse economie 11.000 miljoen dollar kosten aan verloren inkomsten voor petroleum. En dat bovenop de effecten van vorige decreten.

De eerste sanctie was die van president Obama goedgekeurd op 9 maart 2015, toen hij die maatregelen aankondigde tegen Venezuela op basis van een ‘uitzonderlijk risico’ voor de veiligheid van de Verenigde Staten. Daarna volgden meerdere sancties elkaar op.

Vanaf de XXIste eeuw heeft Venezuela zijn economische en politieke relaties gediversifieerd. China is daarin een van de belangrijkste bondgenoten geworden. Venezuela vertegenwoordigt 40 procent van de financiering die Peking toekent aan Latijns-Amerika. Rusland en Turkije zijn ook belangrijk in de nieuwe allianties.

Venezuela grenst aan de Verenigde Staten

De auteur wijst erop dat we dikwijls vergeten dat Venezuela aan de Verenigde Staten grenst op basis van een regeling door het Verdrag van Maritieme Grenzen van 1978. Daar werden de grenzen vastgelegd tussen de eilanden van Venezuela in de Caribische Zee en de territoria afhankelijk van de Verenigde Staten, met name Puerto Rico en de Maagdeneilanden.

De auteur besluit met de opmerking dat deze enkele gegevens best in aanmerking worden genomen wanneer men een oordeel velt over de situatie in Venezuela. En dat een analyse maken een zeer complexe bezigheid is.

Ten slotte weet hij ons op het hart te drukken dat het enige wat we met zekerheid kunnen zeggen is dat telkens wanneer de Verenigde Staten het hebben over humanitaire hulp de zaak niet goed eindigt. Hij hoopt dat deze keer ook alles verloopt zoals de oorlog die Trump verklaart aan Noord-Korea en de muur die nooit kon opgericht worden aan de grens met Mexico. Maar dat moeten we nog zien.