Sedert een aantal jaren hebben een reeks studies aangetoond dat we dringend moeten overgaan naar een bundeling en integreren van de offshore energie-infrastructuur. Vandaag zet ieder land gelegen aan de Noordzee in gespreide slagorde windmolenparken vanuit hun eigen planningvisie. Hierdoor zou wel eens onze Noordzee “vol “kunnen gezet worden met allerhande windmolens kabels, leidingen en platforms. Gezien de huidige grote drukte op de Noordzee inzake scheepvaart (containerverkeer,Ro-Ro en bulkscheepvaart,Visserij) zou deze wel eens serieuze hinder kunnen ondervinden.
De eerste signalen van scheepvaarthinder duiken reeds op. Er is ook sprake van ruimteschaarste op de Noordzee waardoor een ruimtelijke ordening van de Noorzee geen overbodige luxe is. In dit perspectief heeft Belgie al eerder een eerste Structuurplan van het Belgisch deel van de Noordzee gemaakt die nu in revisie is onder staatssecretaris Philippe De Backer. Positief hierbij is dat nu gedacht wordt aan een lange termijn ruimtelijk plan (2020-2030-2050). Ook andere landen maken hun eigen ruimtelijk Noordzeeplan. Dringend is het om al die plannen binnen een grote EU-visie en strategie voor de Noordzee te toetsen. Maar daar zijn we nog niet aan toe.
Langs de kant van de grote energiegroepen wordt wel meer en meer gedacht aan het bundelen van de verschillende energie-infrastructuur op de Noordzee waardoor er een grotere markt van energie-mix kan worden bereikt. Vorig jaar werd er een North Sea Energy Consortium opgericht ook genoemd “gasmeetwinds”. Doel is om in de periode 2020-2050 te gaan naar het bundelen van offshore-windmolenplatforms, -parken en aardgasboorplatforms. Dit om naast aardgas en electriciteit ook groene waterstof(via conversie van offshore windenergie) te produceren die men dan via bestaande gaspijpleidingen ook naar het vasteland kan vervoeren. Men spreekt hierbij over de PtG(power to gas) en de reconversie naar PtH(power to hydrogen).
Om dergelijke duurzame energie-mix te bewerkstelligen wordt gezocht naar een plek (een energie-eiland ) als hub voor deze integratie. Het idee voor een groot centraal gelegen energie-eiland in de Noordzee is niet nieuw. Nieuw is wel dat er de laatste jaren verschillende feasibility-studies hierrond zijn gemaakt. Nederland (TNO en diverse onderzoeksgroepen van universiteiten) heeft hierin het voortouw genomen. Meer en meer wordt hier de Doggerbank die in het midden van de Noordzee ligt naar voren geschoven voor het eiland. In de studies opteert men voor een eilandengroep van 3 eilanden van zowat 6 km2 op de Doggerbank waarvan de investeringskost voor aanleg in de orde ligt van 1,5 biljoen euro. Op die eilanden worden verschillende conversiestations geïnstalleerd (voor de omzetting van electriciteit via electrolyse naar groene waterstof). Er wordt daarenboven ook bekeken om ook nog andere transportactiviteiten (zee&lucht naast energieproductie en -transport) te voorzien waardoor via winwins de prijs van het energietransport van electriciteit en waterstof gevoelig naar beneden zou gaan.
Tot op heden heeft Belgie in offshore wind en gas geïnvesteerd. Denken we hierbij aan Distrigas dat door het Franse Engie is overgekocht. Engie zit vandaag wel in het consortium gasmeetwinds. Doch zien we in dit consortium geen Vlaamse/Belgische onderzoeksgroepen idaar waar er een aantal Nederlandse universitaire onderzoeksgroepen wel in zitten(TNO,TUDelft,Universiteit Groningen,Energy Academy Europe).
Er ligt wel hier een kans voor het researchpark Greenbridge(gelegen in achterhaven van Oostende) dat zich momenteel toelegt op de “technische” aspecten van de blue energy op de Noordzee.
Gelet op het grote belang van de ruimtelijke planning en infrastructuurplanning op de Noordzee 2020-2050 lijkt het dringend dat er een politiek initiatief hierrond wordt genomen waarin best de ministers Tommelein en De Backer het voortouw nemen en waarbij mee kunnen sturen vanuit het oogpunt ruimtelijke ordening van de Noordzee.
Georges Allaert, em. prof. dr. UG
