Interview met een politiek vluchteling

Kwaku Acheampong werkt in Brussel bij FOS als diensthoofd zuidcoördinatie en woont in Antwerpen. Toch woonde hij vroeger ergens anders. De politieke situatie in Ghana dwong hem om te vluchten.

Op een koude oktoberdag in 1986 zet Kwaku Acheampong voor de eerste keer voet op Belgische bodem. Hij ontvlucht Ghana wegens politieke spanningen en onrust. 31 jaar later blikt Kwaku terug op zijn migratieverhaal van leren kennen, missen, opbouwen en liefhebben. Maar vooral van kracht en inzet om zijn twee ‘thuislanden’ te verenigen.

Koud

“De eerste indrukken in België waren niet zo positief: het weer was koud en kil. De mensen bleven binnen en waren afstandelijk. Dat is anders dan in Ghana, een land vol zon en gastvrije mensen. Gelukkig kon ik terecht bij mijn tante in Antwerpen, zij ontving mij met open armen. Voor vele andere migranten liep het niet zo van een leien dakje. Sommige medereizigers sliepen enkele weken op de koude vloer in de Brusselse treinstations. Zij werden al snel ziek en kregen een longontsteking. Het was de periode net voor België startte met de opvang van vluchtelingen in ‘t Klein Kasteeltje. Dat was een belangrijke stap vooruit.”

“Mijn eerste jaren in België verliepen dan ook moeilijk. Ik ben weleens het slachtoffer geweest van racistische opmerkingen en aanvallen. Ook vandaag ontsnap ik daar niet aan. Dat doet wat met een mens.”

Werk

“Werk vinden als migrant, en zeker als migrant met een donkere huidskleur, is niet makkelijk. Ik sprak de taal niet, ik had geen werkvergunning en mensen waren bang voor mij. De Belgen waren niet gewend aan een Afrikaanse buur en zeker niet een collega. Bedrijven waren terughoudend om Ghanezen aan te nemen. In die tijd werden de eerste interimkantoren opgericht, het duurde drie jaar eer ik mijn eerste job via Randstad vond. Ik heb die jaren nuttig ingezet: Nederlands geleerd en een opleiding boekhouden gevolgd .

Na een bijkomende cursus financieel management startte ik bij FOS als ‘boekhouder’. De werking met in Zimbabwe en Zuid-Afrika boeide mij. Ik volgde vormingen en werkte mij in de dossiers in, waardoor ik in ’97 beheerder van het Afrika-programma kon worden. Na een tiental jaar promoveerde ik tot diensthoofd zuidwerking. Een functie die ik nog steeds met veel trots uitoefen.”

Blanke Belgen

“Voor migranten zijn er doorheen de jaren in België veel dingen verbeterd, maar we zijn er nog niet. Er zijn meer opleidings- en carrièremogelijkheden maar toch blijft het knokken. Zo zie je nog steeds weinig personen met een migratieachtergrond in de belangrijke domeinen van de samenleving, zowel op het sociale, politieke en economische niveau. Opklimmen op de sociale ladder blijft moeilijk. Het systeem blijft grotendeels gericht op de ‘blanke Belgen’, zelfs het onderwijssysteem. Dat is jammer. Andere landen zoals Nederland en het Verenigd Koninkrijk staan daar al veel verder in.”

Ghana helpen

“Mijn geboorteland Ghana gaat er nooit meer uit. Ik zet mij in voor de Ghanese gemeenschap in Ghana en in België. Zo ben ik de voorzitter van de ‘Ghana Council’ en verenigde ik de Anglo-Afrikaanse gemeenschap in België in de erkende Federatie FAAB. In Ghana ondersteun ik verschillende ontwikkelingsprojecten voor onderwijs, landbouw, gezondheid en sanitatie. Daar hebben al verschillende gemeenschappen de vruchten van kunnen plukken. Ik zet ook samenwerkingen en contacten op die de bevolking ten goede komen. Kortom ik steek er veel energie in maar dat doe ik met veel plezier!”

Ik mis de openheid en warmte van de Ghanese samenleving wel eens. In België heb je dan weer betere voorzieningen zoals een goed werkend sociaal vangnet, goede en betaalbare basisvoorzieningen. Dingen die je leven makkelijk maken, dat besef ik maar al te goed.”

Ik ben fier dat ik hier in België veel heb kunnen verwezenlijken en een rolmodel kan zijn voor mijn gemeenschap en andere migranten

“Ik ben fier dat ik hier in België veel heb kunnen verwezenlijken en een rolmodel kan zijn voor mijn gemeenschap en andere migranten. Toch kijk ik met gemengde gevoelens terug op mijn verhuis naar hier. Soms heb ik het gevoel dat ik hier veel jaren verloren heb: een nieuwe taal leren, een nieuw leven opbouwen in een samenleving die nieuw voor je is. Dat neemt tijd en vraagt veel geduld. Je moet je ambities noodgedwongen bijstellen. Wie weet had ik wel meer kunnen bereiken als ik in Ghana gebleven was. Maar dit maakt mij net extra gemotiveerd om mij de komende jaren nog voor de volle 100 procent in te zetten!”

Veel organisaties waarmee FOS samenwerkt, komen dagelijks in contact met (arbeids)migranten. Wereldwijd verplaatsen mensen zich, al dan niet tijdelijk, op zoek naar waardig werk. Door hun onzekere situatie, wordt dat recht hen te vaak ontzegd. Vanuit die ervaring met migratie en als reactie op Belgische actualiteit, voert FOS dit najaar samen met 11.11.11 campagne voor een eerlijk migratiebeleid.

Auteur: Caroline Bal