Laatste gebouw wereldtentoonstelling 1913 binnenkort gesloopt?
Evert Vandenberghe, Hannes De Zutter

Laatste gebouw wereldtentoonstelling 1913 binnenkort gesloopt?

In de omgeving van het Universitair Ziekenhuis te Gent staat vandaag het laatste overgebleven gebouw van de wereldtentoonstelling van 1913: een schoolgebouw uit het Moderne Dorp, dat model stond voor de vooruitgang en technische ontwikkelingen van toen.

maandag 10 augustus 2015 12:29
Spread the love

Ondanks de typische trapgeveltjes
en de zes horizontale lijnen in witte natuursteen, valt dit gebouw amper op tussen de studentenhome Home Boudewijn, een nieuwe woonwijk met enkele recente appartementsgebouwen en de twee grootwarenhuizen Aldi en Dreambaby. Zo weinig zelfs dat de Vlaamse Overheid het gebouw pas in 2013 leerde kennen. Gelukkig werd dit schoolgebouwtje op deze
plaats meer dan een eeuw goed bewaard.

Vandaag echter, twee jaar na de 100-jarige
herdenking van wereldtentoonstelling van 1913, wil men het gebouw slopen. Samen met het schoolgebouw zou dus binnenkort ook een belangrijk deel van het
cultureel patrimonium van de stad kunnen verdwijnen, want de school is het
enige intacte gebouw dat op dit moment nog herinnert aan de
wereldtentoonstelling 1913, zonder meer één van de belangrijkste momenten in de
Gentse geschiedenis. 

Wereldtentoonstelling 1913 maakte Gent tot de stad
van vandaag 

De Exposition universelle et internationale de
Gand
1913 of de Universele en internationale wereldtentoonstelling van Gent
is veruit de grootste World fair die België ooit heeft gekend. De
gangmakers waren private ondernemers die al snel het Gentse stadsbestuur tot
grootsheid konden overtuigen. Het resultaat was dat Gent een
wereldtentoonstelling heeft georganiseerd die de stad niet alleen op de
wereldkaart heeft gezet, maar Gent ook haar huidige uitstraling heeft gegeven. 

De Gentse binnenstad werd met het oog op de
wereldtentoonstelling vooral in de jaren vlak voor de World Fair heel
grondig aangepakt. Deze voorafgaande restauratie- en saneringswerken in
de binnenstad bepalen in grote mate het stadsbeeld zoals we dat vandaag
kennen. Zo kreeg het Belfort zijn huidige toren, werd het zwaar
toegetakelde Gravensteen gerestaureerd en kreeg het Veerleplein met de Vismijn
hun huidig uitzicht. Ook het Sint-Pietersstation en de Sint-Michielsbrug werden
in deze periode gebouwd. Het idee van een esplanade met zicht op de toenmalige
haven en de majestueuze aanpak van de gebouwen rond de Graslei vormt de kern
voor de parel die Gent vandaag is. De wereldtentoonstelling van 1913 is
onmiskenbaar de belangrijkste drijfveer geweest voor het stadsbeeld van de
historische binnenstad waardoor er vandaag zoveel toeristen Gent bezoeken. De stad werd dit jaar zelfs in de buitenlandse pers nog geprezen in de top tien van onbekende te ontdekken parels ter
wereld. Terecht! 

10 miljoen bezoekers 

Het evenement liep tot eind oktober 1913 en kreeg
een nooit gezien stroom aan bezoekers over de vloer: bijna 10 miljoen
mensen! Zoals bij alle eerdere wereldtentoonstellingen werd al dat
oogverblindend moois vrijwel onmiddellijk na de sluiting tegen de vlakte
gegooid. Zo werd toen ook de school uit het Moderne Dorp gesloopt, maar in
tegenstelling tot alle andere gebouwen, gebeurde dat bij dit gebouw met een
plan: de school werd terug opgebouwd en kon vanaf 1914 gedurende bijna
driekwart eeuw haar functie als schoolgebouw vervullen. 

Laatste gebouw 

In het Moderne Dorp van de wereldtentoonstelling
staat de school rechts van de kerk en tegenover het gemeentehuis (zie onderstaande foto). 



Dit schoolgebouw is het enige, laatste en volledig intacte gebouw van deze wereldtentoonstelling dat vandaag nog bestaat.

Zoals toen gepland, werd de school in 1914
verplaatst van de wereldtentoonstelling naar haar huidige locatie. Het gebouw
werd volgens het originele bouwplan en met dezelfde bouwmaterialen
heropgebouwd. Inmiddels staat het gebouw reeds meer dan 100 jaar op de huidige
plek.

Zelfs toen de authenticiteit van het schoolgebouw nog
niet uitgeklaard was, pleitten zowel de Gentse stadsdienst Monumentenzorg en
Architectuur alsook het Agentschap voor Onroerend Erfgoed Vlaanderen reeds voor
het behoud van dit gebouw vanwege de leeftijd en het unieke karakter ervan.

Het is onverklaarbaar dat dit historisch gebouw
binnenkort gesloopt wordt, net wanneer nieuw onderzoek heeft aangetoond dat het
een authentiek gebouw is van de wereldtentoonstelling uit 1913. Bovendien is
het schoolgebouw na al die jaren ook nog in een opmerkelijk goede staat. 

Kleur 

Herinneringen aan de wereldtentoonstelling zijn
vooral bewaard gebleven in foto’s. Deze beelden bestaan enkel in
zwart-wit. De kleur van de bakstenen en de materialen van het gebouw
geven ons echter een onvervalste kijk op de oorspronkelijke tinten. Niet alleen voor dit gebouw zelf, maar ook voor het hele Moderne Dorp
van de wereldtentoonstelling. Als dit unieke gebouw verdwijnt, gaat zo ook
unieke historische informatie verloren.

Erfgoed slopen? 

Hoewel het gebouw bijna een eeuw onder de radar is
gebleven, kwam het met de herdenking van de wereldtentoonstelling in 2013 weer
onder de aandacht. Toen Vlaams Agentschap voor Onroerend Erfgoed na een grondig
onderzoek vaststelde dat het een restant was van de wereldtentoonstelling,
plaatste zij het prompt op haar erfgoedlijst. Dit schoolgebouw behoort tot ons
cultureel erfgoed. Niet alleen omdat het vandaag het enige gebouw van de
wereldtentoonstelling van 1913 is dat nog overeind staat, maar vooral omdat het
als laatste gebouw symbool staat voor de indrukwekkende verfraaiingswerken die
de basis vormden van het huidige stadsbeeld en de uitstraling van de stad Gent.

Toch wordt dit enorm belangrijk gebouw binnenkort
gesloopt voor en vervangen door de uitbreiding van een grootwarenhuis. Of valt
er nog iets aan te doen? 

Brieven schrijven 

Iedereen wordt opgeroepen om brieven te schrijven naar de Deputatie van
de Provincie Oost-Vlaanderen (t.a.v. de Dienst Ruimtelijke Vergunningen), W.
Wilsonplein 2, 9000 Gent met de uitdrukkelijke vraag de sloop van het
schoolgebouw niet goed te keuren.  Wie liever op zeker speelt, kan ook de
bevoegde minister vragen het gebouw te beschermen.  Dat doe je door te
verwijzen naar de erfgoedlijst en te schrijven naar Minister Geert Bourgeois,
Martelaarsplein 19, 1000 Brussel of te mailen naar kabinet.bourgeois@vlaanderen.be

Wie de school zelf wil bekijken, kan dit op elk moment.  Het gebouw
is gelegen tegenover de hoofdingang van het Universitair Ziekenhuis op de
Corneel Heymanslaan te Gent, achter de winkels Strobbe en Dreambaby, links van
de Aldi (Google Maps).

Foto’s: Stadsarchief Stad Gent

take down
the paywall
steun ons nu!