Nous sommes le pouvoir

Geheel in de geest van toen, nam de
Franse zangeres en activiste Colette Magny geen langspeler  op met linkse liedjes over mei ‘68, maar
pakte ze uit met een experiment, een collage van zang, voordracht, reportage en
authentieke geluidsopnamen uit die woelige periode. Een plaat om aandachtig
naar te luisteren, ook omdat Magny de revolutionaire sfeer benadert vanuit puur
menselijke hoek. Ze staat zonder meer achter de ideeën en verstopt de slogans
niet, maar plaatst wel de individuele mens op de voorgrond: met zijn vreugde en
enthousiasme, maar ook met zijn frustraties en tekortkomingen.

Magny weet waarover ze spreekt.  Wanneer Parijs ontvlamt, is ze al vooraan de
veertig. “Nous sommes le pouvoir” opent de langspeler: een mix van
straatgeluiden:  gekuch (traangas!),
schoten, samenzang (La lutte finale), een aanmaning tot kalmte, de sirene van
een ziekenwagen. Maar wat kan zij zelf bijdragen? Magny  geeft toe bang te zijn en de straat iet op te
durven, maar één ding kan ze wel: zingen voor de stakende arbeiders:

J’ai eu peur,

Je ne suis même pas allée

Ramasser les blessés

Dans les usines je me suis planquée

Pour les travailleurs, chanter.

Een onverwachte
en pakkende passage is die waar een studente over de telefoon een moeder
geruststelt over haar zoon. Hij is al dagen niet meer thuisgekomen en met al
dat geweld, is de moeder ongerust. “Ja, we zullen voorzichtig zijn, mevrouw”,
sust de studentin. De studenten zelf kennen geen angst.

Boa en Cocagne

Magny besteedt
heel veel aandacht aan de arbeiders en, typerend voor haar humane benadering,
aan de arbeidsvoorwaarden en de terugslag daarvan op het dagelijkse leven en
het gezin. Geen ideologische traktaten, wel een uitgeputte arbeidersvrouw die
droomt van een tuin, de koelte van de bloemen, de vruchten die haar omringen,
een klein Cocagne…  De fabrieksmachines
worden vergeleken met een boa, de slang die haar slachtoffer langzaam maar
zeker, heel zeker, ombrengt door verstikking. De B-kant opent trouwens met een tekst 
over de Franse chemiereuzen en hun onaanvaardbare
arbeidsomstandigheden.  Je moet bedenken
dat de erkenning van vakbonden toentertijd absoluut niet evident was!

Mei ’68 betekent
ook de doorbraak van de debatcultuur, ook al vinden sommigen het bijzonder
moeilijk om de micro even af te staan aan wie er een zogenaamd afwijkende
mening op na houdt. Dat dilemma – opkomen voor
de totale vrijheid van meningsuiting versus het grote gelijk van de enen
en het nog grotere ongelijk van de anderen – wordt geïllustreerd met een heftig
debat in het bedrijf YEMA. De arbeidersstrijd gaat niet enkel over
loonsverhoging, maar ook om een rechtvaardiger wereld. En over onderwijs en
informatie voor de kinderen, de volgende generatie. Men strijdt ook voor de toekomst van de
andere! Magny, de mensen kennende, zingt: we zullen zien wie zijn portemonnee
voorneemt op zijn idealen.

Geef me wapens!

Deze evocatie
eindigt met drie liederen, die Magny de zangeres alle recht aandoen. Het eigen
nummer L’écolier-soldat,  is in de derde
wereld gesitueerd, wellicht Vietnam, waar scholen worden gebombardeerd. Een
kind verliest er zijn kameraad en zijn broer, wiens buik is opengereten. Zijn woede is 
opgewekt en hij wil de wapens opnemen. Magny laat in het midden of we oorlogvoerende kinderen normaal
kunnen vinden, ze legt wel uit waar het fenomeen zijn oorsprong vindt:

Ses tripes dans mes mains j’ai retenu

Mais j’ai pas pu le sauver

Maître d’école, maître soldat

J’ai plus peur des bombardiers

Maître d’école, maître soldat

Donne moi des armes pour lutter.

Daarna volgen twee
composities op basis van gedichten: “Dur est le blé” van Louis Soler over de oorlog in Algerije en
“Quand les brasiers s’allument”  (wanneer
de vuurhaarden oplaaien) naar de dichter-vrijheidsstrijder José Marti, waarin
ze ook citaten van Che verwerkt.

Drie liederen
tegen het imperialisme op drie continenten, vertrekkend van een strijd op nog
een ander continent.  Dat is ook een
samenvatting van  mei ’68.

Referenties
Colette Magny: Mai 68/69 (LP, CD).

De uitzending  Radio 68 draait de volledige LP, aangevuld met protestliederen gaande van
Antoine tot The Beach Boys. Elke woensdag 
van de maand juni  om 12 uur in “Free
Speech  / De Gedachten  zijn vrij” op Radio 68 www.radio68.be.

Radio 68
Radio 68 www.radio68.be is een
niet-commerciële  en onafhankelijke
internetradio die opkomt voor bepaalde
types muziek en woord die je zelden of nooit
hoort in een samenleving waar enkel geld en glitter telt. Radio 68 wil ook
de herinnering levend houden en focust daarom op zeldzame, vergeten, over het hoofd geziene, onterecht opzijgeschoven,
niet-commerciële en door de media verbannen artiesten, genres en muziekjes.