Rangorde van partijen en gemeenten

In absolute aantallen scoren de 7 traditionele Vlaamse partijen als volgt: Groen (1.443 kandidaten met beloftes); PVDA (770); Open Vld (643); CD&V (310); N-VA (247); Vlaams Belang (242) en als laatste sp.a (237). Van de lokale lijsten legden 885 kandidaten een belofte af.

Als we echter meewegen dat de ene partij in (veel) meer gemeenten of met meer kandidaten opkomt dan de andere partij – en kijken we naar het percentage van alle kandidaten mét een belofte – dan kaapt de PVDA de eerste plaats weg (93 procent van alle PvdA-kandidaten deed een belofte) en strandt Groen alsnog op de tweede plaats (met 46 procent). Alle andere partijen – inclusief de lokale partijen – scoren onder de 20 procent; het laagst scoort N-VA met amper 4 procent.

De (lage) scores van sommige partijen weerspiegelen tevens het gebrek aan samenwerking met de partijsecretariaten en -besturen. Zo overhandigden N-VA, CD&V en sp.a ons de contactgegevens van hun kandidaten niet. Communicaties blijken moeilijk én karig. Daarom, kunnen de volksvertegenwoordigers ons goed vertegenwoordigen wanneer hun partijbesturen zo zelden gevolg willen geven aan de vragen en verzuchtingen van de kiezers?

De top 5 van de gemeenten waarin de meeste kandidaten beloften deden is: Antwerpen (243 kandidaten), Gent (178), Leuven (153), Oostende (146) en Deinze (105).

Hoe werkt het?

Als kiezer check je daags voor je gaat stemmen de resultaten op www.meerdemocratie.be/kandidatenbevraging. Je ziet meteen welke kandidaat uit je gemeente tijdens de volgende legislatuur werk wil maken van méér democratie. (Noot: Indien je gemeente niet in de lijst verschijnt, werden er geen geloftes afgelegd). Transparantie is troef.

De drie plannen waarvoor Meer Democratie steun vroeg:

– een volwaardig petitierecht met digitale handtekeningeninzameling en spreekrecht voor burgers in de gemeenteraad. Burgers willen gehoord worden.

– het initiatiefstelsel, waarbij de kiesgerechtigden zich kunnen uitspreken over initiatieven vanuit de bevolking. Burgers willen iets op de politieke agenda kunnen plaatsen, hun mening uitdrukken en (waar nodig) het beleid kunnen doorkruisen.

– budgetparticipatie voor burgers, waarbij een percentage van de gemeentebegroting direct wordt toegewezen door de bevolking.

Belofte maakt schuld

Hoe houden we de volksvertegenwoordigers aan hun woord? Onze 3 voorstellen spelen alvast gretig in op de evoluties in het nieuwe decreet Lokaal bestuur dat begin 2019 in werking treedt.

Uitgangspunt is de lokale autonomie: gemeenten kunnen inzake participatie relatief veel regelgeving autonoom invullen. Zo kunnen burgers nog steeds een voorstel op de agenda van de gemeenteraad plaatsen, maar dit keer zonder opgelegde handtekeningendrempel. En dat schept zowel risico’s als kansen.

De ene gemeente kan de bestaande drempel van 1 of 2 procent drastisch optrekken en een meer burgervriendelijk bestuur kan deze drempel aanzienlijk verlagen. Dankzij de kandidatenbevraging hebben we nu zicht op gemeentes waar heel wat volksanimo rondwaart; daarom richten we onze pijlen eerst op die steden en gemeentes met het grootste aantal democratische engagementen op zak.

Enkele jaren geleden nog richtte Meer Democratie de website www.petitie.be op. Elke burger kan er gratis en onder begeleiding een petitie richten aan de overheid. Nu willen we graag werk maken van betere spreek- en agenderingsrechten voor burgers in de gemeenteraad.

We ijveren ook voor het recht op referenda / volksraadplegingen (zie één van onze pledge-voorstellen: het ‘initiatiefstelsel’). Hoewel je referenda in de praktijk beter kunt voorkomen – door een goed en representatief bestuur worden referenda nagenoeg overbodig – is het een onmisbaar instrument. Via referenda kunnen burgers niet-gedragen, oneerlijke politieke beslissingen terugfluiten. Zonder (bindende) referenda zijn burgers weerloos. 

Daarom zijn referenda – direct beslissingsrecht voor en door burgers – altijd onze core business geweest. Vorig jaar nog plaatste Meer Democratie (toen onder de naam Democratie.Nu) het thema van de consultatieve Vlaamse referenda (lees: de gewestelijke Volksraadpleging) op de politieke agenda. Helaas stemden de meerderheidspartijen het wetsvoorstel tijdens de plenaire vergadering weg. De regering zelf was niet aanwezig; ook de pers schitterde door haar afwezigheid. Woensdag 21 februari 2017 was een gitzwarte dag voor de Vlaamse democratie en u heeft het niet eens geweten!

Na het aantreden van een nieuwe Vlaamse regering hervat Meer Democratie haar lobbygesprekken, met het federale bindende referendum op burgerinitiatief (teken alvast de petitie) récht in het vizier. Want – voorwaar, voorwaar – zonder bindende referenda op initiatief van de burgers, geen democratie. Burgers willen méér dan 1 keer stemmen en 6 jaar zwijgen.

Meer Democratie vzw?

Meer Democratie wil de democratie in al haar facetten bevorderen. Minder particratie en dus méér democratie. De invoering van bindende referenda blijft onze topprioriteit. Binnenkort voeren we ook campagne voor onder meer direct verkozen bestuurders, een eerlijker kiesstelsel en experimenten met loting.

Wij zullen nooit deelnemen aan de verkiezingen en hebben geen eigen politieke agenda. Wij zetten ons slechts in voor de politieke rechten van alle burgers, niets meer en niets minder!

Waardeert u onze inspanningen voor het algemeen belang?

Geef ons vleugels en doneer op www.meerdemocratie.be

Volg ons op Twitter en Facebook!