Dat
voor de N-VA de auto primeert op het openbaar vervoer wordt niet onder stoelen
of banken gestoken: aan de bedrijfswagen zal niet worden geraakt, en in
Antwerpen worden parken geschrapt om er parkeerplaatsen van te maken. Ook op
Vlaams niveau, waar N-VA met Ben Weyts de minister van mobiliteit levert, wordt
stilaan duidelijk dat openbaar vervoer geen prioriteit is.

Boekhoudkundige logica

Exact
een jaar geleden werd in de beleidsdocumenten van de Vlaamse regering een
grondige hertekening van het openbaar vervoersbeleid aangekondigd. We wachten
nog steeds op een concrete visie, al zijn de uitgangspunten wel reeds duidelijk:
meer kostenefficiëntie en het vervangen van basismobiliteit door
basisbereikbaarheid.

Wat
de kostenefficiëntie betreft: het is duidelijk dat de mobiliteitsvisie van minister
Weyts in de lijn ligt van de boekhoudkundige logica van deze Vlaamse regering.
Dit betekent natuurlijk in de eerste plaats opnieuw besparen, terwijl De Lijn tijdens
de vorige legislatuur reeds op een streng dieet werd gezet. Toen moest de
Vlaamse vervoersmaatschappij 100 miljoen euro besparen. Deze legislatuur zal de
eindafrekening rond de 60 miljoen euro liggen, waarvan 35 miljoen euro reeds in
2015 te realiseren.

Dienstverlening gaat
erop achteruit

Een
groot deel van deze inspanning zal langs de inkomstenzijde worden gezocht: een
verhoging van de tarieven, geen gratis openbaar vervoer meer voor 65 plussers,
meer controles op en boetes voor zwartrijden en meer reclame op de bus…

Maar
60 miljoen euro vind je natuurlijk niet enkel langs de inkomstenkant. Ook in
het aanbod van De Lijn wordt flink gesnoeid: ritten met weinig reizigers zullen
verdwijnen, in de eerste plaats op zondag, maar ook op andere dagen voor 10u en
na 19u. Bovendien werd de schrapping van 13 belbusgebieden (een dienst waar
dagelijks gemiddeld 5000 burgers gebruik van maken, vooral in de buitengebieden)
reeds aangekondigd en valt in 3 belbusgebieden het volledige aanbod op zondag
weg.

Kans op vervoersarmoede
vergroot

Naast
de enorme impact hiervan op het personeel van De Lijn, is de kans dat de
vervoersarmoede onder de gezinnen zal toenemen dan ook groot, bevestigen zowel
mobiliteits- als armoede organisaties. Vervoersarm is iemand die om
uiteenlopende redenen niet op de plaats geraakt waar hij of zij moet geraken. Het
risico om vervoersarm te worden is dan ook vele male groter bij bejaarden of
kwetsbare groepen die in de buitengebieden wonen.

Laat
dat nu net de mensen zijn die het meest afhankelijk zijn van het openbaar
vervoer om deel te nemen aan het maatschappelijk leven. Bovendien heeft in
Vlaanderen nog steeds 1 op de 5 gezinnen geen eigen wagen en wegen de
vervoerskosten dan ook zwaar door in het gezinsbudget. Het is dan ook maar zeer
de vraag of het nieuw aangekondigde recept van ‘basisbereikbaarheid’ hieraan
iets zal verhelpen.

Meer betalen voor minder

In
het kader daarvan wordt nu in de parlementaire debatten geschermd met
allerhande hervormingsvoorstellen voor De Lijn, gaande van de volledige
liberalisering van het openbaar vervoer, tot het inzetten van taxi’s of
vrijwilligers die met dorpsauto’s mensen op hun bestemming brengen. Voor het
Vlaams ABVV is het duidelijk: het aanbieden van betaalbaar openbaar vervoer is
en blijft een kerntaak van de overheid, ook voor mensen in de buitengebieden.

Het
beleid van minister Weyts heeft tot nu toe echter maar tot één concreet
resultaat geleid: de burger zal meer moeten betalen voor minder openbaar
vervoer, wat van deze maatregel een zoveelste besparing op de kap van de
gezinnen maakt.

Greg Verhoeven, adviseur
studiedienst Vlaams ABVV

*
* *

De
Vlaamse regering van N-VA, Open VLD en CD&V zit op 25 juli 2015 exact één
jaar in het zadel. Hoog tijd voor een bilan van het gevoerde beleid. In deze
reeks artikelen analyseert de studiedienst van het Vlaams ABVV hoe de
factuurregering Bourgeois I de rekening systematisch doorschuift naar de
burgers en daarbij ook de laagste inkomensgroepen niet ontziet.