• Stoppen met het subsidiëren van bedrijfswagens

Door allerlei fiscale gunstmaatregelen is het voor werkgevers in België voordeliger om bedrijfswagens aan te bieden dan loonsverhoging. Mensen met bedrijfswagens schakelen nauwelijks over op openbaar vervoer of fiets, zelfs niet voor trajecten waar zich frequent files voordoen.

Volgens een studie van Promoco gaat 84 tot 93 procent van de mensen die een bedrijfswagen bezitten met de auto naar het werk, terwijl dit voor mensen zonder bedrijfswagen maar 59 procent is.

Bedrijfswagens doen daarnaast het aantal gereden kilometers sterk toenemen. Een bedrijfswagen leidt gemiddeld jaarlijks tot 9.200 extra gereden kilometers en bedrijfswagens maken de helft uit van de auto’s in de files in België.

Het afschaffen van de fiscale gunstregeling voor bedrijfswagens en die vervangen door interessante fiscale aftrekbaarheid voor openbaar vervoer, autodelen en tussenkomst bij kosten voor carpooling en (elektrische fietsen), zou daar verandering in kunnen brengen.

“De subsidie van bedrijfswagens is misschien het meest scheefgegroeide dossier en het kost 3,5 miljard euro per jaar. Door hiermee te stoppen, komt er geld vrij dat naar het mobiliteitsbudget, het aanpakken van milieuvervuiling en een alternatief milieuvriendelijk vervoerspakket voor werknemers zou kunnen gaan”, aldus Lieze Cloots van Bond Beter Leefmilieu.

• Energie besparen en jobs creëren door huizen te isoleren

Gelet op het grote aantal oude gebouwen in België, heeft de bouwsector een groot potentieel voor het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen. Bestaande woningen zouden (beter) geïsoleerd kunnen worden en voorzien van milieuvriendelijke technologie.

De bouwsector telt alleen al in Vlaanderen circa 160.000 werknemers. In 2012 gingen er 1.800 jobs verloren in de sector en faillissementen zijn schering en inslag. 75 procent van de huizen in Vlaanderen dateert van voor 1980 en is onvoldoende geïsoleerd.

Investeren in woningisolatie is goed voor de werkgelegenheid, de energiefactuur van woningeigenaars en huurders en goed voor het milieu. Daarnaast zou vervanging van verwarmingssystemen op fossiele brandstoffen door milieuvriendelijke alternatieven de energievraag in de gebouwensector aanzienlijk kunnen verminderen.

Een aantal milieuorganisaties, waaronder WWF en Greenpeace, dringen er bij de Vlaamse regering op aan om haar verantwoordelijkheid te nemen: “We erkennen dat het huidige Vlaamse beleid met premies voor energiebesparende ingrepen (dakisolatie, muurisolatie, isolerend glas en energiezuinige woningen) en energierenovaties een stap in de goede richting is. Nu de Vlaamse regering ook het woonbeleid in handen krijgt, dienen er zich bijkomende mogelijkheden aan om het Vlaamse woonbeleid op een energiezuinige leest te schoeien.”

• Investeren in schone lucht in eigen land

België zal meer dan de helft van zijn Kyoto-doelstelling bereiken via de aankoop van ‘schone’ lucht. De federale regering kocht voor bijna 160 miljoen euro emissierechten aan, Vlaanderen voor bijna 40 miljoen euro, het grootste deel via projecten uit India en China. 

Dit gaat op zijn minst in tegen de geest van het Kyoto-akkoord, maar staat vooral in contrast met herhaalde verklaringen van de federale en de Vlaamse overheden dat interne maatregelen voorrang krijgen op de aankoop van schone lucht.

Naast de kwantiteit schort er ook iets aan de kwaliteit van het aankoopbeleid. Zo is er absoluut geen sprake van een gecoördineerd beleid en een eenduidig ‘kwaliteitslabel’ en zijn een aantal van de projecten waarin geïnvesteerd is, dubieus te noemen.

Tegenover deze investeringen in projecten in het buitenland, staat dat de overheid in 2007-2012 meer vergunningen afleverde om te ontbossen dan om te bebossen. Volgens de Boswijzer is er in die periode meer dan 8.000 ha bos bijgekomen, maar de betrouwbaarheid van de Boswijzer (die onder meer serres en groene villawijken als bos rekent) is ernstig in twijfel te trekken.

Bart Muys, hoogleraar bosecologie en bosbeheer aan de KU Leuven, onderzocht de Boswijzer en kwam voor de periode 2000-2012 juist uit op enkele honderden hectare uitbreiding en enkele duizenden hectare ontbossing.

In plaats van te investeren in schone lucht in het buitenland, zou er in herbebossingsprojecten in eigen land geïnvesteerd kunnen worden. Mathias Bienstman van Bond Beter Leefmilieu: “De milieubeweging vindt dat alle reducties voor de geldende Europese en internationale klimaatdoelstellingen intern, in eigen land moeten gebeuren. Er zijn mogelijkheden te over.”

• Wonen in nabijheid van werkplek stimuleren

Een aanpassing van het kadastraal inkomen en onroerende voorheffing kan wonen in de stad aantrekkelijker maken en het autoverkeer mee beperken. Ook de bevoegdheid die de gewesten krijgen rond de woonbonus zou hiervoor kunnen worden ingezet. 

Jonge gezinnen verhuizen uit de steden wegens een gebrek aan groen, de verkeersdrukte en het tekort aan betaalbare gezinswoningen in de stad. Dit zorgt voor een grotere druk op open ruimte buiten de steden en meer verkeer. Om deze trend te keren, kan het wonen in de stad positief gediscrimineerd worden.

Nu is er eerder sprake van negatieve discriminatie van de stedeling. Wonen in de stad is duur. Om belastbare inkomsten uit een onroerend goed vast te stellen, wordt uitgegegaan van het kadastraal inkomen, dat in de stad heel wat hoger ligt dan op het platteland.

Om het wonen in de stad een extra stimulans te geven, kan het kadastraal inkomen worden herzien en kan de onroerende voorheffing op basis van dit kadastraal inkomen worden bijgesteld.

• Investeren in goed openbaar vervoer

Wie de auto voor het openbaar vervoer verruilt, krijgt te maken met vertragingen, verouderde treinstellen, gebrek aan veiligheid en een gebrekkige dienstverlening. Het openbaar vervoer aantrekkelijker maken, helpt tegen de files, is beter voor het milieu en creëert bovendien jobs. Een betere benutting van het spoornetwerk in en rond Brussel zou al een goed begin zijn.

Deze beslissing lijkt een open deur, maar toch heeft de NMBS elk jaar minder middelen ter beschikking om meer reizigers mee te vervoeren.