Overheidssteun eerder regel dan uitzondering in de fastfood

Volgens het onderzoek van de universiteit ligt het aantal medewerkers dat een beroep moet doen op overheidssteun in de fastfoodsector twee keer zo hoog als in andere sectoren wegens lage salarissen, het beperkte aantal werkuren en slechte secundaire arbeidsvoorwaarden. Zo heeft slechts 13 procent van de fastfoodmedewerkers een ziektekostenverzekering via de werkgever.

Overheidssteun is voor medewerkers in de fastfoodsector eerder de regel dan de uitzondering, stellen de onderzoekers. Zelfs voor diegenen die minstens veertig uur per week werken.

Ondertussen maakten de tien grootste fastfoodbedrijven in de VS het afgelopen jaar ruim 7 miljard dollar winst. Het schrijnende contrast tussen de recordwinsten in de sector en de schrale lonen die de medewerkers onderaan de keten verdienen vormde in augustus 2013 de aanleiding voor stakingsacties in 60 Amerikaanse steden.

De stakers eisten het recht om zich te organiseren in vakbonden, zodat zij hun werkgevers vervolgens een loon van 15 dollar per uur kunnen vragen. Het gemiddelde uurloon van een medewerker in de fastfoodindustrie bedraagt momenteel 8,69 dollar.

Volgens Shantel Walker, een fastfoodmedewerker uit New York, kunnen sommige van haar collega’s niet eens de huur betalen. “Ik ken mensen die niet eens een eigen woning hebben. Ze wonen in opvanghuizen en werken elke dag”, vertelt Walker aan Democracy Now.

Uit een onderzoek van de belangenorganisatie National Employment Law Project (NELP) blijkt dat het personeelsbeleid van McDonald’s alleen al 1,2 miljard dollar aan Amerikaans belastinggeld per jaar zou kosten. Hiermee kost McDonald’s de Amerikaanse belastingbetaler bijna twee keer zoveel geld als de op een na grootste speler in de fastfoodsector, Yum! Brands (waar onder andere Pizza Hut en KFC deel van uitmaken). En dit terwijl McDonald’s in 2012 maar liefst 5,46 miljard dollar winst maakte.

“Het zakenmodel van de fastfoodindustrie, met haar lage lonen, dwingt medewerkers een beroep te doen op overheidssteun om toegang te krijgen tot voedsel, gezondheidszorg, huisvesting en andere basisbehoeften”, zegt Jack Temple van de NELP. 

Franchise-model en jeugdige werknemers als excuus voor lage salarissen

Multinationals als McDonald’s beweren weinig invloed te hebben op de salariëring van fastfoodmedewerkers aangezien zij volgens het franchise-model werken. Een hypocriet verhaal, stelt Temple, aangezien het bestuur van McDonald’s wel volledige inspraak heeft over alle andere aspecten van de bedrijfsvoering: van de inrichting van de restaurants tot de producten die er geserveerd worden. 

Een ander veelgebruikt excuus van de fastfoodbedrijven is dat de slecht betaalde functies bedoeld zouden zijn voor starters op de arbeidsmarkt.

“Onze geschiedenis is rijk aan voorbeelden van personen die hun eerste baan vonden bij McDonald’s en vervolgens een succesvolle carrière wisten op te bouwen, zowel binnen als buiten ons bedrijf”, vertelt een woordvoerder van McDonald’s aan Reuters.

Volgens het Employment Policies Institute, een tegenstander van salarisverhogingen in de fastfoodsector, zou de NELP vergeten dat veel fastfoodmedewerkers jongeren zijn die nog bij hun ouders wonen en naar school gaan.

Uit de cijfers van de NELP blijkt echter dat 30 procent van de fastfoodmedewerkers een gezin met kinderen moet onderhouden. Volgens het onderzoek van Berkeley is slechts 18 procent van de medewerkers jonger dan achttien en nog inwonend bij ouders.

Volgens Temple vormen laagbetaalde banen in de dienstensector tegenwoordig de kern van de Amerikaanse economie. “Dit is de economische trend van de afgelopen drie decennia die zich waarschijnlijk voort zal zetten”, zegt Temple tegen Democracy Now. “Er zal actie moeten worden ondernomen om de salarissen te verhogen: de economie zal dit niet zelf oplossen.”