Falende staat
Op 11 oktober werd de premier van Libië op een brutale manier ontvoerd en enkele uren later weer vrijgelaten. De kidnapping is symptomatisch voor de situatie in het land. Op 12 oktober ontplofte een bomauto vlakbij de ambassades van Zweden en Finland. Een week eerder werd de Russische ambassade geëvacueerd nadat ze bestormd was door gewapend mannen. Een jaar geleden is hetzelfde gebeurd met de ambassade van de VS. Daarbij kwamen de ambassadeur en drie medewerkers om. Ook andere ambassades waren in het verleden al het doelwit van aanvallen.
De militaire interventie van het Westen heeft Libië net zoals Irak en Afghanistan tot een falende staat herschapen. Sinds Khaddafi verdreven en vermoord werd, is de veiligheidssituatie in het land compleet uit de hand gelopen. Aanvallen op politici, activisten, rechters en veiligheidsdiensten zijn schering en inslag.
De centrale regering heeft nauwelijks controle over het land. Rivaliserende milities zwaaien de plak. In februari was het overgangsparlement gedwongen om in tenten te vergaderen omdat ze uit het parlementsgebouw waren verdreven door boze rebellen. De boot die voor Lampedusa zonk, waarbij meer dan 300 vluchtelingen verdronken, was afkomstig uit Libië. Enzovoort, enzovoort.
Libië heeft de grootste oliereserves van Afrika. Maar vanwege de chaos in het land is de olieontginning praktisch stilgevallen. Vandaag moet het land zelfs diesel invoeren om zijn elektriciteitsvoorziening op peil te kunnen houden. Begin september nog werd de watertoevoer naar Tripoli gesaboteerd, waardoor de hoofdstad zonder water dreigde te komen.
“Libië heeft de grootste oliereserves van Afrika, maar vandaag moet het land zelfs diesel invoeren om zijn elektriciteitsvoorziening op peil te kunnen houden”
Uitvalbasis voor islamterrorisme
Maar het meest zorgwekkende is de jihadisering van het land. De islamisten controleren hele gebieden van het land en bemannen checkpoints in de steden Benghazi en Derna. Veelbetekenend in dat verband is de figuur van Belhadj. Dit (zogezegd) voormalig Al-Qaeda kopstuk was betrokken bij de bomaanslagen in Madrid in 2004. Na de val van Khadafi werd hij militair gouverneur van Tripoli en stuurde hij honderden Libische jihadis uit naar Syrië om er te vechten tegen Assad. Vandaag werkt hij aan de oprichting van een conservatieve islamitische partij.
De invloed van die jihadisering sterkt zich uit tot ver buiten de landsgrenzen. De Tunesische minister van Binnenlandse Zaken omschrijft Libië als een “toevluchtsoord voor Noord-Afrikaanse Al-Qaeda afdelingen”.
Door het uitschakelen van het centraal gezag in Libië kwamen zware wapens in handen van allerhande milities. Een ervan, de Libyan Islamic Fighting Group (LIFG), waarvan Belhadj de leider was, sloot een alliantie met de islamistische rebellen van Mali. Deze laatsten slaagden erin om samen met de Toearegs het noorden van Mali te veroveren gedurende enkele maanden.
De grootschalige gijzelingsactie op een gascomplex in Algerije in januari gebeurde ook al vanuit Libië. Vandaag wordt Syrië volop bediend vanuit Libië en breidt de jihadivlek zich verder uit naar Niger en Mauritanië.
“De Tunesische minister van Binnenlandse Zaken omschrijft Libië als een ‘toevluchtsoord voor Noord-Afrikaanse Al-Qaeda afdelingen’”
Met dank aan de CIA
Op het eerste gezicht lijken de VS en het Westen zich ernstig zorgen te maken over deze toenemende jihadi-activiteiten in Noord-Afrika. Bovendien is er ook nog Nigeria, Somalië, en recent ook Kenia. Maar bij nader toezien lijkt de situatie iets ingewikkelder.
De val van Khaddafi kwam tot stand door een alliantie van aan de ene kant gespecialiseerde commando’s van Frankrijk, Groot-Brittannië, Jordanië en Qatar, en aan de andere kant rebellengroepen. De belangrijkste was wellicht de Libyan Islamic Fighting Group (LIFG), een organisatie die op de lijst stond van verboden terroristische organisaties. De leider ervan, de hoger vernoemde Belhadj, had twee- tot drieduizend man onder zijn bevel. Zijn militie kreeg nog training van de VS juist vóór de rebellie in Libië begon.
De VS zijn hier niet aan hun proefstuk toe. In de jaren tachtig trainden en omkaderden ze extremistische islamstrijders in Afghanistan. In de jaren negentig deden ze dat over in Bosnië en tien jaar later in Kosovo. Het valt niet uit te sluiten dat westerse inlichtingendiensten direct of indirecte betrokken zijn bij terreuractiviteiten van de Tsjetjenen in Rusland en van de Oeigoeren in China.
“De VS zijn niet aan hun proefstuk toe. In het verleden trainden en omkaderden ze extremistische islamstrijders in Afghanistan, Bosnië en Kosovo”
De VS en Frankrijk deden alsof ze verrast waren door de bezetting van de Toearegs en de islamisten in het noorden van Mali. Maar dat is schijn. Men kan zich zelfs afvragen of ze het niet hebben uitgelokt, net zoals ze dat in 1990 gedaan hebben met Irak t.a.v. Koeweit.
Gezien de activiteiten van Al-Qaeda in de regio, wist elke serieuze geostrateeg dat de uitschakeling van Khaddafi zou leiden tot toenemende terroristische dreiging in de Magreb en de Sahel. Als de val van Khaddafi bovendien in belangrijke mate voltrokken werd door jihadi milities, die de VS zelf hadden getraind en omkaderd, dan mag je toch serieuze vragen beginnen stellen. Voor meer details daarover verwijs ik naar een vorig artikel.
Geopolitieke agenda
In elk geval komt de islamitische terreurdreiging in de regio en elders in het continent, de VS goed uit. Het geeft hen een perfect excuus om militair aanwezig te zijn en tussenbeide komen op het Afrikaanse continent. Het is Washington niet ontgaan dat China en andere groeilanden in toenemende mate actief zijn op het continent en ze alzo een bedreiging vormen voor hun hegemonie.
China is vandaag al de belangrijkste handelspartner van Afrika. Volgens de Financial Times “is de militarisering van het Amerikaanse beleid na elf september al lang omstreden omdat het in de regio beschouwd wordt als een poging van de VS om de controle over de grondstoffen te versterken en de snelgroeiende commerciële rol van China te counteren”.
“De islamitische terreurdreiging in de regio komt de VS goed uit. Het geeft hen een perfect excuus om militair aanwezig te zijn en tussenbeide komen op het Afrikaanse continent”
In november 2006 organiseerde China een uitzonderlijke top over economische samenwerking waarop minstens 45 Afrikaanse staatshoofden aanwezig waren. Uitgerekend één maand later kondigde Bush de oprichting van Africom goed. Africom is het militair commando van de VS (vliegtuigen, boten, troepenmacht, enz.) bestemd voor het Afrikaanse continent. We zagen het voor het eerst aan het werk in Libië en daarna in Mali.
Africom is nu actief in 49 van de 54 Afrikaanse landen en de VS heeft in minstens 10 landen militaire basissen of permanente installaties.http://concernedafricascholars.org/african-security-research-project/?p=12; http://www.globalsecurity.org/military/facility/africom.htm; http://www.towardfreedom.com/global-news/3366-the-startling-size-of-us-military-operations-in-africa. De militarisering van de VS op het continent neemt hand over hand toe. Hieronder zie je een kaartjeBron: http://www.alternet.org/print/world/huge-growth-us-military-ops-africa. van hun aanwezigheid op het continent de afgelopen twee jaar. Het spreekt voor zichzelf.Legende bij de kaart:
Green markers: U.S. military training, advising, or tactical deployments during 2013
Yellow markers: U.S. military training, advising, or tactical deployments during 2012
Purple marker: U.S. “security cooperation”
Red markers: Army National Guard partnerships
Blue markers: U.S. bases, forward operating sites (FOSes), contingency security locations (CSLs), contingency locations (CLs), airports with fueling agreements, and various shared facilities
Green push pins: U.S. military training/advising of indigenous troops carried out in a third country during 2013
Yellow push pins: U.S. military training/advising of indigenous troops carried out in a third country during 2012
Op economisch vlak verliezen de landen van het Noorden gaandeweg terrein t.a.v. de groeilanden uit het Zuiden, dat is zeker ook het geval in Afrika, een continent rijk aan grondstoffen. Het lijkt er meer en meer op dat zij die teruggang proberen te stoppen met militaire middelen. Dat belooft voor het zwarte continent.
