In thuisland Noord-Ierland is Michael Foley, docent informatietechnologie, dichter en romanschrijver, minder beroemd dan in België. Zijn populariteit in België heeft hij te danken aan enthousiaste fan Tom Barman, frontman van dEUS, die niet onverdienstelijk was in het promoten van zijn boek. Foley: “Misschien moet ik Bono mijn boeken toesturen om eens wat aandacht te krijgen van de pers aan mijn kant van de oceaan.”

Lekker mopperen

Michael Foley (1947) is lekker dwars: hij moppert graag en veel, maar blijft daarbij charmant en vrolijk. In de bestseller ‘Absurde Overvloed’ steekt hij de draak met alle moderne remedies voor een gelukkiger leven en roept hij op tot een kritische blik op de huidige tijdsgeest. Foley doopte onze eeuw om tot het tijdperk van de Smiley. Dat klinkt leuk, maar in dit tijdperk worden we overspoeld door mogelijkheden, prikkels, onrust en oppervlakkigheid en dat draagt niet bij aan ons gevoel van geluk.

Foley: “Als je geluk bewust opzoekt, verdwijnt het en als je iets anders nastreeft, duikt het ineens op. Het is ongrijpbaar, zoals zoveel goede dingen, bijvoorbeeld humor en originaliteit. Je kunt er maar beter niet aan denken.”

“Mensen hebben in deze tijd steeds meer het gevoel dat ze zonder inspanning een productief en vervuld leven kunnen hebben en daar ook recht op hebben. Dat idee maakt het juist moeilijker om je tevreden te voelen. Technologie en wat mensen willen zorgt voor een soort vicieuze cirkel. Entrepreneurs spelen in op verlangens, maken een gadget en voor je het weet, is het niet meer weg te denken. Zo gaat het almaar maar door.”

Lang leve het gewone

Foley deed Gent aan om daar het Possible Futures festival van De Vooruit te openen, maar eigenlijk gelooft hij niet in toekomstvoorspellingen. Foley: “Het meest opwindende aan de toekomst is juist dat die niet te voorspellen valt. Het leven is fundamenteel onvoorspelbaar en dat is maar goed ook, maar mensen vinden dat moeilijk te accepteren. We hebben een diep verlangen iets over de toekomst te weten, vandaar ook festivals als dit.”

Foley heeft een diep wantrouwen naar groepen, omdat die volgens hem neigen tot een gevoel van superioriteit. Het indirect beïnvloeden van de toekomst kan net zo goed plaatsvinden op het individuele, alledaagse niveau waarover hij schrijft in het boek Lang Leve Het Gewone.

“Dingen als de Occupy-beweging zijn erg zichtbaar, spannend en kunnen effect hebben. Maar wie zegt dat het niet net zo goed is om thuis te zitten met een kind en het een paar verhalen voor te lezen, of samen met verf te spelen? Het enige wat je namelijk met zekerheid kunt zeggen over de toekomst, is dat de kinderen van vandaag die zullen vormgeven.”

James Joyce en Proust als ervaringsdeskundigen van het alledaagse

In Lang Leve Het Gewone treedt Foley in het voetspoor van kunstenaars, filosofen en psychologen en beschrijft hij wat de moeite waard kan zijn in ons gewone leven. Hij haalt schrijvers en denkers van James Joyce tot Marcel Proust aan om te laten zien hoe je het alledaagse kunt ondermijnen door het listig te omarmen.

“Ons gevoel dat we altijd maar recht moeten hebben op alles, is wat ten grondslag ligt aan de ecologische crisis, maar ook aan de spirituele crisis waarin we ons bevinden. Als mensen ‘het ding’ dat roept ‘Ik! Ik wil!’ leren herkennen, kunnen ze roepen: ‘Ga terug in je kooi!’ Iedereen zou zich stukken beter voelen.”

Innerlijke dwerg

“Veel zelfhulp-boeken gaan over het bereiken van je potentieel en het uitbreiden van je mogelijkheden. Onzin. Mensen moeten weer in contact komen met hun innerlijke dwerg en zich realiseren dat ze een persoon met beperkte mogelijkheden zijn.”

“Ik geloof bijvoorbeeld niet in social media. Niemand heeft 500 vrienden, ik zou het al moeilijk vinden er 6 te noemen. Er ontstaat een soort druk om de hele tijd interessante dingen tegen steeds meer mensen te zeggen. Mijn agent wil graag dat ik op Twitter ga, maar ik moet er niet aan denken. Ik zou mensen alleen maar vervelen.”

Van zijscheidingen tot chique hotels

Volgens Foley hebben we de neiging het reële voor het virtuele te verruilen, terwijl er in het alledaagse genoeg vermakelijks te beleven valt.

“Sommige dingen die echt gebeuren, gaan nog verder dan satire. Ik kan enorm genieten van absurditeit. De zijscheiding voor mannen is weer in de mode. Toen ik opgroeide, probeerden we allemaal van de zij-scheiding af te komen die onze moeders zo mooi vonden. We vonden het ‘geeky’. Nu lopen alle hippe mannen ermee rond.”

“Ik zit hier in een chique hotel en word geïnterviewd over mijn boek, terwijl ik opgroeide in een klein dorpje in Noord-Ierland en nooit durfde te zeggen dat ik schrijver wilde worden. En dan die rockster: Tom Barman die me noemt in een interview en ineens heb ik allemaal Belgische journalisten aan de telefoon. Hilarisch, dat had ik nooit kunnen bedenken. Shit, ik moet zijn muziek eens gaan beluisteren. Schrijf maar dat ik hem heel dankbaar ben.”