Australiërs verkiezen hun 44ste parlement

Volgens Peter Boyle^[1] van het Australische weekblad Green Left Weekly zijn de inhoudelijke verschillen tussen de twee grote tegenstanders, eerste minister Kevin Rudd (Labor) – die gaat voor een derde ambtstermijn – en oppositieleider Tony Abbott (Liberal Party) nagenoeg onbestaande.

Sam Wainwright, gemeenteraadslid in de havenstad Fremantle (Western Australia) voor de Socialist Alliance, maakt zich eveneens weinig illusies: het Australische parlement zal na 7 september het vertrouwen geven aan een even slechte dan wel nog slechtere regering dan de huidige Labor-regering onder leiding van Rudd.

Er is ditmaal echter een nieuwe speler die de Australische kiezer een politiek alternatief biedt. WikiLeaks-oprichter Jullian Assange maakte namelijk eind 2012 zijn plannen bekend een eigen WikiLeaks Party in het leven te roepen. In dit kader trekt hij morgen naar de kiezer^[2] als kandidaat voor de Senaat in de deelstaat Victoria.

Haalbaarheid van een senaatszetel voor Assange

Het Australische parlement bestaat uit enerzijds de Kamer van Volksvertegenwoordigers waarvan alle 150 zetels worden verkozen volgens het ‘alternative vote-systeem’^[3], en anderzijds de Senaat waar 40 van de 76 zetels rechtstreeks verkiesbaar zijn volgens een complex systeem van evenredige vertegenwoordiging. In de deelstaat Victoria zijn 6 zetels te verdelen voor de nationale Senaat.

Verwacht wordt dat de twee grote blokken, Labor en de coalitie van de Liberal en National Party, elk twee zetels zullen halen in Victoria. Hoogstwaarschijnlijk gaat een vijfde zetel naar de Australische Groenen. Dan blijft nog een zesde zetel over. Voortgaand op de recente parlementaire geschiedenis kan zelfs een kandidaat met slechts 2 procent van de directe voorkeursstemmen deze laatste zetel verwerven.

In een exclusief interview met Assange dat op 6 september door de progressieve krant Independent Australia werd gepubliceerd, peilt journalist Sandi Keane hoe groot hij zijn kans op een zetel zelf inschat.

Assange: “Onze WikiLeaks Party werd pas officieel erkend als politieke partij in juli. Volgens de laatste opiniepeiling staan we op de vierde plaats van populairste partijen in Australië – en de meest populaire partij van alle nieuwe partijen. Niettemin zal het in deze verkiezingen aankomen op de directe voorkeurstemmen en de verdeling van de tweedevoorkeurstemmen^[4] tussen de kleinere partijen. Gerry Georgatos heeft mogelijk een kans in Western Australia, net als Kellie Tranter en ikzelf (met Binoy Kampmark als running-mate) in Victoria.”

Indien Assange zaterdag een zetel haalt in de Senaat, biedt zich mogelijk een uitweg aan voor zijn benepen situatie. Op 19 juni 2012 zocht hij een toevlucht tot de Ecuadoriaanse ambassade in Londen – waar hij nu nog steeds verblijft.

Wat na een mogelijke senaatszetel voor Assange?

Volgens Assange is het mogelijk – indien hij wordt verkozen – dat hij ook effectief zitting neemt in de Senaat wanneer zijn mandaat vanaf juli 2014 in zal gaan. Deze mogelijkheid bestaat als de voorgestelde wijzigingen in de Britse uitleveringsverdagen van kracht worden.

Deze verdragswijzigingen zouden ingaan vanaf januari 2014 en sluiten uitlevering uit voor andere doeleinden dan ‘vervolging’. Assange werd nooit formeel beschuldigd voor een strafbaar feit. Zijn Europees aanhoudingsbevel heeft slechts een ‘verhoor’ voor ogen. Volgens die plannen, zouden de Zweedse aanklagers hem onder de nieuwe regeling op Britse bodem moeten verhoren, niet in Zweden.

Omdat er volgens Assange niets valt te bekennen, iets waarop hij de nadruk blijft leggen, zou hij na een verhoor door de Zweedse autoriteiten algauw op vrije voeten kunnen zijn – vrij om het VK te verlaten en zijn mandaat in Australië op te nemen.

Assange: “Indien ik het geluk heb verkozen te worden, hoef ik mijn zetel niet vóór juli 2014 op te nemen. De grondwet geeft mij in het slechtste geval nog twee maanden respijt. Een gunstige timing kan alles laten samenlopen.”

De WikiLeaks-partij

Tijdens de campagne hamerde de WikiLeaks Party op ‘Transparency, Accountability and Justice‘. Volgens Assange is dit niet louter een verkiezingsleuze – het is de wijze waarop de partij zich voorneemt haar functie in de Senaat te vervullen.

Assange: “Indien de Australiërs dus zo goed zullen zijn om op mij of de andere partijgenoten te stemmen, gaan we niet onvoorbereid ons mandaat opnemen. We trekken naar de kiezer met een zeer kwalitatieve alliantie van journalisten en onderzoekers die een uitgebreid zicht hebben op de regeringscorruptie en de mechanismen van de politieke besluitvorming, en daarnaast ook om kunnen gaan met een intense druk.”

“De partijgenoten hebben aangetoond onbevreesd te zijn, zoals wordt bewezen door hun werk op langere termijn waarin ze betrokken zijn geweest en hun strijd voor publieke rechten. Geen van hen werd verleid door geld dan wel politieke beïnvloeding. Allen hebben ze de prioriteit gegeven aan rechtvaardigheid en waarheid boven andere belangen in hun leven.”

Het blijft dus uitkijken naar de resultaten van nieuwkomer WikiLeaks Party en de mogelijke senaatszetel voor Assange.

Voetnoten

• [1]Boyle is tevens senaatskandidaat voor de Socialist Alliance in de staat Sydney.
• [2]Sinds 1925 geldt in Australië de stemplicht voor de parlementsverkiezingen, vandaag gaat die plicht in vanaf 18 jaar.
• [3]Het ‘alternative vote’-systeem is een kiessysteem waarbij niet louter een stem wordt uitgebracht, maar wel een rangschikking van de verschillende kandidaten wordt gemaakt. In Australië wordt de Kamer van Volksvertegenwoordigers volgens dit ‘alternative vote’-systeem verkozen.
• [4]Binnen het complexe kiessysteem voor de Australische senaatsverkiezingen kan de burger meerdere voorkeurstemmen (volgens rangschikking) uitbrengen.