“Einde van Fukushima-ramp nog lang niet in zicht”
Nieuws, Economie, Milieu, Greenpeace, Kernenergie, Japan, Fukushima, Reactorvat, Kernramp Fukushima, Milieurampen, Jan Vande Putte, TEPCO, Radioactieve besmetting, Koelwater -

“Einde van Fukushima-ramp nog lang niet in zicht”

De kerncentrale in het Japanse Fukushima, die zwaar beschadigd raakte bij de aardbeving en de tsunami in 2011, is weer volop in het nieuws. De hoeveelheid radioactief water op de locatie neemt toe en de Japanse regering kondigde miljoenenmaatregelen aan om de meest urgente problemen de kop in te drukken. Wat is er nu precies aan de hand en hoe ziet de toekomst er uit voor deze radioactieve gevarenzone?

vrijdag 6 september 2013 15:15
Spread the love

“De verwarring in de media over de werkelijke toestand in Fukushima is groot”, zegt Jan Vande Putte, energie-expert bij milieuorganisatie Greenpeace. “We moeten voorzichtig zijn conclusies te trekken uit de verhalen die nu de ronde doen.”

Vande Putte, die in 2011 in de evacuatiezone van de kerncentrale van Fukushima het stralingsonderzoek van Greenpeace International leidde, is goed op de hoogte van de huidige situatie in Japan.

Een mythe die volgens hem van tafel geveegd moet worden, is dat wat er in 2011 in Fukushima gebeurde een grote ramp is, gevolgd door een aantal kleinere incidenten. Het is een grote ramp die nog altijd gaande is. Bovendien kan de situatie verder escaleren.

Opslagtanks voldoen niet

Om te beginnen is er het probleem van radioactief water dat zich ophoopt en dat niet zomaar geloosd kan worden, maar dat wel weglekt uit opslagtanks. De reactors die beschadigd raakten in 2011 worden gekoeld met water, en dat radioactieve water wordt vervolgens opgeslagen in tanks.

Energiemaatschappij Tepco (Tokyo Electric Power Company), de beheerder van Fukushima, heeft inmiddels toegegeven dat deze tanks niet voldoen en dat er al 2,5 jaar radioactief water in het grondwater sijpelt, dat vervolgens in de Grote Oceaan terecht komt.

Vande Putte: “Het issue met het water is eigenlijk complexer dan dat. Naast het koelwater gaat het namelijk ook om andere bronnen van water die weglekken: grondwater dat zich verplaatst en regenwater dat vanuit de atmosfeer op de reactoren valt.”

“Er is niet één oplossing die de problemen van alle drie de waterstromen dekt. Zo wordt er gesproken over een ondergrondse ijsmuur die contact met grondwater moet voorkomen. Dit kan de situatie tijdelijk verlichten. Hiermee voorkom je echter niet dat regenwater op het gebied neervalt.”

“De ijsmuur zou er juist voor kunnen zorgen dat het regenwater dat besmet raakt geen kant meer op kan en nog dieper in de grond wegzakt. Dit water zal moeten worden weggepompt, maar is daarmee niet verdwenen.”

Radioactieve modder

Daarnaast is het niet bekend hoeveel radioactief afval door het water wordt meegenomen naar de oceaan, aangezien het moeilijk is te bepalen hoe snel de radioactieve bestanddelen zich verplaatsen. Niet al deze bestanddelen zijn even mobiel en het hangt van heel veel factoren af hoe snel het afval zich kan verplaatsen.

Vande Putte: “De verwarring in de internationale media is enorm en we moeten voorzichtig zijn hier conclusies aan te verbinden. Eén ding is wel zeker: het aantal besmette plaatsen neemt toe. De grond rond de lekkende tanks raakt besmet en doordat het grondwaterpeil steeds hoger wordt, wordt de grond drassiger en ontstaat er radioactieve modder.”

Een nieuwe tsunami zou deze modder landinwaarts kunnen brengen. Bovendien: het is onmogelijk permanent een groeiende hoeveelheid besmet water op te slaan. Zeker als dit gebeurt in de tanks die Tepco nu gebruikt.

“Het handelen van Tepco is extreem nalatig”

Want ook dat is een probleem: het handelen van beheerder Tepco. Vande Putte: “Het zou zo’n 4 maanden duren een ijswand te implementeren, maar beheerder Tepco heeft hier geen enkele ervaring mee. Het is een mogelijkheid die het onderzoeken waard is, maar alleen als de ijswand goed geïmplementeerd wordt. Of Tepco hiertoe in staat is, is twijfelachtig. Tepco heeft geen mooi trackrecord en zou eigenlijk niet betrokken moeten zijn bij het opruimen.”

“Tepco dacht dat de situatie tijdelijk zou zijn en lijkt geen rekening te hebben gehouden met de noodzaak om water te lozen. Tepco installeert nog steeds tanks van het soort dat in Fukushima hopeloos gebrekkig bleek te zijn. Deze tanks zijn niet bestand tegen zwaar radioactief materiaal en het handelen van Tepco is daarmee een extreme vorm van nalatigheid. De tanks zijn niet eens voorzien van peilglazen waardoor het onmogelijk is te meten hoeveel radioactief materiaal eruit weglekt.”

Een definitieve oplossing voor Fukushima is er niet. Reactor 4 blijft zwaar beschadigd en een nieuwe aardbeving kan desastreuze gevolgen hebben. Ingrijpen is op dit moment lastig omdat het radioactieve level te hoog is.

Tepco en de Japanse regering zeggen de zaken onder controle te hebben, maar de situatie kan gemakkelijk weer escaleren en de urgentie blijft zeer hoog.

De inzet van de Japanse regering en Tepco lijkt nu te zijn om de bevolking voor te bereiden op lozingen in zee, nadat het water via de door Tepco ontwikkelde ALPS-methode (Advanced Liquid Processing System) gezuiverd is.

Vande Putte: “Het water kan met ALPS gezuiverd worden van alle radioactieve delen, behalve tritium, zodat het geloosd kan worden in zee. Deze methode bleek in de testfase echter al problematisch en ervaringen met bestaande zuiveringsmethodes, zoals die bijvoorbeeld bij de kerncentrale van Sellafield (Groot-Brittannië) zijn toegepast, beloven niet veel goeds.”

“Als dit water geloosd gaat worden, moet er goed nagedacht worden over de gevolgen waar we toekomstige generaties mee opschepen.”

“Japanse regering ontkomt niet aan verantwoordelijkheid”

Tepco heeft talloze malen excuses aangeboden aan het Japanse volk, maar gaat ondertussen door met dezelfde twijfelachtige, maar kostenbesparende, praktijken.

Volgens Vande Putte is dit niet ongunstig voor de Japanse regering. De Japanse bevolking is zeer kritisch ten opzichte van het hele schandaal en de manier waarop de uitbetaling van schadevergoedingen aan gedupeerden wordt afgehandeld.

Zolang de regering lastige zaken op Tesco kan afschuiven, hoeft ze niet rechtstreeks verantwoordelijkheid te nemen. Tepco fungeert hiermee als een politieke buffer. Vande Putte: “Tepco zal waarschijnlijk blijven bestaan, maar de regering zal zich meer moeten gaan blootstellen aan kritiek, want dat is waar de verantwoordelijkheid eigenlijk ligt.”

Een zogenaamde cold shutdown van Fukushima is mogelijk, dat wil zeggen dat de temperatuur van het koelwater in en rond de reactorvaten stabiel beneden de 100°C kan worden gehouden onder atmosferische druk. 

De zaak blijft hoe dan ook kritiek: het zal nog minimaal tientallen jaren duren om de radioactieve splijtstof in de centrale zo te verpakken dat ze niet in het milieu terecht kan komen. 

take down
the paywall
steun ons nu!