Cover van het boek 'Katholiek Vlaanderen' van Marc Reynebeau.
Nieuws, Cultuur, België, Recensie, Katholieke kerk, Marc Reynebeau, Boekrecensie -

Katholiek Vlaanderen, een afsluitend fotoboek?

Journalist en historicus Marc Reynebeau bracht eind vorig jaar 'Katholiek Vlaanderen' op de markt, een fotoboek met historische inleiding over de 'triomferende' katholieke kerk. Vol nostalgie (of doodsangst zo u wil) naar de tijd van priesters en nonnen op elke straathoek, met een gewijde vinger in zowat elke pap.

dinsdag 27 augustus 2013 12:25
Spread the love

De katholieke kerk is vandaag de dag één van de erkende godsdiensten in België met weliswaar een goede inplanting, maar met niet bijster veel ‘gezag’ of invloed meer. Vooral sedert de vloedgolf van schandalen lijkt de aartsbisschop veeleer de rol van boosaardige nar toegewezen te krijgen dan dat hij met ontzag en eerbied zou worden bejegend.

Dat het merendeel van de betaalde vrije dagen kerkelijke feestdagen zijn, dat de kardinaal een A-nummerplaat heeft en dat het aantal instellingen met de ‘K’ in de naam in de meerderheid zijn, is tekenend dat het ooit anders is geweest.

We kennen allemaal het verhaal van het unionisme (nvdr: nog voor er politieke partijen bestonden, na de Belgische onafhankelijkheid in 1830, was de periode van het ‘unionisme’ toen alle politieke strekkingen samen waren) uit de vaderlandse geschiedenis, de katholieke kerk stond mee aan de wieg van ons land. En is eigenlijk nooit uit de voorgrond verdwenen.

Pendelverkeer en verkavelingen zijn maar een aantal facetten van ons leven die daar nu nog van getuigen. De katholieke kerk, haar partij, haar zuil, met vakbond, KVLV en KWB, was een massaorganisatie die het leven van haar leden van aan de wieg tot in het graf begeleidde en omkaderde.

Marc Reynebeau schreef een merkwaardig boek over die triomfalistische katholieke kerk. ‘Schreef’, het is te zeggen, hij schreef een inleiding van 89 pagina’s bij een fotoboek. Een fotoboek met velerlei foto’s uit het fotoarchief van het KADOC (Katholiek Documentatiecentrum, Leuven), van processies, bedevaarten, missionarissen, scholen, instellingen, en ga zo maar door.

Die inleiding heeft niet zo veel te zien met de rest van het boek. De inleiding is een mengeling van een column en een inleiding tot de negentiende en twintigste eeuwse positie van de kerk in de samenleving. Die column is, zoals we van Reynebeau gewoon zijn, aardig geschreven, de verhouding tussen het triomfalisme van de kerk en de hedendaagse schandaalsfeer.

De rest van de inleiding omvat in zeer grote lijnen bepaalde aspecten van de invloed van de kerk op de bredere samenleving en de manier waarop de kerk het leven van haar volgelingen beïnvloedde.

Bronnen worden niet vermeld en een literatuurlijst is er niet te vinden. Wat zeer jammer is, want het boek roept zeer veel vragen op en er wordt in deze inleiding geen antwoorden gegeven en geen argumenten uitgewerkt.

Ondanks het feit dat er geen grote verjaardag op de historische agenda staat, is het boek in zeven haasten geschreven. De tekst heeft last van ‘drukfouten’ en een aantal feitelijke slordigheden en foutjes. Maar het vreemdste is wel de selectie van de foto’s. Hoe die gebeurde, is niet heel duidelijk, zo staan er verhoudingsgewijs veel missiefoto’s in, terwijl daar in de tekst niet over gesproken wordt.

Kortom een leuk boekje voor wie graag oude foto’s bekijkt en een leuke tekst van Reynebeau wil lezen, maar geen handboek, en al zeker niet het laatste werk wat je over dit onderwerp dient te lezen. Een inderhaast geschreven inleiding, en dat is een gemiste kans.

Harko Vande Loock

Harko Vande Loock is historicus.

take down
the paywall
steun ons nu!