Ethiopië investeert een derde van zijn bruto nationaal product in waterkracht en is daarmee de koploper van het hele Afrikaanse continent. Critici stellen zich echter vragen bij de negatieve impact van de bouw van dammen en waterkrachtcentrales op de lokale bevolking en het milieu.

Ambitieus

“Wat weegt het meeste door, de impact om geen elektriciteit te hebben, of de impact die de bouw van nieuwe dammen zal hebben op een half miljoen Ethiopiërs die hiervoor zullen moeten wijken” vraagt dammenspecialist van de Wereldbank Alessandro Palmieri zich af. “Eén vallende boom maakt altijd meer kabaal dan 10.000 bomen die groeien.”

Ethiopië heeft ambitieuze doelstellingen. Momenteel beschikt het land over zes hydro-elektrische dammen, goed voor 2.000 megawatt. Het plan is om de productie te verhogen tot 15.000 gigawattuur.

Volgens een rapport van de Wereldbank uit 2010 heeft slechts 17 procent van de 84 miljoen inwoners van Ethiopië toegang tot elektriciteit. Als het van de Ethiopische Elektriciteitsmaatschappij (EEPCO) afhangt heeft in 2018 100 procent van de Ethiopiërs toegang tot elektriciteit.

Controverse

Een van de nieuwe dammen die in 2017 voltooid moet worden ligt langs de Blauwe Nijl, een zijrivier van de Nijl en diens voornaamste wateraanvoerder. De Blauwe Nijl ontspringt ter hoogte van het Tanameer in Noord-West Ethiopië.

De ambitieuze plannen riepen veel controverse op toen ze in 2011 werden aangekondigd door de mogelijke impact ervan op het milieu. Op 1 juni werd de eerste impactstudie vrijgegeven die stelt dat de dam geen significante effecten zal hebben voor de landen die zich stroomafwaarts situeren. Egypte gaf het rapport echter een “onvoldoende”.

Een ander bouwwerk, de Gibe III-dam zal 1.800 megawatt genereren en wordt gebouwd in het zuidoosten van Ethiopië langs de rivier de Omo. De kostprijs van dit project is 1,7 miljard dollar en naar alle verwachting zal de dam de overheid jaarlijks meer dan 400 miljoen dollar opbrengen aan inkomsten uit de export van elektriciteit.

“De Gibe III-dam zal een vernielende invloed hebben op de levens van inheemse bevolkingsgroepen in de Omovallei en de volkeren rond het Turkanameer in Kenia die afhankelijk zijn van de Omorivier om te overleven”, zegt Elizabeth Hunter van Survival Internationaal, een organisatie die opkomt voor de rechten van etnische minderheden.

Volgens de Wereld Water Raad (WWC), een internationale denktank rond wereldwijd waterbeheer, heeft de waterkrachtontwikkeling in Ethiopië er de laatste tien jaar voor gezorgd dat de gemiddelde jaarlijkse wateropslag per inwoner van 40 kubieke meter naar 240 kubieke meter is gestegen. Ter vergelijking: in de Verenigde Staten is dat 5.000 kubieke meter per inwoner. Volgens Ben Braga, de voorzitter van de WWC betekent dat een boost voor de groei en ontwikkeling van het land.

“Onze waterkracht zal de economische ontwikkeling voor de volledige regio van de Hoorn van Afrika aanwakkeren”, stelt Miheret Debebe van EEPCO.