“Het Decreet betreffende de Rechtspositie van de Minderjarige in de Jeugdhulp (DRP) bestaat al sinds 2004, maar we zien dat deze rechten nog niet grondig gekend zijn bij minderjarigen of begeleiders”, legt Kris Clijsters, coördinator van vzw Cachet, uit. Tijdens het kamp leren de minderjarigen hun rechten kennen door zelf filmpjes te maken. Ze werken hiervoor samen met Har Tortike, een bekende Nederlandse cameraman en regisseur. Hij maakte in Nederland zowel reportages over kindermishandeling, als het toneelstuk ‘Forumstuk’ dat ook naar Vlaanderen kwam.

Onwetendheid

“Alles is fout gelopen toen mijn mama en mijn stiefvader uit elkaar gingen. Ik kreeg de schuld van alles”, vertelt Elisa. Haar moeder kon er niet mee leven dat Elisa haar stiefvader als vaderfiguur zag die ze nooit heeft gehad. “Op een dag is mijn stiefvader vertrokken. Ik kwam thuis en mijn moeder begon mij te slaan. Mijn arm en ribben waren gekneusd. Het was de eerste keer dat dit gebeurde”, zegt Elisa. Na enkele procedures die hun vruchten niet afwierpen, kreeg Elisa een plaats in een OOOC (Onthaal-, oriëntatie- en observatiecentrum). “Ik werk mee aan dit project om andere jongeren ervan te overtuigen om hun problemen aan te pakken en thuis te durven weggaan. Sommige jongeren kennen hun rechten niet en laten zich doen door hun ouders of begeleiders.”

“Ik heb meermaals geprobeerd om inzage te krijgen in mijn dossier, maar de begeleiders van mijn instelling weerhielden mij altijd om dat te doen”, zegt Lauren. Dit weekend leerde Lauren dat ze het recht heeft om haar dossier in te kijken. “Ik weet nu hoe ik dat recht kan aanvragen en zal dit ook doen”, voegt ze eraan toe.

“Ik denk dat veel rechten niet gerespecteerd worden omdat kinderen ze zelf niet kennen of niet sterk genoeg zijn om ervoor op te komen”, legt Clijsters van vzw Cachet uit. Maar er is ook onwetendheid bij de begeleiders zelf. Zo mag er bijvoorbeeld niets van het zakgeld van de minderjarige afgetrokken worden wanneer hij iets afbreekt in de voorziening. “Het lijkt logisch dat ze die kost van het zakgeld aftrekken, maar het mag niet”, zegt Clijsters.

Niet normaal

Het vertellen van persoonlijke verhalen voor een camera is niet zo gemakkelijk. Cameraman Har Tortike verlaagt de drempel voor de jongeren. Hij is thuis zelf mishandeld geweest door zijn ouders en is daar zeer open over. “Vele jaren nadat ik thuis was weggegaan, ben ik gaan zoeken naar verhalen van mensen die hetzelfde hadden meegemaakt. Ik was verbaasd dat ik niet alleen was”, legt Tortike uit. “Sindsdien ben ik heel gemotiveerd om de knowhow over te brengen. Ik wil dat jongeren op jonge leeftijd over die problemen kunnen praten en beseffen dat ze niet de enige zijn. En vooral dat het niet normaal is.”

Door de openheid van Har Tortike voelen de jongeren zich zeer comfortabel en durven ze hun verhaal vertellen. “Er zijn er natuurlijk die niet alles vertellen, maar omdat Tortike ook door een moeilijke periode is gegaan, kunnen de jongeren zich met hem identificeren”, voegt Kris Clijsters toe.

Zodra de filmpjes klaar zijn, trekt vzw Cachet door Vlaanderen om groepsgesprekken over de rechtspositie van minderjarigen op gang te trekken.

*De namen van de meisjes in dit artikel zijn fictief

© 2013 – C.H.I.P.S. StampMedia