(foto srbinaokup.info)
Nieuws, Europa, Milieu, EU, Europees Parlement, Bart Staes, Kathleen Van Brempt, CO2-emissierechten, Backloading, Emissierechten -

Klimaat en klimaatbeleid in crisis

Na enkele weken overleg heeft het Europees Parlement het voorstel weggestemd om de Europese emissiehandel opnieuw zuurstof te geven. “Een zwarte dag voor het Europese klimaatbeleid”, zegt Mathias Bienstman van de Bond Beter Leefmilieu. Energie-intensieve bedrijven daarentegen kraaien victorie, hun lobbywerk heeft vruchten afgeworpen.

vrijdag 19 april 2013 16:45
Spread the love

Voor vele NGO’s en beleidsmakers bepaalde deze stemming of het Europese Systeem van Emissie Handel (ETS) nog een toekomst had. Het ETS werd in 2005 opgericht als de hoeksteen binnen het Europese klimaatbeleid om onze groene aardbol alsnog te redden. Emissierechten beperken de uitstoot van broeikasgassen binnen de Europese lidstaten.

Bedrijven kunnen uitstootrechten van CO2-aankopen en overschotten doorverkopen. Hierdoor wil men mensen doen investeren in hernieuwbare energiebronnen en in één beweging betalen vervuilende bedrijven de rekening. Fikse boetes worden uitgedeeld aan bedrijven die meer uitstoten dan hun aangekochte uitstootrechten. Een nobel initiatief, maar het systeem heeft nog heel wat gebreken.

Energie-intensieve industrie ontsnapte aan de hakbijl

Door de jaren heen is de prijs van CO2 zwaar gekelderd. Op vijf jaar tijd is de koolstofprijs gezakt van 30 euro per ton naar vandaag 2,6 euro per ton, een historisch dieptepunt. “Een ton CO2 werd vlak voor de stemming verhandeld aan de lage prijs van een hamburger en nu aan de absurde prijs van een koffie”, zegt Mathias Bienstman, beleidsmedewerker klimaat van BBL.

De lage prijs is te wijten aan het teveel aan uitstootrechten dat in omloop is. Energie-intensieve bedrijven (chemische en keramische sector, producenten van staal, beton en gips) kregen aanvankelijk een pakket emissierechten gratis en hebben die opgespaard. Bedrijven hebben ook vanwege de economische crisis minder geproduceerd wat zich automatisch vertaalt naar minder CO2.

Het beleid is niet alleen ineffectief, vervuilende bedrijven weten er ook nog eens winst uit te slaan. Zo wist de staalreus ArcelorMittal vorig jaar, door het verkopen van gratis verkregen emissierechten, meer dan 160 miljoen euro winst te boeken. “Bedrijven proberen ook vaak de emissierechten door te rekenen naar de consument toe. Ze boeken op allerlei manieren winst via het emissiehandelssysteem”, zegt Joris den Blanken van Greenpeace EU.

“Bij gebrek aan een beter plan, blijft Greenpeace het emissiehandelssysteem steunen maar na deze stemming heeft het alle geloofwaardigheid verloren. Nu draagt het ook helemaal niet bij tot het vergroenen van de Europese economie”.

Wat is backloading eigenlijk?

Het Europees Parlement stelde daarom voor om een schaarste in het systeem te creëren. Het zou tijdelijk de veiling van 900 miljoen emissierechten uitstellen, oftewel backloading, wat hopelijk de koolstofprijs zou stabiliseren of zelfs opkrikken. Dit voorstel werd gisteren – na weken lobbywerk van energie-intensieve bedrijven – verworpen in het Parlement. “Ronduit rampzalig!”, vindt Bart Staes, Groen Europarlementslid.

Voor Filip de Bodt van vzw Climaxi, een beweging voor klimaat en sociale rechtvaardigheid, was de stemming het zoveelste bewijs dat er met emissierechten komaf moet worden gemaakt. “Met dit systeem maak je vervuilen goedkoper dan het al was. Het is gewoon pervers dat bedrijven op lucht speculeren en winst boeken”.

Bottom-up oplossing

Peter Tom Jones, burgerlijk ingenieur Milieukunde, is ook al lang overtuigd dat het klimaatbeleid anders moet: “Gemeenten, steden en provincies moeten zelf het voortouw nemen om een klimaatbeleid te voeren. Wachten op globale of Europese doorbraken heeft weinig zin. In het laatste geval botsen we op veel weerstand vanuit de Oost-Europese landen, die graag het fossielpad zouden blijven bewandelen”.

“We moeten starten met de zaken die we zelf in handen hebben. Op vlak van mobiliteit of gebouwen bestaan er veel mogelijkheden. We kunnen in gemeenten en steden oplossingen bedenken die jobs creëren, onze energie- en voedselautonomie verhogen en de gezondheid van de inwoners verbeteren. As steden en provincies meestappen in dat verhaal, kunnen we een Vlaams – als we nog groter gaan – een Europees klimaatbeleid ontwikkelen. Dit moet ‘bottom-up’ gebeuren en niet omgekeerd”.

“Ik geloof niet in een tabula rasa van het ETS want er zijn weinig alternatieven om de energie-intensieve industrie aan boord te krijgen. We moeten de regels van het spel aanpassen, wat initieel de bedoeling was, om misbruik tegen te gaan”.

Weinig hoop

Europees parlementslid Kathleen van Brempt (SP.A) is eveneens misnoegd: “Het probleem is dat dit niet enkel rampzalig is voor het milieu, maar ook voor de Europese economie. We kunnen immers enkel groei en nieuwe tewerkstelling verwachten in innovatieve sectoren, zoals die van de hernieuwbare energie”.

Het voorstel gaat nu terug naar de milieucommissie van het Europees Parlement die opnieuw het hoofd zal buigen over deze thematiek. “De vraag is maar wat de milieucommissie nog kan veranderen, want deze commissie was al voorstander van backloading”, zegt Van Brempt, die geen goede afloop verwacht.

take down
the paywall
steun ons nu!