Precedent zonder voorgaande in de eurozone
De waarheid is dat de Cypriotische regering en de trojka na protesten van de bevolking en het Cypriotische parlement eraan verzaakt hebben de kleine spaarders te taxeren terwijl het lot van de ‘belangrijke klanten’ van de Cypriotische banken, die een goed deel van hun financiële tegoeden zullen verliezen, zeker geen traan waard is.
Maar het plan, dat door een ultimatum zonder voorgaande van de Europese Centrale Bank (ECB) opgelegd werd, spaart de Europese banken, in het bijzonder de ECB, die nochtans Cyprus en zijn banken begeleid hebben bij het oprichten van een offshore-paradijs in de eurozone.
Het nieuwe plan van de eurozone dat tot doel heeft de belangrijkste twee banken te herstructureren, laat de trojka toe aan een stemming van het Cypriotische parlement te ontsnappen. Het zal de Cypriotische bevolking zijn die de tol zal betalen voor de geprogrammeerde ineenstorting van haar economie.
Voor het eerst in de geschiedenis van de eurozone heeft de ECB haar wil opgedrongen aan een soeverein land door expliciet te dreigen met expulsie uit de eurozone. Het gaat hier om een bijzonder ernstig precedent.
ECB-antwoord op democratie: chantage
Op 19 maart had het Cypriotische parlement het door de conservatieve regering en de trojka uitgedachte plan verworpen. In een communiqué van 21 maart richtte de ECB een ultimatum tot het Cypriotische parlement: indien jullie ons plan niet voor maandag 25 maart aanvaarden, snijden wij de noodkredietlijn af die de banken boven water houdt.
Het failliet van de banken en het onderbreken van de leningen hadden de Cypriotische staat er allicht toe gebracht zich met eigen middelen te herkapitaliseren door het opgeven van de euro en het teruggrijpen naar een nationale munt.
Uiteraard was het Cypriotische banksysteem een toevluchtsoord voor Russische oligarchen, maffioos drugsgeld, multinationals en andere ‘belastingontwijkers’ op zoek naar een toegeeflijke fiscaliteit. De EU had hiertegen tot vandaag echter nooit echt gereageerd in naam van de vrije en niet vervalste (fiscale) concurrentie.
Sociale afbraak van belastingsparadijzen
Tientallen van deze – soms zeer agressieve – belastingparadijzen organiseren het ‘sociale sloopwerk’: miljarden euro winsten gemaakt binnen de eurozone verdwijnen uit het bereik van de overheden terwijl diezelfde overheden intussen de werkende mensen alle hoeken van de kamer laten zien via bezuinigingen, loonbevriezing, afbouw van de verzorgingsstaat, afbraak van sociale bescherming en publieke voorzieningen.
Indien men de immorele praktijken van de fiscale paradijzen wil breken moet de EU bereid zijn een harmonisering van de vennootschapsbelasting in te voeren om een einde te maken aan de fiscale dumping die het nu zelf organiseert en de ‘automatische uitwisseling van gegevens’ organiseren waardoor alle kapitalen – zwart en wit – transparant worden voor alle belastingdiensten.
De taxatie van de deposito’s boven 100.000 euro, op zich een eerder goed idee, gaat kapitaalvlucht veroorzaken, vooral van diegenen die zich fiscale mobiliteit kunnen veroorloven, en een ineenstorting van de Cypriotische economie die te afhankelijk is van de banken. Die maatregel gaat tevens de kapitaalvlucht versnellen vanuit de Zuid-Europese landen naar Duitsland, Zwitserland en Luxemburg. De crisis zal aangescherpt worden en Cyprus zal de eurozone met slechts enkele maanden vertraging verlaten. Uiteindelijk zal de rekening bij de gewone Cyprioten gelegd worden, zoals in andere Zuid-Europese landen.
Een andere aanpak is wél mogelijk
Wanneer EU-commissaris voor economische zaken Olli Rehn verklaart dat hij “alles zal doen om de sociale gevolgen van dit plan te verlichten”, dan neemt hij iedereen openlijk in het ootje. De Europese Commissie (EC) doet absoluut niets om de volkeren van de landen die het moeilijk hebben te helpen. Integendeel, zij blijft hen verder eindeloze versoberingsprogramma’s opleggen die de financiële markten moeten tevreden stellen.
Op Cyprus zoals in de rest van Europa zijn er nochtans dringend massale investeringen nodig gesteund door de ECB om de energetische transitie op gang te trekken en banen te scheppen. Een annulatie van de schuld en een socialisering van de banken zouden het mogelijk maken de eurozone opnieuw te vestigen en haar een toekomst te geven … een heel ander beleid dan de dictaten van de trojka die niet alleen Cyprus maar ook het Griekse, het Portugese en het Spaanse volk verhinderen het hoofd te rechten.
Omdat een andere wereld mogelijk is.
Eric Goeman
Eric Goeman is woordvoerder van Attac-Vlaanderen.
