“Het eten is hier erg duur”, verklaart een Ghanese immigrant en taxichauffeur die anoniem wil blijven. “Een liter benzine is goedkoper dan water.” De voorbije week heeft hij delegatieleden naar de VN-klimaatconferentie (COP18) gebracht

“De voedselonzekerheid in Qatar heeft alles te maken met zijn bodem, terwijl Afrikaanse landen ermee kampen als gevolg van armoede en wijzigende weerpatronen, die de landbouwproductie in de loop der jaren dramatisch hebben verkleind”, zegt Emmanuel Seck, programmadirecteur van de in Dakar gevestigde organisatie Environment and Development Action in the Third World.

Net als andere Golfstaten en groeilanden zoals China, pacht en koopt Qatar land in Afrika, aldus Seck

Swaziland

Ontwikkelingslanden als Swaziland hebben hun beleid al afgestemd op het produceren van voedsel voor Qatar en de twee koninkrijken hebben diplomatieke relaties aangeknoopt.

“We hebben uitgestrekte landbouwgronden waarmee we Qatar van voedsel kunnen voorzien en onze economie aandrijven”, zegt Mbuso Dlamini, hoofd van Swazilands technische missie op de klimaattop in Doha.

Ironisch genoeg produceert Swaziland niet voldoende eten voor zijn eigen bevolking. Het meeste voedsel wordt ingevoerd vanuit buurland Zuid-Afrika.

99 jaar

Volgens het laatste rapport van het Worldwatch Institute ligt er van de 70,2 miljoen hectare land die in het voorbije decennium wereldwijd in bruikleen werden gegeven of werden verkocht 34,3 procent in Afrika. Qatar en andere Golfstaten hebben samen 6,4 miljoen hectare land aangeschaft in ontwikkelingslanden.

Bruce Campell van het Consortium of International Agricultural Research Centre vindt dat er iets moet gebeuren om te garanderen dat arme gemeenschappen niet van hun land worden verdreven om plaats te maken voor de landbouwprojecten van buitenlandse regeringen en multinationals.

Hij vindt het pachten van grond op zich geen slecht idee, aangezien sommige mensen het platteland verlaten op zoek naar een baan. Maar de slinger mag nu niet in de andere richting doorslaan.

Een Tanzaniaanse onderzoeker van de Universiteit van Dar es Salaam, Emma Limenga, waarschuwde Afrikaanse regeringen voor het pachten van land op lange termijn. Dit soort verdragen zijn meestal 99 jaar van kracht, waardoor de voedselveiligheid van toekomstige generaties in het gedrang kan komen.

Biologische landbouw

Burger Patrice, directeur van de ngo Centre d’Actions et de Realisations Internationales, stelt dat Afrika’s armoede geen excuus mag zijn voor landroof. Droge gronden opnieuw vruchtbaar maken is volgens hem de oplossing.

“Droge gronden zijn het resultaat van vele jaren klimaatverandering. Het is goedkoper het land opnieuw vruchtbaar te maken met behulp van meststoffen en biologische landbouw dan het verder laten verkommeren”, legt Patrice uit.

“Het is in het belang van landen als Qatar dat ze hun eigen voedsel beginnen produceren, want op een gegeven moment zullen ze zonder olie vallen en dan kunnen ze de hoge kostprijs van geïmporteerd voedsel niet meer betalen”, besluit hij.