In 2013 verschijnt de vijfde editie van het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, in het kort DSM-5 genoemd. Het is de eerste grote herziening in bijna twintig jaar van dit referentiewerk voor de psychiatrie. Recent keurde een commissie alle op handen zijnde wijzigingen goed. De American Psychiatric Association maakt de details van de revisie pas in mei 2013 publiek, bij publicatie van de nieuwe uitgave, maar enkele wijzigingen zijn al bekend.

Wijzigingen in de diagnoses hebben voor veel mensen belangrijke gevolgen. Kinderen met abnormaal heftige en frequente driftbuien zullen voortaan gediagnosticeerd worden met DMDD (disruptive mood dysregulation disorder, vrij vertaald: ontwrichtende stemmingsontregelingsstoornis).

Voorstanders hiervan argumenteren dat de wijziging zal vermijden dat kinderen al te gauw de diagnose bipolaire stoornis krijgen en daardoor zware psychiatrische medicatie worden toegediend.

Andere genderidentiteit niet langer een stoornis

Ook zal er geen sprake meer zijn van een genderidentiteitsstoornis voor mensen die in een verkeerd lichaam geboren zijn. Deze term wordt vervangen door genderdysforie. Aangezien het niet meer gezien wordt als stoornis, wordt het stigma gekoppeld aan het woord nu ook verwijderd.

Voorstanders hiervan vergelijken deze aanpassing met de verwijdering van homoseksualiteit als een vorm van geestesziekte uit het diagnosehandboek tientallen jaren geleden.

Asperger-syndroom wordt autismespectrumstoornis

Ook Asperger zal niet meer voorkomen in DSM-5. De symptomen van dit syndroom worden voortaan ondergebracht onder het nieuw toegevoegde autismespectrumstoornis, een term die al wijdverbreid wordt gehanteerd. Deze parapludiagnose zal voortaan zowel duiden op mensen met een zware vorm van autisme als voor hen die lijden aan een mildere vorm. Een van de hevigste discussies bij de herziening was deze hoe de verschillende bereiken van deze stoornis te definiëren.

Er waren ook nogal wat tegenstanders van het schrappen van de specifieke diagnose voor Asperger. Mensen die aan Asperger lijden, hebben dikwijls een hoge intelligentie en een grote kennis over een eng onderwerp, maar missen sociale vaardigheden en hebben een verminderde neiging tot het maken van contact.

Ook vanuit de gezinnen met iemand die Asperger heeft, was er bezorgdheid over deze verandering omdat ze vreesden dat met het wegvallen van de diagnose hun familielid geen aanspraak meer zou kunnen maken op speciale hulpverlening. Experts zeggen dat dit niet het geval zal zijn.

Herziening met wereldwijde gevolgen

Ook mensen met dyslexie volgden de revisie nauwgezet. Zij vreesden dat de diagnose dyslexie zou sneuvelen, maar dat zal niet gebeuren. Het nieuwe handboek zal een bredere categorie van leerstoornissen bevatten, waaronder dyslexie zal vallen.

De reden van de herziening is volgens hoogleraar psychiatrie aan de Universiteit van Pittsburgh en voorzitter van de herzieningscommissie dr. David Kupfer niet om het aantal mensen gediagnosticeerd met een psychische aandoening uit te breiden, maar om ervoor te zorgen dat de getroffenen nauwkeuriger gediagnosticeerd worden zodat ze de meest geschikte behandeling krijgen.

De wijzigingen zullen wereldwijd de diagnose en behandeling van miljoenen kinderen en volwassenen beïnvloeden en ook een effect hebben op de ziekteverzekeringen en het bijzonder onderwijs.