Faruk Mardam-Bey: "Dan zijn de volksmanifestaties over het hele land, de tienduizenden doden en gewonden, de honderdduizenden vluchtelingen, de massale arrestaties, de martelingen, de verkrachtingen, de plunderingen, de bombardementen van de steden en dorpen met zwaar geschut en gevechtsvliegtuigen, slechts een optische illusie. Niet meer dan beelden die in de kantoren van de CIA en de studio's van Al-Jazeera in elkaar geknutseld zijn" (foto: CETRI).
Opinie, Minderheden, Diplomatie, Irak, Frankrijk, CIA, Iran, Libanon, Hezbollah, Syrië, Saoedi-arabie, Al Jazeera, Bashar al-Assad, Qatar, Complottheorie, Opstand Syrië, Seculiere staat, Salafisten, Islamistische partijen, Syrische burgeroorlog, Faruk Mardam-Bey, Bloedige dictatuur, Anti-imperialisme, Frédéric Chatillon, Richard Millet, Amerikaans-Saoedisch-Qatars complot -

De Syrische revolutie en haar tegenstanders

Dat Frédéric Chatillon, een hoge pief van het extreemrechtse Front National, de voornaamste verspreider is van de propaganda van het Syrische regime is niet zo moeilijk te begrijpen. Dat Richard Millet, een notoir verdediger van de neonazistische moordenaar Anders Breivik, in één moeite door een lofzang afsteekt voor vader en zoon Assad, ligt ook in de lijn der verwachting. Maar wat met al die anderen?

woensdag 17 oktober 2012 15:45
Spread the love

Hoe komt het dat mannen en vrouwen die zich links noemen – democraten, andersglobalisten, verdedigers van verdrukte volkeren, en die men a priori niet kan verdenken van enig racisme tegen Arabieren of van islamofobie – zich verlagen tot het steunen van Bachar al-Assad en zijn clan?

Aanhangers van complottheorieën

Vooreerst zijn er de voorstanders van de complottheorieën en een politionele interpretatie van de geschiedenis, en zij zijn talrijker dan men denkt. Zij vertellen graag dat al wat zich in de Arabische wereld heeft afgespeeld sinds december 2010 uiteindelijk niks meer is dan een sluwe list van het Amerikaanse imperialisme om een van zijn islamitische trawanten aan de macht te brengen, met Saoedi-Arabië en Qatar als geldschieters.

Maar al brengt u hen hun enthousiasme in herinnering voor de Tunesische en Egyptische revolutie, en zelfs voor Qatar zolang de emir voor spelbreker speelde en de televisiezender Al-Jazeera de gevestigde macht in Damascus spaarde, toch denken ze er anders over als het erom gaat de complottheorie toe te passen: deze geldt enkel voor het ‘weerspannige Syrië’.

Dan zijn de volksmanifestaties over het hele land, de tienduizenden doden en gewonden, de honderdduizenden vluchtelingen, de massale arrestaties, de martelingen, de verkrachtingen, de plunderingen, de bombardementen van de steden en dorpen met zwaar geschut en gevechtsvliegtuigen, slechts een optische illusie. Niet meer dan beelden die in de kantoren van de CIA en de studio’s van Al-Jazeera in elkaar geknutseld zijn.

En stel dat dat alles toch waar zou zijn, vervolgen ze, wat zijn de vrijheid en de waardigheid van het Syrische volk waard in vergelijking met de Iraanse atoombom en de raketten van het Libanese Hezbollah?

Halsstarrige verdedigers van de seculiere staat

Diezelfde anti-imperialisten, over het algemeen zeer inschikkelijk ten aanzien van de politieke islam, veranderen plotseling in halsstarrige verdedigers van de seculiere staat zodra het over Syrië gaat. Ze nemen er aanstoot aan als ze God horen aanroepen in een manifestatie die door sluipschutters wordt bespioneerd. Ze zien salafisten aan het werk waar het regime zou willen dat ze die zien.

Ze dikken de rol aan van de buitenlandse islamistische vrijwilligers, over wie Bachar al-Assad recentelijk niet twijfelde om ze in Irak te laten infiltreren. Ze klagen over het lot van de minderheden in Syrië op exact dezelfde manier als de westerse kanselarijen deden ten tijde van de Oosterse Kwestie (nvdr: de Europese koloniale opdeling van het Midden-Oosten na de Eerste Wereldoorlog, toen het Ottomaanse Rijk uiteen viel). Ze vagen elk burgerinitiatief van de oppositie weg, of het nu politiek of cultureel geïnspireerd is.

Ze beschouwen het regime-Assad als ‘secularistisch’, hoewel een van de fundamenten ervan gebaseerd is op de trouw aan een clan of gemeenschap. Een regime waarvan één van de beproefde praktijken de manipulatie van minderheden is en dat opzettelijk de kwezelachtige en duistere ‘herislamisering’ van een deel van de maatschappij begunstigt onder het voorwendsel de politieke islamisering te bestrijden.

Hilarische cultus rond één leidersfiguur

Het is trouwens opmerkelijk dat de zogezegde ‘anti-imperialistische’ verdedigers van het Syrische regime, die verondersteld worden een minimum aan sociaal bewustzijn te hebben, zorgvuldig vermijden daar gebruik van te maken. Ze spitsen hun aandacht volledig toe op hetzij het fameuze complot, hetzij op de tekortkomingen, zwakheden en uitschuivers van de oppositie.

Geen woord over de macht die al decennia binnen dezelfde clan blijft, over het losgeslagen economische liberalisme en zijn maffia-achtige netwerken, over de toenemende invloed van de bijna monarchale en hilarische cultus rond één leidersfiguur, over vijftig jaar plunderend despotisme en zijn tienduizenden Syrische, Libanese, Palestijnse en Iraakse slachtoffers.

Ook geen enkele overpeinzing over de aanwezige sociale krachten in de samenleving, buiten het afgezaagde oude liedje van een land waar etnische en religieuze gemeenschappen naast elkaar leven en dat bijgevolg niet democratisch te besturen zou zijn.

Is het niet onvoorstelbaar irritant, maar tegelijkertijd ook zeer verhelderend, dat de linkse militanten pro-Assad zich niet in het minst vragen stellen over de sociale klassen en sociale categorieën: zij die het regime verduren en het bestrijden, zij die ervan profiteren en er zich aan vastklampen en zij die terughoudend staan om in een of andere richting kleur te bekennen?

Onuitroeibaar culturalisme

De beweegredenen die de militanten dichter bij een bloeddorstige dictator zoals Assad brengen, zijn niet politiek, maar zuiver ideologisch getint. Het is het onuitroeibare culturalisme dat aan andere volkeren – bewust of onbewust – een cultuur toekent die immer anders is dan de onze en die hen op de huid kleeft als een tweede natuur.

In Frankrijk is het helemaal vanzelfsprekend om als linkse sympathisant de sociale verworvenheden en de individuele en gemeenschappelijke vrijheden te verdedigen. Het is daarentegen volgens diezelfde linkse strekking ondenkbaar, ongehoord, abnormaal en tegennatuurlijk om in Syrië vrij en gelijkwaardig te willen leven. Tenzij men zich uiteraard laat vangen in de val van het ‘Amerikaans-Saoedisch-Qatars complot’…

Faruk Mardam-Bey

Faruk Mardam-Bey is een intellectueel van Syrische oorsprong. Hij is medestichter en oud-directeur van de ‘Revue d’Etudes Palestiniennes’ en publicatiedirecteur bij uitgeverij Sindbad-Actes Sud. Tevens is hij als cultureel raadgever verbonden aan het Institut du Monde Arabe (IMA) in Parijs.

Het oorspronkelijke stuk verscheen op 9 oktober 2012 onder de titel ‘Syrie: La révolution syrienne et ses détracteurs’ op de website van CETRI, het Centre Tricontinental in Louvain-la-Neuve.

(vertaling uit het Frans door Marisa Abarca)

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!